Page 5 -

โครงการรวบรวมและจัดทําวารสารอิเล็กทรอนิกส์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
วารสารวนศาสตร 34 (1) : 1-15 (2558) 3
์

ในปัจจุบันองค์ความรู้เกี่ยวกับละอองลอย พ.ศ. 2546 ถึง 2555 (ค.ศ. 2003-2012) โดยแปลงข้อมูล

ในบรรยากาศ ตลอดจนผลกระทบของละอองลอยใน จากระบบพิกัดภูมิศาสตร์ GCS_WGS_1984 ซึ่งเป็น
บรรยากาศต่อสภาพภูมิอากาศของประเทศไทยยังมีอยู่ แสดงผลแบบละติจูด และลองติจูด (ขนาด 0.5×0.5
น้อยมาก ดังนั้นในงานวิจัยนี้ผู้วิจัยมีวัตถุประสงค์เพื่อ องศา) เป็นระบบพิกัดภูมิศาสตร์ UTM: WGS_1984_
ศึกษาลักษณะ หรือรูปแบบของละอองลอยในบรรยากาศ UTM_Zone_47N ใช้โปรแกรม ARCGIS 9.3
บริเวณภาคเหนือตอนบนของประเทศไทยในอดีตโดย 2. ข้อมูลดัชนีละอองลอยในบรรยากาศรายวัน
ใช้ข้อมูลภาพถ่ายดาวเทียม MODIS เพื่อวิเคราะห์ความ และรายเดือนจากจากสถานีภาคพื้นดิน (AERONET
แปรผันเชิงปริมาณ ชนิด และการกระจายเชิงพื้นที่ รวมทั้ง station) ในจังหวัดเชียงใหม่ ได้แก่ ค่าความขุ่นมัวของ
วิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างปริมาณละอองลอยใน อากาศอันเนื่องมาจากละอองลอย (aerosol optical
บรรยากาศกับเมฆ และปริมาณน�้าฝนเพื่อศึกษาผลกระทบ depth; AOD) และการแจกแจงขนาดของละอองลอยใน
ของละอองลอยในบรรยากาศโดยใช้วิธีการวิเคราะห์ บรรยากาศ (aerosol particle size distribution) ตั้งแต่ปี
พ.ศ. 2550 ถึง 2555 (ค.ศ. 2007-2012)
การถดถอยพหุคูณ
3. ข้อมูลต�าแหน่ง และจ�านวนครั้งที่เกิดไฟป่า
อุปกรณ์ และวิธีการ และการเผามวลชีวภาพรายวันจากภาพถ่ายดาวเทียม
(Terra/ Aqua) MODIS ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2546 ถึง 2555
พื้นที่ศึกษา (ค.ศ. 2003-2012)

ในการศึกษาวิจัยนี้เลือกพื้นที่ภาคเหนือตอนบน 4. ข้อมูลสัดส่วนของเมฆ (cloud fraction; CF)
ของประเทศไทยซึ่งเป็นพื้นที่ตัวแทนแหล่งปล่อยละออง ปริมาณน�้าในเมฆ (cloud water content; CWC) และ
ลอยจากไฟป่า และการเผามวลชีวภาพเนื่องจากมีรายงาน ปริมาณน�้าฝน (rainfall amount) รายวัน จากภาพถ่าย
ปัญหาหมอกควันในช่วง 5-10 ปีที่ผ่านมาอย่างต่อเนื่อง ดาวเทียม TRMM ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2546 ถึง 2555
และเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ โดยเฉพาะในช่วงฤดูก่อนมรสุม หรือ 5. ข้อมูลฝุ่นขนาดเล็กกว่า 10 ไมครอน (PM )
10
ฤดูร้อนส่งผลให้มีการเปลี่ยนแปลงการเกิดเมฆ และฝน จากสถานีตรวจวัดข้อมูลมลพิษอากาศของกรมควบคุม
จนเกิดภาวะแห้งแล้งรุนแรงขึ้นได้ โดยงานวิจัยนี้ก�าหนด มลพิษ ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2548 ถึง 2555 (ค.ศ. 2005-2012)
พื้นที่ศึกษาอยู่ระหว่างลองจิจูด 98 องศาตะวันออกไป
จนถึงลองจิจูด 101 องศาตะวันออก และละติจูดที่ 17.5 การวิเคราะห์ข้อมูล
1. วิเคราะห์ลักษณะ และความแปรผัน ของ
องศาเหนือไปจนถึงละติจูดที่ 20 องศาเหนือ ซึ่งครอบคลุม ละอองลอยในอากาศทั้งปริมาณ และขนาดของละออง
พื้นที่ 9 จังหวัดภาคเหนือตอนบนของประเทศไทยได้แก่ ลอยในบรรยากาศเชิงพื้นที่ และเชิงเวลาโดยแบ่งการ
จังหวัดแม่ฮ่องสอน เชียงราย เชียงใหม่ ล�าพูน ล�าปาง ศึกษาออกเป็น 2 ส่วนคือ
พะเยา แพร่ น่าน และอุตรดิตถ์ 1.1 วิเคราะห์ความแปรผันของปริมาณของ

ละอองลอยในบรรยากาศเชิงพื้นที่ และตามฤดูกาลจาก
การเก็บรวบรวมข้อมูล ภาพถ่ายดาวเทียม MODIS (Terra/Aqua) โดยใช้ค่าการ
รวบรวมข้อมูล และเอกสารงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง สลัวลงของแสงจากละอองลอยในบรรยากาศ (Aerosol
ในอดีตได้แก่ Optical Thickness; AOT) เป็นตัวบ่งชี้ความเข้มข้นของ
1. ข้อมูลดัชนีละอองลอยในบรรยากาศรายวัน ปริมาณละอองลอยในบรรยากาศเฉลี่ยรายเดือน และ

และรายเดือนจากภาพถ่ายจากดาวเทียม (Terra/ Aqua) ตามฤดูกาลโดยแบ่งออกเป็นช่วงฤดูหนาว (พฤศจิกายน-
MODIS คือ ค่าการสลัวลงของแสงจากละอองลอยใน มกราคม) ฤดูก่อนมรสุม (กุมภาพันธ์–เมษายน) และฤดูฝน
บรรยากาศ (Aerosol Optical Thickness; AOT) ตั้งแต่ (พฤษภาคม-ตุลาคม)