Page 52 -
P. 52
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
52
สัมภาษณ์และการเก็บข้อมูลจึงต้องใช้สถิติในการสุ่มเลือกเพื่อออกแบบชุดทางเลือกโดยใช้โปรแกรม
Ngene (ChoiceMetrics, 2015) ในแต่ละชุดทางเลือกอาจจะประกอบไปด้วย 3 ทางเลือก (proposed
alternative choices) อาทิ ทางเลือก A B และ C โดยหนึ่งในทางเลือกของทุกชุดทางเลือกคือแบบดั้งเดิม
หรือทางเลือกที่แสดงถึงสถานการณ์ปัจจุบัน (based line option หรือ status quo) (Hanley et al., 2001)
เพื่อใช้เป็นบรรทัดฐานเปรียบเทียบกับทางเลือกอื่นๆ หากเกษตรกรเลือกทางเลือกแบบดั้งเดิม
หมายความว่าเกษตรกรเลือกที่จะไม่เปลี่ยนแปลงกิจกรรมการเกษตรใดๆทั้งสิ้นแต่จะใช้รูปแบบ
กิจกรรมที่ทําอยู่ในปัจจุบัน ทางเลือกทั้งสามทาง (A, B, C) จะถูกนําเสนอให้กับเกษตรกรในการ
พิจารณาและตัดสินใจเลือกระหว่างคุณลักษณะต่างๆที่กําหนดไว้ โดยเกษตรกรจะต้องเลือกทางเลือกใด
ทางเลือกหนึ่งจากสามทางเลือกที่เสนอไปจบครบทุกชุดทางเลือก ซึ่งจํานวนของชุดทางเลือกถูกกําหนด
โดยโปรแกรมการออกแบบ จํานวนของชุดทางเลือกจะมากหรือน้อยขึ้นกับจํานวนของคุณลักษณะและ
ระดับของคุณลักษณะ โปรแกรม Ngene ได้ออกแบบชุดทางเลือกจากคุณลักษณะ 4 ประการและระดับ
คุณลักษณะ 2 4 6 4 ระดับด้วยวิธี simultaneous orthogonal factorial design ให้ผลลัพธ์เป็นชุดทางเลือก
ทั้งหมดจํานวน 36 ชุดทางเลือก โดยหลักการแล้วจํานวนชุดทางเลือกที่ได้มากเกินกว่าที่บุคคลใดบุคคล
หนึ่งจะสามารถพิจารณาทางเลือกต่างๆและตอบคําถามได้อย่างมีประสิทธิภาพ เนื่องจากในการตอบ
คําถามของชุดทางเลือกในแต่ละข้อจะต้องใช้สมาธิในการวิเคราะห์เปรียบเทียบทางเลือกต่างๆ ดังนั้น
เพื่อให้เกิดประสิทธิภาพในการได้มาซึ่งคําตอบจึงได้จัดแบ่ง 36 ชุดทางเลือกออกเป็น 4 ชุด (blocks)
ดังนั้นผู้ตอบแบบสอบถามหนึ่งคนจะตอบข้อคําถามสําหรับชุดทางเลือกต่างๆเพียง 9 ข้อเท่านั้น ซึ่งโดย
ปกติแล้วจํานวนข้อคําถามที่เหมาะสมกับบุคคลหนึ่งคนในการตอบคําถามสําหรับชุดทางเลือกอยู่ที่
ประมาณ 8-12 ข้อเท่านั้น ดังนั้นคําถาม 9 ข้อของชุดทางเลือกต่างๆจะถูกจัดทําเป็นแฟ้มภาพสีขนาด A3
เพื่อสะดวกต่อการนําเสนอให้กลุ่มตัวอย่าง ภาพที่ 3-2แสดงตัวอย่างของชุดทางเลือกใน 1 ข้อคําถาม
