Page 175 -

52
พันธุศาสตร์ประชากรกับการปรับปรุงพันธุ์

เมื่อมีการผสมพันธุ์กันอย่างสุ่มในประชากร จะมีความถี่ของจีโนไทป์ที่เกิดขึ้นดังนี้
52
พันธุศาสตร์ประชากรกับการปรับปรุงพันธุ์
พ่อ

.
.
.
.

เมื่อมีการผสมพันธุ์กันอย่างสุ่มในประชากร จะมีความถี่ของจีโนไทป์ที่เกิดขึ้นดังนี้
แม่
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
. 0.1678AABB 0.0944AABb 0.0944AaBB 0.0531AaBb
พ่อ 0.0944AABb ͲǤͲͷ͵ͳAAbb 0.0531AaBb 0.0299Aabb
.
. . 0.0531AaBb . 0.0299aaBb
0.0531aaBB .
0.0944AaBB .
168
แม่
พันธุศาสตร์ประชากร
. 0.0531AaBb 0.0299Aabb 0.0299aaBb 0.0168aabb
สำาหรับการปรับปรุงพันธุ์
พันธุศาสตร์ประชากรกับการปรับปรุงพันธุ์
. 0.1678AABB 52 0.0944AABb 0.0944AaBB 0.0531AaBb
. 0.0944AABb ͲǤͲͷ͵ͳAAbb 0.0531AaBb 0.0299Aabb

0.1678AABB 0.1887 AABb 0.0531AAbb
0.0944AaBB 52
อาศัยหลักการเกี่ยวกับความถี่ของ variants ประกอบด้วย
0.0531aaBB
0.0531AaBb
. ความถี่ของจีโนไทป์ในรุ่นลูก พันธุศาสตร์ประชากรกับการปรับปรุงพันธุ์ 0.0597Aabb]
0.0299aaBb
=
เมื่อมีการผสมพันธุ์กันอย่างสุ่มในประชากร จะมีความถี่ของจีโนไทป์ที่เกิดขึ้นดังนี้

0.2123AaBb
[0.1887AaBB
. 0.0531AaBb 0.0299Aabb 0.0299aaBb 0.0168aabb
0.0168aabb
0.0597 aaBb
0.0531aaBB
(1) Effective number of alleles (A )
e

เมื่อมีการผสมพันธุ์กันอย่างสุ่มในประชากร จะมีความถี่ของจีโนไทป์ที่เกิดขึ้นดังนี้
พ่อ คือ จ�านวนอัลลีลที่ปรากฏในประชากร หาได้จากสูตร

การทดสอบประชากรที่อยู่ในสภาวะสมดุล
0.1678AABB 0.1887 AABb 0.0531AAbb
.
ความถี่ของจีโนไทป์ในรุ่นลูก = [0.1887AaBB . 0.0597Aabb] . .
0.2123AaBb
แม่
1
1
พ่อ = = 0.0168aabb
e A

0.0531aaBB
0.0597 aaBb
นิยมใช้การทดสอบค่าด้วยวิธีไคสแควร์ (Chi-square) จากสูตร  2 n . ) 2 ] 0.0944AaBB .

0.1678AABB
(O i −E i
.
2 0.0944AABb .
.
0.0531AaBb
1 - h = ∑ p [
แม่ . 0.0944AABb i=1 E i 0.0531AaBb 0.0299Aabb
i ͲǤͲͷ͵ͳAAbb
การทดสอบประชากรที่อยู่ในสภาวะสมดุล
0.0299aaBb
0.0944AaBB
.
0.0531AaBb 0.0944AaBB
ก าหนดให้ . 0.1678AABB 0.0944AABb 0.0531aaBB 0.0531AaBb
ก�าหนดให้ h
= ค่า heterozygosity ที่เกิดขึ้นในแต่ละ locus (heterozygosity in a locus)
. 0.0944AABb ͲǤͲͷ͵ͳAAbb 0.0299aaBb 0.0299Aabb
0.0299Aabb 0.0531AaBb
0.0531AaBb
0.0168aabb
.

