Page 49 -
P. 49
โครงการรวบรวมและจัดทําเอกสารวารสารอิเล็กทรอนิกส์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
เทคโน เกษตร
ส�าหรับประเทศไทย การเลี้ยงไก่แบบดั้งเดิมเกษตรกรราย โดย : ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.ภัทราพร ภุมรินทร์
ย่อยมักประสบปัญหาในการเข้าถึงแหล่งเงินลงทุนการขาดสภาพ คณะสัตวศาสตร์และเทคโนโลยีการเกตร
มหาวิทยาลัยศิลปากร
คล่องในเงินทุนหมุนเวียนการขาดความรู้ในระบบการเลี้ยงที่ได้ noopoommarin@hotmail.com
มาตรฐาน นอกจากนี้ยังต้องรับความเสี่ยงจากการเกิดโรคระบาด
คุณภาพเนื้อไก่ที่ไม่ได้มาตรฐานความผันผวนของราคาอาหารสัตว์
และราคาผลผลิตไก่เนื้อในตลาด ซึ่งปัญหาเหล่านี้อาจส่งผลต่อราย
ได้ของเกษตรกร ดังนั้นการวางระบบการผลิตให้ได้มาตรฐาน และ
การรับรองมาตรฐานการผลิตได้ถูกน�ามาใช้ในการพัฒนาระบบการ
เลี้ยงไก่ของเกษตรกร การสนับสนุนด้านการบริหารจัดการระบบ
เทคโนโลยี และการควบคุมมาตรฐานการเลี้ยงอย่างมีประสิทธิภาพ
ซึ่งกรมปศุสัตว์ก�าลังด�าเนินการพัฒนาระบบมาตรฐานฟาร์มไก่
พื้นเมืองเพื่อให้เกษตรกรมีการจัดการระบบที่ดีขึ้น เป็นสินค้าที่มี
มาตรฐานรองรับ และเป็นที่ยอมรับของผู้บริโภค นอกจากนี้โรงฆ่า
สัตว์เป็นกระบวนการหนึ่งที่จะท�าให้สินค้าออกไปสู่มือผู้บริโภค มี
ความสะอาดและปลอดภัย ซึ่งปัจจุบันโรงฆ่าสัตว์ปีกขนาดเล็กยังไม่
สามารถพัฒนาเข้าสู่ระบบมาตรฐาน GMP ได้ (คชาภรณ์, 2558) ความเป็นมาของไก่พื้นเมืองในประเทศไทย
การเลี้ยงไก่แบบปล่อย (Free-range system) เป็นระบบ
การจัดการเลี้ยงไก่ที่ปล่อยให้ไก่ได้ออกมาอยู่ภายนอกคอกหรือ ไก่พื้นเมืองไทย มีต้นก�าเนิดมาจากไก่ป่าใน
โรงเรือนได้อย่างเป็นอิสระ เป็นพื้นที่มีหญ้าปกคลุม ท�าให้ไก่ได้ ทวีปเอเชีย ซึ่งมนุษย์ได้น�ามาเป็นสัตว์เลี้ยงเมื่อประมาณ
แสดงพฤติกรรมตามธรรมชาติ เช่น การคลุกฝุ่น การไซร้ขน การ 3,000 ปีก่อน หลังจากที่มนุษย์น�าไก่มาเลี้ยง ไก่และ
จิกกินพืช ผัก และแมลงท�าให้ไก่มีความสุข อารมณ์ดี จึงเรียกว่า มนุษย์ด�ารงชีวิตแบบพึ่งพาอาศัยซึ่งกันและกัน ไก่อาศัย
“Happy chick” โดยสหภาพยุโรป มีข้อก�าหนดมาตรฐานการเลี้ยง การเลี้ยงดูและการป้องกันอันตรายจากมนุษย์ ในขณะ
ไก่แบบปล่อย จะต้องมีพื้นที่ภายนอกโรงเรือนอย่างน้อย 4 ตร.ม./ตัว ที่มนุษย์อาศัยเนื้อไก่และไข่เป็นอาหาร เป็นการพึ่งพา
และต้องมีพืชปกคลุมดิน ไก่จะต้องมีอิสระที่จะออกจากคอกได้ อาศัยซึ่งกันและกัน วิวัฒนาการของไก่เป็นไปตามวิถี
ตลอดเวลา ภายในคอกต้องมีคอนนอน มีรังไข่ให้ไก่อย่างน้อย 7 ชีวิตของมนุษย์ผู้เป็นเจ้าของ และขึ้นอยู่กับธรรมชาติ
แม่/รัง (Farhan, 2012) ซึ่งวิธีการเลี้ยงไก่แบบปล่อยนั้นสอดคล้อง ในบางปีเกิดภัยธรรมชาติรุนแรง สัตว์เลี้ยงตายลง หรือ
กับมาตรฐานเกษตรอินทรีย์ เป็นการท�าให้ไก่มีความเป็นอยู่อย่าง มีโรคระบาดรุนแรง ไก่จะตายมากแต่ไม่ตายหมด จะ
ธรรมชาติ ร่วมด้วยกับการจัดการสภาพแวดล้อมที่อยู่อาศัยที่ดี ท�าให้ มีเหลือให้ขยายพันธุ์จ�านวนหนึ่ง ตัวที่แข็งแรง และ
ไก่ไม่เครียด มีความสุข มีภูมิต้านทานโรค มีผลท�าให้สุขภาพแข็งแรง ทนทานเท่านั้นจึงจะอยู่รอดเป็นการคัดเลือกโดย
ความจ�าเป็นที่ต้องใช้ยาป้องกันหรือรักษาจึงไม่มี (Department for ธรรมชาติสืบต่อมา จนกลายเป็นไก่พื้นเมืองที่สืบทอด
Environment, Food & Rural Affairs, 2012) ดังนั้นควรใช้ระบบ จนถึงทุกวันนี้
มาตรฐานการเลี้ยงไก่ไข่อินทรีย์มาประยุกต์ใช้ ซึ่งนอกจากจะมีวิธี จากข้อมูลทางสถิติของกรมปศุสัตว์ ในปี 2560
ปฏิบัติชัดเจนแล้ว ยังมีระบบการตรวจรับรองที่สร้างความเชื่อมั่น มีเกษตรกรผู้เลี้ยงไก่พันธุ์พื้นเมือง จ�านวน 2,430,663
ให้ผู้บริโภค นอกจากนี้ราคาไข่ไก่อินทรีย์สามารถขายได้ในราคาที่ ราย มากสุดอยู่เขต 3 จ�านวน 584,746 ราย คิดเป็น
สูงกว่าไข่ไก่ปกติหลายเท่า ร้อยละ 24.06 รองลงมาเขต 4 จ�านวน 557,020 ราย
คิดเป็นร้อยละ 22.92 และเขต 5 จ�านวน 345,850 ราย
คิดเป็นร้อยละ 14.23 โดยมีการเลี้ยงไก่พื้นเมืองทั้งหมด
88,858,089 ตัว ซึ่งเขต 3 มีเกษตรกรผู้เลี้ยงไก่มากสุด
ถึง 22,290,239 ตัว เขต 4 จ�านวน 16,708,361 ตัว และ
เขต 5 จ�านวน 13,170,967 ตัว จังหวัดนครราชสีมา มี
การเลี้ยงไก่พื้นเมืองมากที่สุด และจังหวัด อุบลราชธานี
นครปฐม เชียงราย และสุรินทร์ ตามล�าดับ
มกราคม-เมษายน 2562 เกษตรอภิรมย์ 49
