Page 15 -
P. 15
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์เฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
เครื องเอก I
เพลงโหมโรงเย็น
ประวัติของเพลงโหมโรงเย็น
โหมโรงเย็น เป็นเพลงที ใช้บรรเลงเป็นอันดับแรกของงาน เกิดจากการประพันธ์เพลงหลายๆเพลง
มาบรรเลงติดต่อกันเป็นชุด โหมโรงเย็นเป็นเพลงหน้าพาทย์ที ใช้ประกอบกิริยาอัญเชิญ และคารวะ อันมี
ความหมายทั"งสิ"น แต่เดิมมีชุดโหมโรงเย็น และโหมโรงเช้า ใช้บรรเลงประกอบในงานพิธีอันเป็นมงคล เช่น
งานทําบุญขึ"นบ้านใหม่ งานโกนจุก งานบวชนาค หรืองานที เกี ยวข้องกับศาสนา เป็นต้น
ความสําคัญของเพลงโหมโรงเย็น
เพลงโหมโรงเย็น มีความสําคัญ 2 ประการ คือ
1.ใช้เพลงโหมโรงเย็นเพื อแสดงความเคารพต่อสิ งศักดิ<สิทธิ<ทั"งหลายที สถิตอยู่ ณ ที นั"น และเป็นการ
อัญเชิญเทพยดาเสด็จลงมาประชุมสโมสรเพื ออํานวยชัยให้แก่งาน
2. ใช้เพลงโหมโรงเย็นเพื อประกาศให้ผู้ที ได้ยินได้ฟัง รู้ว่า จะมีงานอันเป็นมงคลเกิดขึ"น ณ บัดนี"
บรรดาญาติสนิท มิตรสหายจะได้มาร่วมงานกันอย่างพร้อมหน้า
1.เพลงสาธุการ
เพลงสาธุการ เป็นเพลงที ใช้เพื อบรรเลงในงานที เป็นมงคล ใช้ในการแสดงโขนตอนที เกี ยวข้องกับ
พิธีกรรม อีกทั"งยังใช้เพลงสาธุการเป็นเพลงประจํากัณฑ์ทศพรด้วย
ประวัติของเพลงสาธุการ
เพลงสาธุการถือกันว่าเป็นเพลงครู เป็นเพลงสําคัญที อยู่ในชุดเพลงโหมโรง ใช้บรรเลงใน
ความหมายที เป็นมงคล เนื องจากจะใช้ในการจับมือสําหรับผู้เริ มเรียนปี พาทย์เป็นเพลงแรก ดังนั"นในช่วงที
เป็นพิธีมงคลสําคัญช่วงตอนจับมือสําหรับผู้เริ มเรียน ตอนจุดเทียนเพื อเริ มพิธีการหรือพิธีกรรมที สําคัญ เช่น
พิธีไหว้ครู พิธีสงฆ์ นอกจากนี"ยังใช้เพลงสาธุการในการแสดงโขนละครตอนที เกี ยวข้องกับพิธีกรรม เช่น
ตอนบวงสรวงเทพเจ้า ตอนไหว้พระ ในส่วนของการเทศน์มหาชาตินั"นมีการใช้เพลงสาธุการเป็นเพลง
ประจํากัณฑ์ทศพรอีกด้วย
ที มาของเพลงสาธุการ
มีเรื องเล่าว่า มีตอนหนึ งพระอิศวรโกรธเหล่าเทวดานางฟ้าที ไม่รับผิดชอบหน้าที บนสวรรค์ แต่ลงมา
ที โลกมนุษย์เพื อมาเข้าฟังพระธรรมเทศนาจากองค์พระสัมมาสัมพุทธเจ้า พระอิศวรจึงเสด็จลงมาที โลก
8
