Page 74 -
P. 74
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
รายงานฉบับสมบูรณ์ กันยายน
โครงการเตรียมรับมือและป้องกันผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ
๒๕๕๗
ที่อาจมีต่อระบบนิเวศและสิ่งแวดล้อม โดยจัดท ามาตรฐานคุณภาพสิ่งแวดล้อมธรรมชาติประเภทภูเขา
การสร้างก๊าซเรือนกระจกอันเป็นผลท าให้การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศรุนแรงมากขึ้น และสามารถรับมือกับความ
เสี่ยงต่างๆ ได้เหมาะสมที่สุด
3.3 การเตรียมรับมือ ปรับตัว และป้องกันผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ
การปรับตัวต่อการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ หมายถึง การปรับระบบธรรมชาติหรือระบบมนุษย์
เพื่อตอบสนองต่อสภาพภูมิอากาศที่เปลี่ยนไป หรือคาดว่าจะเปลี่ยนไป และเพื่อตอบสนองต่อผลกระทบที่เกิดขึ้นจาก
การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศที่อาจท าอันตรายต่อมนุษย์และทรัพย์สิน การปรับตัวเป็นกระบวนการซึ่งมี
การพัฒนากลยุทธ์ต่างๆ และน าไปปฏิบัติเพื่อบรรเทาผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ หรือพลิกวิกฤติ
ให้เป็นโอกาส (UNDP, 2004)
3.3.1 แนวทางหลักส้าหรับการปรับตัว (UNDP, 2005) มีดังนี้
- น าการปรับตัวไปอยู่ในบริบทของการพัฒนาด้านต่างๆ
- น าประสบการณ์การปรับตัวปัจจุบันมาประยุกต์ส าหรับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศในอนาคต
- ต้องตระหนักว่า การปรับตัวเกิดขึ้นได้ในทุกระดับ เช่น การวางนโยบายหรือกลยุทธ์มักเกิดขึ้นใน
ระดับประเทศ แต่การปฏิบัติเน้นที่ระดับท้องถิ่น
- ตระหนักว่าการปรับตัวเป็นกระบวนการไม่หยุดนิ่ง
- การปรับตัวเพื่อรองรับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศในระดับแหล่งภูเขา ควรด าเนินการทั้งด้าน
เทคโนโลยี การจัดการ นโยบาย และการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมของกลุ่มผู้มีส่วนได้เสียต่างๆ
ดังนั้น เพื่อลดความเปราะบางต่อการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ จึงจ าเป็นต้องสร้างชุมชนและปัจเจกบุคคล
ให้มีขีดความสามารถในการปรับตัว โดยเฉพาะในกลุ่มคนเปราะบาง ต้องลดการเปิดรับและความอ่อนไหวต่อ
ผลกระทบต่อการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ รวมไปถึงโครงการพัฒนาทั้งหลาย จะต้องไม่ไปเพิ่มความเปราะบางให้
มากขึ้น กระบวนการดังกล่าวนี้ เรียกว่า กระบวนการปรับตัวต่อการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ซึ่งคณะกรรมการ
ระหว่างรัฐบาลว่าด้วยการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ (IPCC) ได้ให้ค านิยามไว้ว่า เป็น “การปรับระบบของมนุษย์
และธรรมชาติ เพื่อตอบสนองต่อปัจจัยกระตุ้นจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศที่ปรากฎอยู่หรือที่คาดการณ์ไว้
หรือผลกระทบที่เกิดขึ้น เพื่อบรรเทาความเสียหายให้เบาบางลง หรือเพื่อใช้โอกาสที่เกิดขึ้นจากการเปลี่ยนแปลงนี้ให้
เกิดประโยชน์สูงสุด”
การปรับตัวของมนุษย์เป็นกระบวนการที่ต้องดึงการมีส่วนร่วมจากผู้ที่เกี่ยวข้องในทุกระดับและทุกภาคส่วน
ต้องมีการวิเคราะห์ผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศที่คาดว่าจะเกิดขึ้นในอนาคต ต้องมีความเข้าใจถึง
ความเปราะบางของปัจเจกบุคคล ครัวเรือน และชุมชน จากนั้นจึงออกแบบยุทธศาสตร์การปรับตัวเพื่อด าเนินการ
3-11