นิยมใช้การทดสอบค่าด้วยวิธีไคสแควร์ (Chi-square) จากสูตร  = ∑ n 2 (O i −E i ) 2 ] 0.0531aaBB 0.0299aaBb
0.0944AaBB
.
2
0.0531AaBb
= 1 - p [
2
 = ค่าไคสแควร์ 0.0531AaBb i=1 0.0299Aabb 0.0299aaBb 0.0168aabb
i
E i
.
th
0.1678AABB 0.1887 AABb 0.0531AAbb
p = ความถี่ของอัลลีลที่ปรากฏในแต่ละ locus (frequency of the i allele in a locus)
i = ค่าที่ได้จากการทดลองของลักษณะที่ i
ก าหนดให้ O ความถี่ของจีโนไทป์ในรุ่นลูก = [0.1887AaBB 0.2123AaBb 0.0597Aabb]
i
0.0597 aaBb
0.0168aabb
0.1678AABB
0.0531aaBB 0.1887 AABb 0.0531AAbb
i = ค่าที่คาดหมายของลักษณะที่ i
E (2) Average expected heterozygosity (H ) หรือ (Nei’s genetic diversity)
e

 = ค่าไคสแควร์ ความถี่ของจีโนไทป์ในรุ่นลูก = [0.1887AaBB 0.2123AaBb 0.0597Aabb]
2
คือ ความเป็นไปได้ที่ยีนต�าแหน่งหนึ่งมี n อัลลีล เมื่อสุ่มแล้วจะมีความแตกต่างกัน

n = จ านวนลักษณะที่ท าการทดสอบ 0.0531aaBB 0.0597 aaBb 0.0168aabb
การทดสอบประชากรที่อยู่ในสภาวะสมดุล
i = ค่าที่ได้จากการทดลองของลักษณะที่ i
O 2 2
ในกรณีที่ ยีน 1 ต�าแหน่ง มี 2 อัลลีลค�านวณได้จากสูตร h = 1 - p - q

และเมื่อท าการค านวณไคสแควร์แล้วเปรียบเทียบกับตารางไคสแควร์ พบว่า ถ้าประชากรมีค่าไคส j
E การทดสอบประชากรที่อยู่ในสภาวะสมดุล 2 n 2 (O i −E i ) 2 ]
i = ค่าที่คาดหมายของลักษณะที่ i

นิยมใช้การทดสอบค่าด้วยวิธีไคสแควร์ (Chi-square) จากสูตร  = ∑
ในกรณีที่ ยีน 1 ต�าแหน่ง มี มากกว่า 2 อัลลีล h = 1 - p [
แควร์ที่น้อยกว่าค่าไคสแควร์ที่เปิดจากตารางแปลว่า ประชากรจะอยู่ในสมดุล j i=1 E i
i
n = จ านวนลักษณะที่ท าการทดสอบ ในกรณีค่าเฉลี่ยของอัลลีลที่เกิดขึ้นจากทุก loci H = L n h j (O i −E i ) 2 ]

2
ก าหนดให้
นิยมใช้การทดสอบค่าด้วยวิธีไคสแควร์ (Chi-square) จากสูตร  = ∑
L
จากตัวอย่างในประชากรที่มียีนควบคุม 1 ยีน ประกอบด้วยลักษณะที่ปรากฏดอกสีแดง (AA) 20 ต้น
และเมื่อท าการค านวณไคสแควร์แล้วเปรียบเทียบกับตารางไคสแควร์ พบว่า ถ้าประชากรมีค่าไคส j i=1 [ E i
ก าหนดให้
ดอกสีชมพู (Aa) 70 ต้น และดอกสีขาว (aa) 110 ต้น ท าการตรวจสอบความถี่ของจีโนไทป์ว่าเป็นไปตาม
แควร์ที่น้อยกว่าค่าไคสแควร์ที่เปิดจากตารางแปลว่า ประชากรจะอยู่ในสมดุล
= ค่าไคสแควร์
2

ก�าหนดให้
ความถี่ของกฎฮาร์ดี-ไวน์เบิร์กหรือไม่ O
i = ค่าที่ได้จากการทดลองของลักษณะที่ i

= Heterozygosity ต่อต�าแหน่ง
h = ค่าไคสแควร์

2
จากตัวอย่างในประชากรที่มียีนควบคุม 1 ยีน ประกอบด้วยลักษณะที่ปรากฏดอกสีแดง (AA) 20 ต้น
j
i = ค่าที่คาดหมายของลักษณะที่ i
E
p และ q = ความถี่ของอัลลีล

i = ค่าที่ได้จากการทดลองของลักษณะที่ i
O

ก าหนดให้ p คือ ความถี่ของยีน A และ q คือความถี่ของยีน a
ดอกสีชมพู (Aa) 70 ต้น และดอกสีขาว (aa) 110 ต้น ท าการตรวจสอบความถี่ของจีโนไทป์ว่าเป็นไปตาม
= Average heterozygosity for several loci
H
i = ค่าที่คาดหมายของลักษณะที่ i
ความถี่ของกฎฮาร์ดี-ไวน์เบิร์กหรือไม่ 1 E n = จ านวนลักษณะที่ท าการทดสอบ
1
2
และเมื่อท าการค านวณไคสแควร์แล้วเปรียบเทียบกับตารางไคสแควร์ พบว่า ถ้าประชากรมีค่าไคส
= จ�านวน loci ที่ท�าการศึกษา
∴ ความถี่ของยีน A = 20+ (70) = 0.275 และ ความถี่ของยีน a = 110+ (70) = 0.725
L

