Page 38 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

3. แนวปฏิบัติทางสังคม พิธีกรรม ประเพณี และเทศกาล หมายถึง การประพฤติปฏิบัติในแนวทาง

เดียวกันของคนในชุมชนที่สืบทอดตอกันมาบนหนทางมงคลวิถี จนนําไปสูสังคมแหงสันติสุข แสดงใหเห็นถึง
อัตลักษณของชุมชนและชาติพันธุนั้นๆ โดยแบงไดดังนี้

3.1 มารยาท หมายถึง การประพฤติปฏิบัติที่ดีงามตอผูอื่น เชน การพูด การไหว การกราบ

การเดิน การนั่ง การหมอบ มารยาทบนโตะอาหาร เปนตน
3.2 ขนบธรรมเนียมประเพณี หมายถึง การประพฤติปฏิบัติและการกระทํากิจกรรมที่สืบทอด

ตอๆ กันมา ในวิถีชีวิตและสังคมของชุมชนนั้นๆ ไดแก
3.2.1 ประเพณีเกี่ยวกับศาสนา เชน วันพระ วันเขาพรรษา วันออกพรรษา

วันวิสาขบูชา วันมาฆบูชา วันอาสาฬหบูชา
3.2.2 ประเพณีเกี่ยวกับเทศกาล เชน ลอยกระทง สงกรานต แหเทียนพรรษา

ผีตาโขน สารทเดือนสิบ ชักพระ บุญพระเวส เทศนมหาชาติ

3.2.3 ประเพณีเกี่ยวกับวงจรชีวิตตั้งแตเกิดจนกระทั่งตาย เชน ตัดผมไฟ โกนจุก
งานศพ งานแตงงาน ขึ้นบานใหม สืบชะตา การบวชนาค บังสุกุล บายศรีสูขวัญ ผูกเสี่ยว

3.2.4 ประเพณีเกี่ยวกับการทํามาหากิน เชน พิธีไหวครู ทําขวัญขาว แหนางแมว

ขอฝน บุญบั้งไฟ พระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ
4. ความรูและแนวปฏิบัติเกี่ยวกับธรรมชาติและจักรวาล หมายถึง องคความรู วิธีการ ทักษะ ความ

เชื่อ แนวปฏิบัติ และการแสดงออกที่พัฒนาขึ้นจากการมีปฏิสัมพันธระหวางคนกับสภาพแวดลอมตาม

ธรรมชาติและเหนือธรรมชาติ
4.1 อาหารและโภชนาการ หมายถึง สิ่งที่มนุษยบริโภค รวมทั้งวิธีการปรุงอาหาร วิธีการ

บริโภค และคุณคาทางโภชนาการ
4.2 การแพทยแผนไทย การแพทยพื้นบาน ซึ่งการแพทยแผนไทย คือ กระบวนการทาง

การแพทยเกี่ยวกับตรวจวินิจฉัย บําบัด รักษา หรือปองกันโรค การสงเสริมและฟนฟูสุขภาพของมนุษยและ/

หรือสัตว ดวยภูมิปญญาการแพทยแผนไทย สวนการแพทยพื้นบาน คือ การดูแลสุขภาพของตนเองในชุมชน
แบบดั้งเดิมโดยอาศัยความเชื่อ พิธีกรรม และทรัพยากรที่แตกตางกันไปในแตละทองถิ่นจนกลายเปนสวนหนึ่ง

ของชีวิต
4.3 โหราศาสตรและดาราศาสตร ซึ่งจําแนกไดเปน

4.3.1 โหราศาสตร หมายถึง ความรูในการทํานายโชคชะตา ทํานายอนาคตของ

บุคคลและบานเมือง โดยอาศัยตําแหนงของดวงดาวในวันเวลาที่เกิดเหตุการณตางๆ
4.3.2 ดาราศาสตร หมายถึง ความรูเกี่ยวกับการสังเกต การอธิบายธรรมชาติของ

ดวงดาวและทองฟา เชน การเกิดสุริยุปราคา การพยากรณอากาศ

4.3.3 การจัดการทรัพยากรธรรมชาติ หมายถึง ความรูการจัดการระบบนิเวศเพื่อ
การอนุรักษและการใชประโยชนทรัพยากรธรรมชาติอยางยั่งยืน

2 - 19