Page 80 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

80

forestry-grade ขนาดเม็ดปุ๋ยที่ใช้กับป่าไม้ : ขนาดของเม็ดปุ๋ย (เช่น ยูเรีย) ที่กําหนดให้โตเป็นพิเศษ เพื่อหว่านใน
พื้นที่ป่าไม้ด้วยเครื่องบิน เม็ดปุ๋ยขนาดโตไม่ปลิวตามลมหรือค้างบนกิ่งไม้

francolite แฟรนโคไลต์ : แร่อะพาไทต์ที่มีคาร์บอเนตและฟลูออไรด์เป็นองค์ประกอบอยู่ด้วย หรือที่เรียกว่า

คาร์บอเนต-ฟลูอออะพาไทต์ ซึ่งมีสูตรเคมีดังนี้ Ca F (PO ) .xCaCO
10 2
4 6
3
Frasch process กระบวนการแฟรสช์: กระบวนการผลิตกํามะถันจากแร่ โดยอัดนํ้าร้อนจัดและอากาศที่มีอุณหภูมิ
สูง ลงไปหลอมกํามะถันในแหล่งใต้ดิน แล้วสูบกํามะถันที่หลอมเหลวแล้วขึ้นตามท่อ
free acid กรดอิสระ : กรดที่ยังไม่ได้ทําปฏิกิริยาซึ่งยังตกค้างอยู่ในปุ๋ย เช่น ทริปเปิลซูเปอร์ฟอสเฟตมีกรดออโท

ฟอสฟอริก และแอมโมเนียมซัลเฟตมีกรดซัลฟิวริกเป็นกรดอิสระเล็กน้อย

free radical อนุมูลอิสระ: อะตอม โมเลกุลหรือไอออนซึ่งมีอิเล็กตรอนเดี่ยวในวงนอกสุด หรืออิเล็กตรอนที่ไม่มีคู่
ซึ่งไม่เสถียร มีพลังงานและความว่องไวต่อปฏิกิริยาสูง อนุมูลอิสระจะหาทางจับคู่กับอะตอมหรือโมเลกุลใกล้ๆ เพื่อ

ดึงอิเล็กตรอนมาจากอะตอมหรือโมเลกุลเหล่านั้น ทําให้สูญเสียอิเล็กตรอนกลายเป็นอนุมูลอิสระตัวใหม่ จึง
เกิดปฏิกิริยาต่อเนื่องเป็นปฏิกิริยาลูกโซ่ หากเกิดในเซลล์มากถึงระดับหนึ่งจะทําให้เมแทบอลิซึมเสียหาย ส่วนสาร

ต้านอนุมูลอิสระหรือสารต้านออกซิเดชัน (antioxidant) จะให้อิเล็กตรอนที่ขาดแก่อนุมูลอิสระ

free space ช่องเสรี: ช่องในผนังเซลล์และช่องว่างระหว่างเซลล์ (intercellular space) ซึ่งเป็นบริเวณที่ไอออน
เคลื่อนที่ได้โดยอิสระ เรียกช่องว่างชั้นนอก (outer space)

froth flotation โฟรตโฟลเทชัน : กระบวนการที่ใช้แยกสิ่งเจือปนออกจากแร่ เช่น ใช้แยกอนุภาคของโซเดียมคลอ

ไรด์ออกจากแร่ซิลไวต์ในการผลิตปุ๋ยโพแทสเซียมคลอไรด์ ดูรายละเอียดใน flotation
fulvic acid กรดฟูลวิก : สารอินทรีย์สีเข้มอยู่ในอินทรียวัตถุของดิน เมื่อสกัดดินด้วยด่างเจือจางแล้วปรับให้สิ่งที่

สกัดได้เป็นกรดจัด ก็ไม่ตกตะกอน ขนาดของโมเลกุลเล็กกว่าและความเข้มของสีน้อยกว่ากรดฮิวมิก เมื่อใช้ใน
ความเข้มข้นตํ่าช่วยกระตุ้นการเจริญเติบโตของพืช เปรียบเทียบความหมายกับ humic acid

fuming sulfuric acid กรดซัลฟิวริกฟูมิง : กรดซัลฟิวริก (100%H SO ) ซึ่งมี SO อยู่ด้วยในปริมาณที่แตกต่าง
2
4
3
กันไป
furnace acid กรดจากเตาเผา : กรดออโทฟอสฟอริกซึ่งได้จากกระบวนการผลิตกรดด้วยความร้อน (furnace หรือ

thermal process)
furnace (thermal) process กระบวนการผลิตกรดด้วยความร้อน : กระบวนการเริ่มจากการผลิตธาตุฟอสฟอรัส

โดยการเผาหินฟอสเฟตกับทรายได้แก๊ส P O รีดิวส์แก๊สนี้ด้วยถ่านโค้กได้ P เมื่อจะผลิตกรดออโทฟอสฟอริกก็
2 5
เผา P กับ O ได้ P O ซึ่งเมื่อทําปฏิกิริยากับนํ้าก็ให้กรดออโทฟอสฟอริก (H PO )
4
3
2
2 5
furrow irrigation การให้นํ้าแบบร่องคู: การให้นํ้าแก่พืชโดยปล่อยไปตามร่องคูระหว่างแถวพืช
fused tricalcium phosphate ไตรแคลเซียมฟอสเฟตหลอม : ปุ๋ยฟอสเฟตซึ่งผลิตจากการหลอมหินฟอสเฟตได้
สารประกอบที่มีชื่อว่าอัลฟาไตรแคลเซียมฟอสเฟต