Page 183 -

โครงการรวบรวมและจัดทําวารสารอิเล็กทรอนิกส์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

179

Table 1 (Cont.)
Shannon-
Life D F RD RF IVI
Botanical name Family Wiener’s
Form (plants/rai) (%) (%) (%) (%)
index
Cissus quadrangularis Vitaceae climber 1 33.33 0.15 1.08 1.22 0.004
Cryptolepis buchanani Asclepiadaceae climber 4 66.67 1.04 2.15 3.19 0.021
Cryptolepis buchanani Asclepiadaceae climber 2 33.33 0.59 1.08 1.67 0.013
Pueraria candollei Leguminosae climber 2 33.33 0.44 1.08 1.52 0.010
raphistemma pulchellum Asclepiadaceae climber 2 33.33 0.44 1.08 1.52 0.010
Smilax corbularia Smilaceae climber 10 33.33 2.96 1.08 4.03 0.045
Stephania venosa Menispermaceae climber 1 33.33 0.15 1.08 1.22 0.004
Strophantus caudatus Apocynaceae climber 9 66.67 2.51 2.15 4.67 0.040
Tinospora tomentosa Menispermaceae climber 1 33.33 0.15 1.08 1.22 0.004
Ventilago denticulata Rhamnaceae climber 3 33.33 0.89 1.08 1.96 0.018
Lygodium polystachyum Schizaeaceae fern 1 33.33 0.15 1.08 1.22 0.004

ปริมาณและมูลค่าการใช้ประโยชน์ของพืชสมุนไพร 2 ชนิด พืชสมุนไพรที่ใช้ประโยชน์เป็นวัตถุดิบท�ายา
ในชุมชนบ้านทาป่าเปา สมุนไพรมากที่สุด 10 อันดับแรกได้แก่ พุทรา มะขามป้อม

ปริมาณการใช้ประโยชน์ของของป่าและพืช ไผ่น้า มะรุม รางจืด สาบเสือ มะคังแดง ม้ากระทืบโรง
สมุนไพร เปล้าน้อยและขี้เหล็ก ตามล�าดับ โดยมีปริมาณความต้องการ
จากการสัมภาษณ์กลุ่มเป้าหมายถึงทรัพยากร ใช้ประโยชน์คิดเป็นน้าหนักแห้ง 72.27 38.70 26.13
ป่าไม้ที่พบในป่าชุมชนบ้านทาป่าเปาโดยเฉพาะของป่า 19.77 16.44 12.54 11.40 9.42 6.87 และ 5.82 กิโลกรัม
ที่ชาวบ้านในชุมชนเก็บหาใช้ประโยชน์สามารถจ�าแนกได้ ต่อหมู่บ้านต่อปี ปริมาณรวม 252.81 กิโลกรัมต่อหมู่บ้าน

6 ประเภท จ�านวน 120 ชนิด ประเภทของป่าที่มีการน�ามา ต่อปี
ใช้ประโยชน์มากที่สุด ได้แก่ สมุนไพร มีจ�านวน 66
ชนิด รองลงมาคือ เห็ด (16) ผักป่า (10) แมลงและไข่ ประเมินมูลค่าการใช้ประโยชน์ของพืชสมุนไพร

ของแมลง (9) ผลไม้ป่า (6) ไม้ไผ่ (6) หน่อไม้ (5) ไม้ฟืน
(4) และหวาย (3) ตามล�าดับ กลุ่มที่เก็บหาสมุนไพรมา ในป่าชุมชนบ้านทาป่าเปา
ใช้ประโยชน์มากที่สุดคือ หมอยาพื้นบ้าน โดยเก็บหา พืชสมุนไพรที่สามารถเก็บมาใช้ประโยชน์
เพื่อน�ามาเป็นวัตถุดิบในการเข้ายาสมุนไพรตามสูตร ได้ 68 ชนิดพันธุ์ มีปริมาณพืชสมุนไพรสด 370.90
และบรรจุถุงเพื่อจ�าหน่าย ซึ่งในปัจจุบันมีทั้งหมด 7 สูตร กิโลกรัมต่อไร่ หรือ 3,810,255.70 กิโลกรัมต่อพื้นที่ป่า

ได้แก่ สูตรรักษาโรคปวดสันหลังปวดเอว สูตรโรครักษา ชุมชนทั้งหมด ปริมาณพืชสมุนไพรแห้ง 306,464.12
ริดสีดวงทวารหนัก สูตรรักษาโรคความดันโลหิตสูงและ กิโลกรัมต่อพื้นที่ป่าชุมชนทั้งหมด เมื่อคิดมูลค่าของ
เบาหวาน สูตรยาต้มรางจืด สูตรดองเหล้าสมุนไพร สูตร พืชสมุนไพรแห้งโดยรวมในป่าชุมชนบ้านทาป่าเปา

ยาต้มสมุนไพรประชาเทพรักษาโรคไตวาย และสูตร ประมาณ 68,155,191.20 บาท พืชสมุนไพรที่มีมูลค่าสูง
ยาต้มสมุนไพรภูมิปัญญาชาวบ้านรักษาโรคมะเร็ง จ�าแนก 10 อันดับแรก ได้แก่ สัก ขางหัวหมู ตะแบกเลือด
ชนิดพันธุ์สมุนไพรได้ 26 ชนิดพันธุ์ เป็นไม้ยืนต้น 11 มะกายคัด กระดังงาป่า ตะขบป่า กุ๊ก มะกอกเกลื้อน
ชนิด ไม้ล้มลุก 6 ชนิด ไม้เถาเลื้อย 7 ชนิด และไม้พุ่ม ไข่เน่า และบอระเพ็ดตัวผู้