n
= จ านวนลักษณะที่ท าการทดสอบ
2
ก าหนดให้ p คือ ความถี่ของยีน A และ q คือความถี่ของยีน a 200
200
แควร์ที่น้อยกว่าค่าไคสแควร์ที่เปิดจากตารางแปลว่า ประชากรจะอยู่ในสมดุล

และเมื่อท าการค านวณไคสแควร์แล้วเปรียบเทียบกับตารางไคสแควร์ พบว่า ถ้าประชากรมีค่าไคส
จากการค านวณจ านวนต้นที่มีจีโนไทป์ตามกฎฮาร์ดี-ไวน์เบิร์ก ซึ่งค านวณความถี่ของยีนได้ดังนี้

ส�าหรับตัวอย่างความแปรปรวนภายในประชากรโดยใช้เครื่องหมายโมเลกุลแบบ codominant
1
1
20+ (70) แควร์ที่น้อยกว่าค่าไคสแควร์ที่เปิดจากตารางแปลว่า ประชากรจะอยู่ในสมดุล
จากตัวอย่างในประชากรที่มียีนควบคุม 1 ยีน ประกอบด้วยลักษณะที่ปรากฏดอกสีแดง (AA) 20 ต้น

110+ (70)
∴ ความถี่ของยีน A = 2 = 0.275 และ ความถี่ของยีน a = 2 = 0.725
marker ในประชากร 40 ต้น ด้วย 5 SSR markers ดังภาพและก�าหนดจ�านวนของการให้คะแนน
2
2
จ านวนต้นที่มีจีโนไทป์ AA ตามค่าที่คาดหมาย = p × 200 200 = (0.275) × 200
200
ดอกสีชมพู (Aa) 70 ต้น และดอกสีขาว (aa) 110 ต้น ท าการตรวจสอบความถี่ของจีโนไทป์ว่าเป็นไปตาม
จากตัวอย่างในประชากรที่มียีนควบคุม 1 ยีน ประกอบด้วยลักษณะที่ปรากฏดอกสีแดง (AA) 20 ต้น
ดังตารางข้างล่าง
จากการค านวณจ านวนต้นที่มีจีโนไทป์ตามกฎฮาร์ดี-ไวน์เบิร์ก ซึ่งค านวณความถี่ของยีนได้ดังนี้
ความถี่ของกฎฮาร์ดี-ไวน์เบิร์กหรือไม่
ดอกสีชมพู (Aa) 70 ต้น และดอกสีขาว (aa) 110 ต้น ท าการตรวจสอบความถี่ของจีโนไทป์ว่าเป็นไปตาม
ความถี่ของกฎฮาร์ดี-ไวน์เบิร์กหรือไม่
จ านวนต้นที่มีจีโนไทป์ AA ตามค่าที่คาดหมาย = p × 200 = (0.275) × 200
2
2

ก าหนดให้ p คือ ความถี่ของยีน A และ q คือความถี่ของยีน a
ก าหนดให้ p คือ ความถี่ของยีน A และ q คือความถี่ของยีน a 110+ (70)
1
1
20+ (70)
∴ ความถี่ของยีน A = 2 = 0.275 และ ความถี่ของยีน a = 2 = 0.725
200 200
1
1 110+ (70)
20+ (70)
∴ ความถี่ของยีน A = 2 = 0.275 และ ความถี่ของยีน a = 2 = 0.725

จากการค านวณจ านวนต้นที่มีจีโนไทป์ตามกฎฮาร์ดี-ไวน์เบิร์ก ซึ่งค านวณความถี่ของยีนได้ดังนี้
200 200
จากการค านวณจ านวนต้นที่มีจีโนไทป์ตามกฎฮาร์ดี-ไวน์เบิร์ก ซึ่งค านวณความถี่ของยีนได้ดังนี้
จ านวนต้นที่มีจีโนไทป์ AA ตามค่าที่คาดหมาย = p × 200 = (0.275) × 200
2
2
จ านวนต้นที่มีจีโนไทป์ AA ตามค่าที่คาดหมาย = p × 200 = (0.275) × 200
2
2