Page 226 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

2-93

แนวทางการดําเนินงาน ภายหลังสิ้นสุดแผนแมบทเพื่อการพัฒนาชุมชน สิ่งแวดลอม และควบคุมพืช
เสพติดบนพื้นที่สูง ฉบับที่ 3 (พ.ศ. 2545-2549) ของกรมพัฒนาที่ดิน กระทรวงเกษตรและสหกรณ มีดังนี้
ตามแผนแมบทเพื่อการพัฒนาชุมชน สิ่งแวดลอม และการควบคุมพืชเสพติดบนพื้นที่สูง

ระยะที่ 3 (พ.ศ. 2545-2549) ไดกําหนดยุทธศาสตรการพัฒนาและจัดการเรื่องที่อยูอาศัยและที่ทํากินบน
พื้นที่สูง โดยมีแนวทาง การดําเนินงานดังนี้
1. การจัดการพื้นที่ดินทํากินและที่อยูอาศัยบนพื้นที่สูง

- เรงรัดดําเนินการพิสูจนสิทธิการครอบครองที่ดินของราษฎรในพื้นที่ปาไมใน
หมูบานที่จัดตั้งอยางถูกตองตามกฎหมายแลว และกลุมบานที่มีคุณสมบัติที่จะดําเนินการแยกเปนหมูบานที่
ถูกตองตามกฎหมาย โดยใหมีการกําหนดขอบเขตการใชพื้นที่อยางชัดเจน ทั้งนี้เพื่อมุงเนนการใชพื้นที่อยาง
มีประสิทธิภาพตลอดจนปองกันและปราบปรามการบุกรุกขยายพื้นที่อยางเด็ดขาด สําหรับกลุมบานบน

พื้นที่สูงที่ไมอนุญาตใหจัดตั้งเปนหมูบานไดนั้น ใหกําหนดแนวทางการดําเนินงานไว 3 แนวทางคือ การยาย
ออกจากพื้นที่ การรวมกลุมใหม และการใหอยูชั่วคราว
- หมูบานชุมชนบนพื้นที่สูงที่ไดรับการจัดตั้งเปนหมูบานถูกตองตามกฎหมายแลว
ใหมุงเนนการประสานและสงเสริมการสรางเครือขายองคกรประชาชนในการอนุรักษจัดการทรัพยากรธรรมชาติ

และสิ่งแวดลอม บนพื้นที่สูง โดยใชแนวทางการอยูรวมกันของคนกับปา เพื่อลดความขัดแยงในการใช
ทรัพยากรบนพื้นที่สูง

2. การพัฒนา

- หมูบานที่จัดตั้งอยางถูกตองตามกฎหมายแลว และกลุมบานชุมชนบนพื้นที่สูงที่มี
คุณสมบัติครบถวนในการแยกเพื่อจัดตั้งเปนหมูบานที่ถูกตองตามกฎหมายใหดําเนินการพัฒนาเศรษฐกิจ
และสังคมตามความเหมาะสมของสภาพพื้นที่ โดยมุงเนนใหความสําคัญกับการนําภูมิปญญาพื้นบานของ
ประชาชนบนพื้นที่สูงเปน แนวทางในการพัฒนาและเตรียมความพรอมของชุมชนเพื่อนําเขาสูการพัฒนา

ตามระบบปกติ สําหรับกลุมบานที่ไมมีศักยภาพในการจัดตั้งเปนหมูบานตามกฎหมาย ใหจัดการบริการทาง
สังคมขั้นพื้นฐาน โดยใหการศึกษา สาธารณสุข และพัฒนาอาชีพนอกภาคเกษตรกรรม เพื่อใหประชากรมี
รายไดเพียงพอตอการดํารงชีพและสามารถพึ่งตนเองได ตลอดจนสรางโอกาสใหประชากรบนพื้นที่สูงเขาสู
ตลาดแรงงานในอนาคต เพื่อไมกอใหเกิดการสรางถิ่นฐานถาวรในพื้นที่

- สงเสริมใหมีการฝกอบรมและประกอบอาชีพนอกภาคการเกษตรแกประชาชนบน
พื้นที่สูง ในกลุมคนรุนใหม เพื่อเปดโอกาสและจูงใจใหไปประกอบอาชีพนอกพื้นที่ ตลอดจนสงเสริมและ
พัฒนาอาชีพอื่นๆ เชน การทองเที่ยวเชิงอนุรักษ
สรุปผลการดําเนินงานของกรมพัฒนาที่ดิน ภายใตแผนแมบทฯ ที่ผานมา ในดานการ

จัดทําระบบอนุรักษดินและน้ํา สามารถดําเนินการครอบคลุมในพื้นที่ 14 จังหวัด ไดแก จังหวัดเชียงใหม
เชียงราย นาน แมฮองสอน ตาก ลําปาง พะเยา พิษณุโลก กําแพงเพชร เพชรบูรณ กาญจนบุรี สุพรรณบุรี
ราชบุรี และจังหวัดเลย ซึ่งมีพื้นที่ที่ไดดําเนินการจัดทําระบบอนุรักษดินและน้ํา รวมเนื้อที่ 52,894 ไร

การดําเนินงานภายหลังสิ้นสุดแผนแมบทฯ ระยะที่ 3 (พ.ศ. 2545-2549)
กรมพัฒนาที่ดินซึ่งมีภารกิจหลักในการดําเนินการเรื่องการอนุรักษดินและน้ํา ไดเตรียมจัดทํา
แผนงานพรอมกรอบงบประมาณ เพื่อการดําเนินงานจัดทําระบบอนุรักษดินและน้ําบริเวณพื้นที่ทํากินของ
ชุมชนบนพื้นที่สูง ที่มีความเสี่ยงตอการเกิดการชะลางพังทลายของดิน พรอมกับการสนับสนุนการปลูกไม