Page 34 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

34

beneficial elements ธาตุเสริมประโยชน์ : ธาตุที่มีบทบาทต่อพืชดังนี้ (1) ช่วยกระตุ้นการเจริญเติบโตของพืช แม้
จะมิใช่ธาตุอาหารที่จําเป็นต่อพืช ตามคํานิยามว่าด้วยธาตุอาหารพืช หรือ (2) เป็นธาตุอาหารที่จําเป็นต่อพืชบางชนิด

ธาตุที่จัดเป็นธาตุเสริมประโยชน์ได้แก่ ซิลิคอน (silicon, Si) โซเดียม (sodium, Na) ซีลีเนียม (selenium, Se)

โคบอลต์ (cobalt, Co) อะลูมิเนียม (aluminium. Al) วาเนเดียม (vanadium, V) และ ไทเทเนียม titanium,
Ti)

bentonite เบนโทไนต์ : แร่ดินเหนียวพวกโซเดียมมอนต์มอริลโลไนต์ เมื่อเปียกขยายตัวได้สิบเท่า มีสมบัติ
เหมาะสมที่จะใช้เป็นสารแขวนลอยในการเตรียมปุ๋ยเหลว

best management practices กรรมวิธีจัดการที่ดีเยี่ยม : การจัดการอย่างดีในด้านดินและพืช เพื่อให้การใช้ปัจจัย

การผลิตพืชเกิดผลดีที่สุด มีผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมน้อยที่สุด เป็นข้อปฏิบัติที่สําคัญเพื่อให้การใช้ปุ๋ยในการผลิต
พืชมีประสิทธิผลและเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม

biennial plant พืชสองปี: พืชที่ครบวงจรชีวิตภายในสองฤดูปลูกหรือสองปี พวกไม่มีเนื้อไม้ (herbaceous) โดยปี
แรกมีการเติบโตทางลําต้น กิ่งก้านและใบ (vegetative growth) ส่วนปีที่สองมีการเติบโตด้านเจริญพันธุ์

(reproductive growth) ได้แก่ผลิดอกออกผลแล้วตาย เป็นลักษณะของพืชเมืองหนาว ที่ต้องใช้ความเย็นทําลาย

การพักตัว (break dormancy) ในฤดูปลูกแรก มีการเติบโตทางส่วนต้น ส่วนในฤดูปลูกหลังจะมีการเติบโตทาง
เจริญพันธุ์

big bag ถุงใหญ่: ถุงบรรจุปุ๋ยขนาดใหญ่ ความจุ 250-1500 กก. ใช้เพื่อการเก็บ และการขนส่งปุ๋ย

biochar ถ่านชีวภาพ ไบโอชาร์: คือ วัสดุที่มีคาร์บอนสูง ผลิตโดยการนํามวลชีวภาพ (biomass)
มาผ่านการแยกสลายด้วยความร้อน (pyrolysis) ซึ่งใช้อุณหภูมิสูง (เฉลี่ย 500 องศาเซลเซียส)

ในสภาพที่ปลอดออกซิเจน เป็นสารที่สลายตัวช้ามาก จึงกักเก็บคาร์บอนในดินได้นาน ช่วยให้ดินมีสมบัติ
ทางเคมีและฟิสิกส์บางประการดีขึ้น

binary fertilizers ปุ๋ยสองธาตุ: ปุ๋ยเคมีชนิดหนึ่งซึ่งมีธาตุหลัก (N, P, K) อยู่เพียงสองธาตุ

binder สารเชื่อม: สารที่ใส่ในปุ๋ยเคมีเพื่อปั้นเม็ด ช่วยให้เนื้อปุ๋ยเกาะกันเป็นเม็ดได้ดี และทํา
หน้าที่อีก 2 อย่าง คือ ป้องกันไม่ให้ปุ๋ยจับตัวกันเป็นก้อน (anticaking agent) และเป็นสารเติม

นํ้าหนัก (filler) ให้ได้สูตรปุ๋ยที่ต้องการ
binomial ทวินาม: ชื่อวิทยาศาสตร์ของสิ่งมีชีวิตแบบสองพยางค์ ประกอบด้วยชื่อสกุล (genus)

และชนิด (species)

bio-: อุปสรรค (prefix) ให้ความหมายเกี่ยวกับชีวิตหรือสิ่งมีชีวิต เช่น biofertilizer หรือปุ๋ยชีวภาพ หมายถึงปุ๋ยที่
ประกอบด้วยจุลินทรีย์มีชีวิต (bios, G: ชีวิต)

bioactive ฤทธิ์ทางชีวภาพ : สมบัติของสารที่มีผลต่อกิจกรรมเชิงชีวภาพของมนุษย์ เช่น พอลิแซกคาไรด์บางชนิดใน

ใบชาเขียว ช่วยลดภัยจากแสงแดด และการจับเป็นก้อนของเลือด
bioavailable เป็นประโยชน์ต่อสิ่งมีชีวิต: สารอาหารซึ่งสิ่งมีชีวิตดูดไปใช้ประโยชน์ได้