Page 96 -
P. 96
โครงการรวบรวมและจัดทําเอกสารวารสารอิเล็กทรอนิกส์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
85
บริเวณป่าเขาแผงม้าว่ามีจ านวนประมาณ 20 ตัว ในปี พ.ศ. 2543 ต่อมาเพิ่มจ านวนเป็น 96 ตัว ใน พ.ศ. 2549
(Krating Khao Phaeng Ma Conservation Group, 2006) ต่อมาในปี พ.ศ. 2554 พบว่ามีจ านวนกระทิง 160 ตัว
จนปัจจุบันมีมากกว่า 250 ตัว (Pharejeam, 2016) และมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง สามารถพบเห็นกระทิงได้
ตลอดปี
เขตห้ามล่าสัตว์ป่าเขาแผงม้า เริ่มด าเนินการในปี พ.ศ. 2554 ครอบคลุมพื้นที่เพียงประมาณ 5,000 ไร่ มีการ
จัดการพื้นที่ทั้งการปรับปรุงทุ่งหญ้า แหล่งน้ า แหล่งโป่ง ตลอดจนการท ารั้วไฟฟ้า เพื่อป้องกันการออกมาหากินในพื้นที่
เกษตร แต่มีกระทิงบางส่วนสามารถออกมาหากินด้านนอกรั้วไฟฟ้าได้ และเดินหากินไกลออกไปหลายสิบกิโลเมตร
(Wildlife Conservation Office, 2011) การเพิ่มขึ้นของจ านวนประชากรกระทิงในพื้นที่อาจมีผลกระทบต่อ
ถิ่นที่อาศัยที่ยังต้องมีการศึกษา นอกเหนือจากปัญหาความขัดแย้งกับราษฎรโดยรอบพื้นที่จากการออกไปกินพืชผล
ทางการเกษตร การเกิดโรคระบาดจากปศุสัตว์สู่ประชากรกระทิง หรือการสัมผัสโรคที่อาจติดต่อจากสัตว์ป่าที่อาจมีผล
ต่อสุขภาพอนามัยของประชาชน
การศึกษาจ านวนประชากรกระทิงจากกองมูลในพื้นที่จากเส้นทางศึกษา รวมถึงการเลือกใช้พื้นที่อาศัยเพื่อการ
แก้ปัญหายังไม่เคยมีการศึกษามาก่อน การขาดข้อมูลทางวิชาการยากส าหรับการสร้างความเข้าใจเพื่อจัดการร่วมกัน
การแก้ไขปัญหาที่ผ่านมาได้แก่ การท ารั้วไฟฟ้า การสร้างทางตรวจการ การไล่ต้อนฝูงกระทิงให้กับเข้ามาในพื้นที่ การ
ปรับปรุงแหล่งน้ า ทุ่งหญ้า แหล่งโป่ง เพื่อเพิ่มศักยภาพพื้นที่ในการรองรับประชากรกระทิงที่เพิ่มจ านวนมากขึ้น
นอกจากนี้การศึกษาเรื่องการกระจายของกระทิง โครงสร้างอายุ สัดส่วนเพศ การเพิ่มของประชากรปัจจุบันก็ยังไม่มี
การศึกษา ผลการศึกษาที่ได้ สามารถน าไปใช้ในการแก้ไขปัญหา เพื่อการอนุรักษ์ประชากรกระทิง เพื่อประโยชน์ทั้ง
ทางตรงทางอ้อม ตามความเหมาะสมให้อ านวยประโยชน์ต่อไป
ภาพที่ 1 พื้นที่เขตห้ามล่าสัตว์ป่าเขาแผงม้าและบริเวณที่ศึกษาความหนาแน่ของกองมูลกระทิงด้วยเส้นทางศึกษา
อุปกรณ์และวิธีการ
อุปกรณ์
วารสารสัตว์ป่าเมืองไทย ปีที่ 24 พ.ศ. 2560 Journal of Wildlife in Thailand Vol. 24, 2017
