Page 79 -
P. 79
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
79
fly ash เถ้าเบา : ผงเถ้าที่ได้จาการเผาถ่านหิน องค์ประกอบหลัก คือ ซิลิกา อะลูมินาและเหล็ก นอกจากนี้ยังมี
แคลเซียม แมกนีเซียม กํามะถัน โบรอนและโมลิบดีนัม จึงใช้บํารุงดินสําหรับพืชทั่วไป และเป็นแหล่งซิลิคอน (Si)
สําหรับข้าว ผลของเถ้าเบาต่อการเจริญเติบโตของพืชมี 3 ประการ คือ (1) เป็นแหล่งธาตุอาหาร (2) ปรับปรุงสมบัติ
ทางฟิสิกส์ของดิน และ (3) เนื่องจากมีสภาพด่างจึงช่วยลด pH ของดินกรดได้บางส่วน นอกจากนี้ยังใช้เป็น
แคร์ริเออร์สําหรับปุ๋ยชีวภาพบางชนิดได้ด้วย
foliar application การฉีดพ่นทางใบ : มีความหมายเหมือนกับ spray application
foliar diagnosis การตรวจวินิจฉัยใบ : การประเมินสถานภาพด้านธาตุอาหารของพืชด้วยการตรวจวินิจฉัยใบพืช มี
2 วิธี คือ วิธีที่ 1 การวินิจฉัยจากอาการซึ่งปรากฏที่ใบพืช (ดู deficiency ประกอบ) และวิธีที่ 2 การวิเคราะห์ความ
เข้มข้นของธาตุอาหารทางเคมีในใบดัชนี แล้วนําผลการวิเคราะห์ไปเปรียบเทียบกับระดับวิกฤติของธาตุนั้นสําหรับพืช
ล้มลุก และมาตรฐานธาตุอาหารของใบสําหรับไม้ผลยืนต้น (ดูความหมายของ index leaves, critical level และ
leaf nutrient standard)
foliar fertilizers ปุ๋ยทางใบ : ปุ๋ยที่ละลายง่าย อาจเป็นปุ๋ยเดี่ยวหรือปุ๋ยเชิงประกอบที่มีธาตุหลัก ธาตุรองและ/หรือ
จุลธาตุรวมกัน ให้แก่พืชในรูปสารละลายซึ่งมีความเข้มข้นตามที่ระบุไว้ในฉลาก โดยการฉีดพ่นเป็นละอองของเหลว
ไปยังใบและต้นพืช
foliar spray การฉีดพ่นปุ๋ยทางใบ : การให้ปุ๋ยโดยการฉีดพ่นสารละลายธาตุอาหารที่พืชขาดแคลน ด้วยความเข้ม
เข้มข้นที่พืชทนได้ เป็นละอองให้ส่วนเหนือดินเปียกอย่างถั่วถึง เป็นวิธีเสริมธาตุหลัก ธาตุรอง หรือจุลธาตุ ในกรณี
ที่ดินและปุ๋ยทางดินไม่อาจสนองธาตุเหล่านั้นอย่างพียงพอกับการให้ผลผลิตระดับที่ต้องการ เรียกว่า foliar
fertilization หรือ foliar feeding ก็ได้
food chain โซ่อาหาร : ลําดับการกินและถูกกินของสิ่งมีชีวิต จึงถ่ายโอนอาหารจากสิ่งมีชีวิตชนิดหนึ่งไปยังสิ่งมีชีวิต
ชนิดอื่นเป็นลําดับไป เริ่มจากผู้ผลิตปฐมภูมิ (primary producer) ต่อไปยังผู้บริโภค (consumer) ระดับต่างๆ จน
ไปสิ้นสุดที่ตัวสลาย (decomposer) สารอินทรีย์
forage crop พืชอาหารสัตว์ : พืชที่ใช้เป็นอาหารสัตว์เลี้ยง อาจเป็นพืชตระกูลหญ้า หรือหญ้าร่วมกับพืชตระกูลถั่ว
เลี้ยงโดยปล่อยให้สัตว์ลงไปกินในแปลง หรือตัดไปเลี้ยงในคอก
formula, chemical สูตรเคมี : หมู่สัญลักษณ์ของธาตุแสดงจํานวนอะตอมของธาตุที่เป็นองค์ประกอบใน
สารประกอบ เช่น KCl เป็นสูตรเคมีของโพแทสเซียมคลอไรด์ สูตรเคมีของปุ๋ยจึงบอกชนิดธาตุอาหารและธาตุอื่นที่
เป็นองค์ประกอบ (formula เป็นเอกพจน์ formulae เป็นพหูพจน์)
formula, fertilizer สูตรปุ๋ย : ดูความหมายใน fertilizer formula, fertilizer grade
fortified fertilizer ปุ๋ยเสริมประสิทธิผล : ปุ๋ยเคมีที่ได้ผสมสารประกอบอื่นลงไป โดยมีความมุ่งหมายให้การใช้ปุ๋ย
นั้นได้ผลดียิ่งขึ้น เช่น ปุ๋ยซูเปอร์ฟอสเฟตธรรมดาที่เติมปุ๋ยโบรอน (boronated SSP) ยูเรียที่เติมปุ๋ยสังกะสี
(zincated urea) และปุ๋ย NPK ที่เติมปุ๋ยโบรอนหรือปุ๋ยสังกะสี
fortified organic manure ปุ๋ยอินทรีย์เสริมธาตุอาหาร : ปุ๋ยอินทรีย์ที่ได้ผสมปุ๋ยเคมี (เช่น หินฟอสเฟต และ/หรือยู
เรีย) โดยมีความมุ่งหมายให้ปุ๋ยอินทรีย์มีปริมาณธาตุอาหารมากขึ้น อาจใส่ปุ๋ยเคมีระหว่างกระบวนการผลิตหรือ
หลังจากเสร็จกระบวนการผลิตแล้ว เช่น การใส่หินฟอสเฟตในปุ๋ยหมัก
