Page 147 -
P. 147
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
คะแนนสูงกว่าทั่วไป และถ้ามีการเปลี่ยนพ่อแม่พันธุ์ทุกสองปีนําพันธุ์ที่พัฒนาแล้วมาเปลี่ยนใช้ก็ได้คะแนนสูงขึ้นอีก แต่
ยังไม่มีกฎหมายรองรับให้ฟาร์มเพาะฟักมาจดทะเบียน ฟาร์มที่มาเข้าโครงการนี้ทั่วประเทศมีอยู่เพียงประมาณห้าสิบ
ฟาร์ม ส่วนใหญ่จะใช้การขอรับรองมาตรฐานฟาร์มเท่านั้น พันธุ์ปลานิลที่กรมประมงเพาะพันธุ์ยังมีปริมาณน้อยเมื่อ
เทียบกับความต้องการใช้ ผลผลิตเป็นประมาณหนึ่งในห้าของที่เพาะฟักโดยฟาร์มเอกชน ข้อนี้ควรมีการลดปัญหาลง
โดยการให้ความรู้การเพาะฟักพันธุ์ปลานิลแก่เกษตรกร
อนึ่งต้นทุนการเลี้ยงปลานิลของสมาชิกสหกรณ์ฯ ยังค่อนข้างสูง แม้เกษตรกรจะได้รับราคาที่ดีขึ้นจากการขาย
ให้เทสโก้โลตัส แต่ปลาที่เลี้ยงได้ยังมีขนาดเล็ก โดยเฉลี่ยแล้วหากไม่รวมต้นทุนที่ไม่เป็นตัวเงิน สมาชิกยังพอมีกําไร แต่
หากรวมต้นทุนที่ไม่เป็นตัวเงินแล้วต้นทุนรวมสูงกว่าราคาที่ได้รับ ต้นทุนที่ต้องจ่ายเป็นเงินสดที่สําคัญคือค่าอาหาร ซึ่ง
ยังมีราคาสูงและสมาชิกไม่มีข้อมูลเกี่ยวกับคุณภาพของอาหารสําเร็จรูปที่ใช้ จะใช้ตามคําแนะนําของผู้ค้าเอกชน
นักวิชาการประมงให้ความเห็นว่ายังสามารถลดต้นทุนค่าอาหารลงมาได้ด้วยการให้อาหารในปริมาณที่เหมาะสม
3) ความสัมพันธ์ระหว่างคนในชุมชน สมาชิกสหกรณ์ฯ ที่ตั้งบ้านเรือนอยู่ในละแวกเดียวกันมีความสัมพันธ์
ช่วยเหลือกันและกัน สหกรณ์ฯ มีสมาชิกหลากหลาย รับสมาชิกจากหลายกลุ่มอาชีพ ไม่ได้จํากัดเฉพาะที่เลี้ยงและแปร
รูปสัตว์นํ้าตามชื่อสหกรณ์ฯ ทั้งนี้กรรมการดําเนินการฯ ให้ข้อมูลว่าการรวมกันหลายฝ่ายจะช่วยกระจายความเสี่ยงหาก
ธุรกิจหนึ่งธุรกิจใดเสียหาย ยังมีโอกาสได้ชดเชยจากธุรกิจอื่น อย่างไรก็ตามที่ผ่านมาสหกรณ์ฯ ทําธุรกิจหลักแต่เพียง
การมุ่งรวบรวมผลผลิตส่งขายเทสโก้โลตัสเป็นสําคัญ สมาชิกที่เลี้ยงสัตว์นํ้ามักจะทําอาชีพอื่นควบคู่กันไป เช่น ทํา
การเกษตร และ รับจ้าง บางรายก็ไม่ได้มีรายได้หลักจากการเลี้ยงสัตว์นํ้า การพัฒนาท้องถิ่นที่มีการคมนาคมสื่อสารที่ดี
