Page 23 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

วัตถุประสงคของโครงการวิจัย

1) ศึกษาการเปลี่ยนแปลงปจจัยทางสังคมและเศรษฐกิจของครัวเรือนในภาคเกษตรของ
ประเทศไทย

2) วิเคราะหผลกระทบของสังคมผูสูงวัยตอการผลิตในภาคเกษตรของประเทศไทยใน 4 ดาน

ไดแก
2.1) การแบงแปลงยอยที่ดิน (Land fragmentation)

2.2) ความหลากหลายในการดำรงชีพ (Livelihood diversifications)
2.3) การละทิ้งไมใชประโยชนที่ดิน (Land abandonment)

2.4) ประสิทธิภาพการผลิต (Technical efficiency)

3) ศึกษาองคประกอบของความเหลื่อมล้ำทางเศรษฐกิจ (Inequality decomposition) ใน
3 มิติ ไดแก รายได ทุน และสินทรัพย พรอมทั้งวิเคราะหสาเหตุของความเหลื่อมล้ำของครัวเรือนไทย

ในชนบท
เนื้อหาในลำดับถัดไปของบทที่ 1 จะนำเสนอสถานการณการเปลี่ยนแปลงทางสังคมและ

เศรษฐกิจของครัวเรือนเกษตรในประเทศไทย โดยอางอิงจากสถิติขอมูลสำมะโนการเกษตร พ.ศ.

2546 และ 2556 ซึ่งจะตอบวัตถุประสงคขอที่ (1) ขางตน ขณะที่การวิเคราะหผลกระทบของสังคมผู
สูงวัยตามวัตถุประสงคขอที่ (2) และ (3) จะนำเสนอในบทที่ 2 และ 3 ของรายงานฉบับนี้ ตามลำดับ

โดยใชขอมูลครัวเรือนแบบภาคตัดขวางขามชวงเวลา (Panel data) จากฐานขอมูล The Townsend

Thai Project
1

1.2 งานวิจัยดานเศรษฐศาสตรเกี่ยวกับสังคมผูสูงวัยภายใตการสนับสนุนของ สกว.
หากพิจารณาจากสัดสวนผูสูงอายุที่เพิ่มขึ้นสูงกวารอยละ 10 ตั้งแตป พ.ศ. 2547 จึงอาจกลาวไดวา

สังคมไทยไดกาวเขาสูการเปนสังคมชราภาพ (Aging society) เปนที่เรียบรอยแลว และคาดวาสัดสวน

ดังกลาวจะเพิ่มสูงขึ้นอยางรวดเร็วในอนาคตตามภาวะอัตราเจริญพันธุของประชากรที่มีทิศทางลดลง
อยางตอเนื่อง และอายุขัยที่เพิ่มขึ้นตามความกาวหนาทางการแพทย (สมประวิณ 2553) การ

เปลี่ยนแปลงโครงสรางประชากรดังกลาวจะสงกระทบตอการเติบโตทางเศรษฐกิจของไทยอยาง
หลีกเลี่ยงไมได การคนควาวิจัยในประเด็นที่เกี่ยวของจึงมีความสำคัญอยางมากตอการวางแผนเชิง

นโยบายของประเทศ อยางไรก็ตาม กลับพบวาการศึกษาเกี่ยวกับสังคมผูสูงวัยในเชิงเศรษฐศาสตรของ

ไทยกลับมีอยูอยางจำกัด
ในป พ.ศ. 2553 สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.) ไดใหเงินสนับสนุนงานวิจัย

ภายใตชุดโครงการ “มิติทางเศรษฐกิจของการเปลี่ยนแปลงโครงสรางประชากร” ซึ่งสามารถจำแนก

อยางกวางๆ ไดเปน 2 กลุม กลุมแรกทำการวิเคราะหผลกระทบทางเศรษฐกิจที่เกิดขึ้นจากการเขาสูง

http://townsend-thai.mit.edu/
1

1-4