Page 76 -
P. 76
โครงการรวบรวมและจัดทําวารสารอิเล็กทรอนิกส์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
74 Thai J. For. 33 (1) : 66-75 (2014)
สรุป การศึกษาครั้งนี้มีข้อเสนอแนะ ดังนี้ 1) ระดับ
การมีส่วนร่วมของราษฎรในการควบคุมไฟป่าในพื้นที่ป่า
1. ลักษณะทางเศรษฐกิจและสังคมของราษฎร ชุมชนบ้านโนนชาด ต�าบลดงเค็ง อ�าเภอหนองสองห้อง
ในพื้นที่ป่าชุมชนบ้านโนนชาด ต�าบลดงเค็ง อ�าเภอ จังหวัดขอนแก่น อยู่ในระดับระดับน้อยที่สุด ดังนั้น
หนองสองห้อง จังหวัดขอนแก่น พบว่า ราษฎรตัวอย่าง หน่วยงานราชการควรหาแนวทางหรือก�าหนดยุทธศาสตร์
ที่ท�าการศึกษาส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง มีอายุเฉลี่ย 52.40 ปี อย่างเร่งด่วน ในการด�าเนินการส่งเสริมและสนับสนุน
มีการศึกษาระดับต�่ากว่าหรือเทียบเท่าประถมศึกษา มี ให้ราษฎรในพื้นที่ได้เข้ามามีส่วนร่วมในการควบคุมไฟป่า
สมาชิกในครัวเรือนเฉลี่ย 4.37 คน มีแรงงานในครัวเรือน ในพื้นที่โดยการเปิดโอกาสให้ชุมชนได้เข้ามามีส่วนร่วม
เฉลี่ย 3.22 คน มีอาชีพท�านาเป็นอาชีพหลัก และรับจ้าง ในการมีส่วนร่วมศึกษาปัญหา วางแผนควบคุมไฟป่า
เป็นอาชีพรอง มีรายได้สุทธิของครัวเรือนต่อปีเฉลี่ย โดยการร่วมประชุม ร่วมเป็นคณะกรรมการ การปฏิบัติงาน
81,573.64 บาท มีระยะเวลาอาศัยเฉลี่ย 47.60 ปี มีที่ดิน การติดตามผลงาน ควบคู่ไปกับการด�าเนินการประชาสัมพันธ์
ถือครองเป็นของตัวเอง มีระยะห่างของที่ท�ากินจาก เชิงรุกด้านการส่งเสริมการมีส่วนร่วมและการควบคุม
ขอบเขตป่าชุมชนเฉลี่ย 1.90 กิโลเมตร มีระยะห่างของ ไฟป่าในพื้นที่อย่างต่อเนื่อง เพื่อยกระดับการมีส่วนร่วม
บ้านจากขอบเขตป่าชุมชนเฉลี่ย 1.98 กิโลเมตร ส่วน ของราษฎรในการควบคุมไฟป่า ในพื้นที่ศึกษาให้สูงขึ้น
ใหญ่ไม่เป็นสมาชิกกลุ่มทางสังคม เคยได้รับข่าวสาร กว่าที่เป็นอยู่ในปัจจุบัน 2) เพศ การศึกษา รายได้ของ
เกี่ยวกับการป้องกันไฟป่า ส่วนใหญ่ไม่เคยได้รับการ ครัวเรือน ระยะห่างของบ้านห่างจากขอบเขตป่าชุมชน
ฝึกอบรมจากเจ้าหน้าที่ป่าไม้ มีความรู้เกี่ยวกับเรื่องไฟป่า การเป็นสมาชิกกลุ่มทางสังคม การได้รับข่าวสารเกี่ยวกับ
อยู่ในระดับน้อย การป้องกันไฟป่า การได้รับการฝึกอบรมจากเจ้าหน้าที่
2. ระดับการมีส่วนร่วมของราษฎรในการ ป่าไม้ และการมีความรู้เกี่ยวกับเรื่องไฟป่า เป็นปัจจัยที่
ควบคุมไฟป่าในพื้นที่ป่าชุมชนบ้านโนนชาด ต�าบล มีผลต่อการมีส่วนร่วมของราษฎรในการควบคุมไฟป่า
ดงเค็ง อ�าเภอหนองสองห้อง จังหวัดขอนแก่น พบว่า ดังนั้น หน่วยงานภาครัฐที่เกี่ยวข้องจึงควรประสาน
ราษฎรมีส่วนร่วมในการควบคุมไฟป่า ในภาพรวม อยู่ ความร่วมมือในการส่งเสริมให้ผู้หญิงให้เข้ามาส่วนร่วม
ในระดับน้อยที่สุด ค่าเฉลี่ย 1.50 คะแนน จ�าแนกเป็น มากขึ้น จัดให้มีหลักสูตรการศึกษาในโรงเรียนเกี่ยวกับ
1) ระดับการมีส่วนร่วมศึกษา มีค่าเฉลี่ย 1.53 คะแนน การอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมอย่าง
2) ระดับการมีส่วนร่วมในการวางแผนควบคุมไฟป่า มี ยั่งยืน การส่งเสริมกลุ่มอาชีพต่างๆเพื่อเพิ่มรายได้ให้กับ
ค่าเฉลี่ย 1.44 คะแนน 3) ระดับการมีส่วนร่วมในการ ครัวเรือนในชุมชน การส่งเสริมเพื่อสร้างเครือข่ายใน
ปฏิบัติงาน มีค่าเฉลี่ย 1.51 คะแนน และ 4) ระดับการมี ด้านการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมหรือ
ส่วนร่วมในการติดตามผลงาน มีค่าเฉลี่ย 1.52 คะแนน เครือข่ายเฝ้าระวังไฟป่าอย่างมีส่วนร่วม การจัดตั้งศูนย์
3. ปัจจัยที่มีผลต่อการมีส่วนร่วมของราษฎร รับแจ้งข่าวสารด้านไฟป่าของชุมชน การส่งเสริมและ
ในการควบคุมไฟป่าในพื้นที่ป่าชุมชนบ้านโนนชาด ประชาสัมพันธ์รวมถึงการจัดฝึกอบรมจากเจ้าหน้าที่ใน
ต�าบลดงเค็ง อ�าเภอหนองสองห้อง จังหวัดขอนแก่น เรื่องไฟป่าเพื่อเสริมสร้างศักยภาพชุมชนในการป้องกัน
ได้แก่ เพศ การศึกษา รายได้สุทธิของครัวเรือนเฉลี่ย ไฟป่าอย่างมีส่วนร่วม ทั้งนี้ควรปลูกสร้างจิตส�านึกให้
ต่อปี ระยะห่างของบ้านจากขอบเขตป่าชุมชน การเป็น แก่ราษฎรและสร้างแรงจูงใจในรูปแบบต่างๆ เพื่อให้
สมาชิกกลุ่มทางสังคม การได้รับข่าวสารเกี่ยวกับการ ราษฎรในพื้นที่เข้ามามีส่วนร่วมในการควบคุมไฟป่า
ป้องกันไฟป่า การได้รับการฝึกอบรมจากเจ้าหน้าที่ มากขึ้น ตลอดจนการพิจารณาก�าหนดแผนงานเพื่อ
ป่าไม้ และความรู้เกี่ยวกับเรื่องไฟป่า การบริหารจัดการพื้นที่ป่าชุมชนบ้านโนนชาด ต�าบล
