Page 5 -
P. 5
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
ผลมาจากภัยแล้งอันนํามาซึ งโรคระบาดในหัวมันสําปะหลัง สําหรับสาเหตุที อาจนําไปสู่การเปลี ยนแปลง
โครงสร้างราคาผลปาล์มนํ ามันในช่วงประมาณเดือนมกราคม 2541 คือ ปรากฏการณ์สภาพอากาศแปรปรวน
Ei Nino ที ส่งผลทําให้เกิดภัยแล้งและไฟป่าในประเทศอินโดนีเซีย ซึ งเป็นผู้ผลิตปาล์มนํ ามันที สําคัญของ
โลก ในเดือนพฤศจิกายน 2544 คือ การแข่งขันกันลดราคาระหว่างประเทศผู้ส่งออกปาล์มนํ ามันรายใหญ่
และโครงสร้างการผลิตตลอดจนรูปแบบการผลิตปาล์มที กําลังจะเปลี ยนแปลงไปอันเนื องมาจากมาตรฐาน
การผลิตนํ ามันปาล์มอย่างยั งยืน (RSPO) และในเดือนตุลาคม 2555 คือ วิกฤตการณ์อาหารโลก ราคานํ ามัน
ถั วเหลืองและนํ ามันปิโตรเลียมที สูงขึ นในปี 2555 อุทกภัยในปี 2553 – 2554 และการประกาศบังคับใช้
นํ ามันไบโอดีเซล B5 ในปี 2555
จากข้อสรุปข้างต้น จะเห็นว่า ไม่ใช่ทุกครั งที สาเหตุอันนําไปสู่การเปลี ยนแปลงทางโครงสร้างราคา
พืชเศรษฐกิจจะมาจากภัยพิบัติทางธรรมชาติในประเทศไทย อีกทั งภัยพิบัติทางธรรมชาติในประเทศไทยก็
อาจจะไม่ใช่สาเหตุเดียวที ทําให้เกิดการเปลี ยนแปลงในโครงสร้างราคา
เพื อวิเคราะห์ความมีนัยสําคัญทางสถิติของผลกระทบของภัยธรรมชาติในประเทศไทยต่อการ
เปลี ยนแปลงโครงสร้างราคานั น นักวิจัยได้ศึกษาผลกระทบของการเกิดภัยธรรมชาติแต่ละครั งต่อ (1) การ
เกิดการขาดช่วง (Discontinuity) ของข้อมูลซึ งวัดการเปลี ยนแปลงอย่างฉับพลันของราคาในช่วงเวลาที เกิด
ภัย และ (2) การเปลี ยนแปลงค่าแนวโน้ม (trend) ของราคาผลผลิตสินค้าเกษตรโดยแบบจําลอง Interrupted
Time-series Analysis ในกรณียางพารา นํ าท่วมในปี พ.ศ. 2549 และมหาอุทกภัยในปี พ.ศ. 2553 มี
ผลกระทบต่อโครงสร้างราคายางพารา โดยผลการศึกษาจากแบบจําลอง Interrupted Time-series Analysis
พบว่าการเกิดนํ าท่วมทั งสองเหตุการณ์เป็นเหตุให้ราคายางพารามีแนวโน้มเพิ มสูงขึ นอย่างมีนัยสําคัญ
สําหรับกรณีผลปาล์มนํ ามัน การเกิดมหาอุทกภัยในปี พ.ศ. 2553 และ 2554 มีผลกระทบต่อโครงสร้างราคา
โดยผลการศึกษาพบว่าการเกิดนํ าท่วมในปี พ.ศ. 2553 ทําให้ราคาผลปาล์มนํ ามันเพิ มขึ นอย่างฉับพลันและมี
แนวโน้มเพิ มขึ นอย่างต่อเนื องอย่างมีนัยสําคัญ และราคามีการปรับตัวลงหลังจากนํ าท่วมในปี พ.ศ. 2554
สําหรับกรณีมันสําปะหลัง ภัยแล้งในปี พ.ศ. 2553 มีผลกระทบต่อโครงสร้างราคา ซึ งทําให้ราคามัน
สําปะหลังเพิ มขึ นอย่างฉับพลันและมีแนวโน้มเพิ มขึ นอย่างต่อเนื องอย่างมีนัยสําคัญ สําหรับกรณีข้าวหอม
มะลิ การเกิดนํ าท่วมในปี พ.ศ. 2545 มีผลกระทบต่อโครงสร้างราคาโดยผลการศึกษาพบว่าการเกิดนํ าท่วม
ในครั งนั นเป็นเหตุให้ราคาข้าวหอมมะลิมีแนวโน้มเพิ มสูงขึ นอย่างมีนัยสําคัญ
สําหรับการศึกษาเพื อระบุช่องทางที ภัยพิบัติทางธรรมชาติส่งผลกระทบต่อการเปลี ยนแปลง
โครงสร้างราคาพืชเศรษฐกิจนั น โดยหลักการแล้วต้องคํานึงถึงโครงสร้างอุปสงค์และอุปทานในตลาดพืช
เศรษฐกิจแต่ละชนิด ในกรณีประเทศไทยซึ งมีการส่งออกสินค้าเกษตรจํานวนมาก ฝั งอุปสงค์จึงต้องคํานึงถึง
ทั งอุปสงค์ภายในประเทศและจากต่างประเทศด้วย ด้วยข้อจํากัดทางข้อมูล การศึกษานี ได้ศึกษาช่องทางที ภัย
พิบัติทางธรรมชาติส่งผลกระทบต่อการเปลี ยนแปลงโครงสร้างราคาพืชเศรษฐกิจใน 2 กรณี คือ (1) การที ภัย
ธรรมชาติในประเทศไทยกระทบราคาสินค้าเกษตรผ่านฝั งอุปทาน การศึกษานี ทดสอบผลกระทบของภัย
พิบัติทางธรรมชาติต่อปริมาณผลผลิตพืชเศรษฐกิจแต่ละชนิดโดยแบบจําลอง Interrupted Time-series หาก
iii
