Page 41 -
P. 41
โครงการรวบรวมและจัดทําเอกสารวารสารอิเล็กทรอนิกส์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
30 วารสารมนุษยศาสตร์
คลอดลูกออกมามีสองหัวนั้นเกี่ยวพันกับความตายทางอ้อมเพราะเป็นลักษณะที่
ผิดปกติของม้า และม้าที่มีลักษณะผิดปกตินั้นมักจะเสียชีวิตเร็ว การที่คนได้ยิน
เสียงผีหัวเราะภายในเรือนเกี่ยวพันกับความตายทางอ้อมเพราะผีนั้นคือคนที่ตาย
แล้ว และการที่คนอยู่ดีๆ ก็ไม่สบาย เป็นไข้ ท าอย่างไรก็ไม่หาย ทั้งยังฝันร้ายท าให้
ร าคาญใจก็เกี่ยวพันกับความตายทางอ้อม เพราะเมื่อคนไม่สบายมากๆ ก็ย่อมจะมี
สุขภาพจิตไม่ดี จนส่งผลให้ฝันร้าย และน าพาไปสู่ความตายในที่สุด
อุบาทว์ที่กล่าวถึงความตายทั้งทางตรงและทางอ้อมมีความสัมพันธ์
กับประวัติของพระยมที่กล่าวถึงเรื่องของความตายว่า พระองค์เคยเป็นกษัตริย์ที่
ได้ท าการรบ ท าลายบ้านเมืองต่างๆ เป็นจ านวนมาก วันหนึ่งระหว่างที่ก าลังท า
สงคราม ท่านก็ได้อธิษฐานขอให้ได้เป็นเจ้านรกผู้เป็นใหญ่เหนือคนตายทั้งปวง
เมื่อตายก็ได้ไปเกิดตามนั้น (พล.ต.อ. สุวรรณ สุวรรณเวโช, 2546: 107) นอกจากนี้
อุบาทว์ดังกล่าวยังสัมพันธ์กับบทบาทหน้าที่ของพระองค์ที่ว่าด้วยเรื่องของความ
ตายด้วย ในคัมภีร์ฤคเวทกล่าวว่าพระองค์เป็นมนุษย์คนแรกที่ตาย เมื่อตายไปแล้ว
พระองค์ก็ได้ไปเป็นผู้จัดเตรียมที่อยู่และปกครองคนตายทั้งหลายบนสวรรค์ คัมภีร์
อุปนิษัทกล่าวว่าพระองค์เป็นผู้ที่มีความรู้เรื่องความตาย และมีความคิดที่จะหลีก
หนีจากความตายด้วยการเรียนรู้ความจริง คัมภีร์มหาภารตะ รามายณะ และ
ปุราณะต่างๆ กล่าวว่าพระองค์มีหน้าที่ตัดสินให้รางวัล และลงโทษผู้ตาย บางครั้ง
ท่านก็มีอ านาจเหนือความตายด้วย (อัญชลี จิตรสุคนธ์, 2524: 36–98)
3.2 กล่าวถึงนกเค้าและนกแสก ได้แก่ นกเค้าหรือนกแสกบินเข้าบ้าน
นกเค้าและนกแสกมีความสัมพันธ์กับพระยมเนื่องจากนกเหล่านั้นเป็นบริวารของ
พระองค์โดยท าหน้าที่เป็นทูตคอยส่งข่าวสาร (อัญชลี จิตรสุคนธ์, 2524: 31) หลักฐาน
บางแห่งกล่าวว่านกแสกเป็นพาหนะของพระองค์ด้วย ดังปรากฏในต าราภาพ
เทวรูปและเทวดานพเคราะห์ (2535: 158)