ขึ้น มีเขื่อนและระบบชลประทานลดความแห้งแล้งของพื้นที่ ชักจูงให้นายทุนนอกพื้นที่เข้ามากว้านซื้อที่ดิน รวมเป็น
แปลงใหญ่ คนในพื้นที่เดิมที่ขายที่บางส่วนย้ายออกไป บางส่วนยังคงอยู่ในพื้นที่ โดยผู้ซื้อยินยอม มักจะจ้างให้
เพาะปลูกดูแลที่ที่ซื้อไว้ในช่วงที่ยังไม่มีการเปลี่ยนแปลงพัฒนาพื้นที่ บางส่วนก็ให้เช่าไปพลางก่อน มีนายทุนเข้ามามาก
ในแถบตํายลศรีจุฬา ความสัมพันธ์ของคนในชุมชนหลากหลายมากขึ้น มีบรรทัดฐานที่ต่างกันมากขึ้น
4) การท างานขององค์กรชุมชนกับภาคส่วนอื่น สหกรณ์ผู้เพาะเลี้ยงและแปรรูปสัตว์นํ้าจํากัด ร่วมงาน
ใกล้ชิดกับกรมส่งเสริมสหกรณ์ผ่านงานพัฒนาธุรกิจสหกรณ์ ได้รับความสนับสนุนให้การจัดตั้ง และทําโครงการเพิ่ม
ผลผลิต หาทุนสนับสนุนให้ กรมตรวจบัญชีสหกรณ์ให้คําแนะนําช่วยจัดทําบัญชีเมื่อแรกเริ่ม ทําให้สหกรณ์ฯ สามารถตั้ง
บัญชีได้แม้ยังไม่มีเจ้าหน้าที่บัญชีประจําทํางาน เจ้าหน้าที่จากศูนย์วิจัยและพัฒนาประมงนํ้าจืดให้ความช่วยเหลือ
แนะนําวิธีการเลี้ยง การรับรองมาตรฐานฟาร์ม ตลอดจนติดต่อหาพันธุ์ปลานิล และยังมีเจ้าหน้าที่กรมประมงจาก
ส่วนกลางเข้ามาประสานการจัดทําเครือข่ายกับกลุ่มผู้เลี้ยงปลานิลจากพื้นที่อื่นๆ แต่ยังมีปัญหาไม่สามารถประสาน
ความเข้าใจกับบางหน่วยงานในพื้นที่ได้ ซึ่งข้อนี้สหกรณ์ฯ ควรแก้ไข โดยการจัดทําบัญชีและรายงานประจําปีให้ชัดเจน
ทันเวลา และโปร่งใส ให้ทุกฝ่ายได้ทราบข้อมูลการดําเนินงาน จัดประชุมให้สมํ่าเสมอและเชิญหน่วยงานที่เกี่ยวข้องใน
พื้นที่เข้าร่วมประชุม ที่ผ่านมาฝ่ายที่ให้ความร่วมมือกับสหกรณ์ฯ มักจะเข้าร่วมประชุมเป็นประจํา ทราบการทํางานของ
สหกรณ์ฯ แนะนําช่องทางการพัฒนาปรับปรุงองค์กร ควรมีตัวแทนกรรมการประสานงานกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องใน
พื้นที่สมํ่าเสมอ
3.4 สรุปปัจจัยที่ก าหนดความส าเร็จและแนวทางการพัฒนาสมรรถนะของเกษตรกรผู้เลี้ยงสัตว์น ้าโดยการจัด
องค์กรชุมชนของสหกรณ์ผู้เพาะเลี้ยงและแปรรูปสัตว์น ้านครนายก จ ากัด
3.4.1 ปัจจัยภายในที่ก าหนดความส าเร็จของสหกรณ์ผู้เพาะเลี้ยงและแปรรูปสัตว์น ้านครนายก จ ากัด
1) บุคลากรภายในสหกรณ์ฯ มีรายละเอียดดังต่อไปนี้
3-59
