Page 23 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

13

ทราบปริมาตรแน่นอนลงในภาชนะ จนถึงเครื่องหมายแสดงค่าปริมาตร ทั้งนี้เป็นสภาวะ

ของของเหลวที่ใช้ทดลองจะเข้าไปแทรกอยู่ระหว่างช่องว่างอนุภาคดิน

อนุภาคดินเหนียวมีค่าความถ่วงจ าเพาะอนุภาคในช่วง 2.2 – 2.6 แร่ควอตซ์มีค่า 2.5
– 2.8 และฮิวมัส (humus) มีค่าประมาณ 1.37 ค่าความถ่วงจ าเพาะอนุภาคทั่วไปเท่ากับ

2.65 Niyamapa and Salokhe (1993) รายงานค่าความถ่วงจ าเพาะอนุภาคเท่ากับ 2.53 ในดิน

ร่วนปนทราย (sandy loam) จากแปลงเกษตรกรรมท านาข้าวในประเทศญี่ปุ่น ดินในแปลง

ประกอบด้วย อนุภาคทรายหยาบ 10 % อนุภาคทรายละเอียด 40 % อนุภาคทรายแป้ง 42 %
และอนุภาคดินเหนียว 8 % Usaborisut et al. (2001) ทดสอบดินตัวอย่าง Bangkok clayed

soil โดยใช้เครื่องมือ cyclic torsional shear loading test ดินที่ใช้ทดสอบถูกเก็บจากแปลง

ปลูกอ้อยในอ าเภอก าแพงแสน จังหวัดนครปฐม ค่าความถ่วงจ าเพาะอนุภาค เท่ากับ 2.62

ดินประกอบด้วย อนุภาคทราย 25.6 % อนุภาคทรายแป้ง 12.9 % และอนุภาคดินเหนียว
61.5 %

(ข) ความหนาแน่นรวมสภาพแห้ง (dry bulk density),  b

 b = M s / V t
+ V a + V w )
= M s / (V s

ความหนาแน่นรวมสภาพแห้ง เป็นค่าอัตราส่วนมวลสภาพแห้งของดิน (M s) ต่อค่า

ปริมาตรรวมทั้งหมด (total volume) (V t) ปริมาตรรวมของดินหมายถึงปริมาตรของ

อนุภาคแร่ในดิน (soil mineral) และอนุภาคอินทรียวัตถุ รวมกับปริมาตรช่อง (pore space)
ระหว่างอนุภาคแร่ในดินกับอนุภาคอินทรียวัตถุ ปริมาตรช่องเป็นที่อยู่ของน ้าและอากาศ

ในสภาวะสมดุลปริมาตรช่องที่มีขนาดโตจะเป็นที่อยู่ของอากาศ ปริมาตรช่องที่มีขนาดเล็ก

เป็นที่อยู่ของน ้า การวัดสถานะของของแข็งกับการกระจายปริมาตรช่องของดิน เป็นค่าที่

แสดงความหนาแน่นรวมสภาพแห้ง หน่วยที่ใช้คือ กรัมต่อลูกบาศก์เซนติเมตร ตันต่อ
ลูกบาศก์เมตร จะสังเกตเห็นได้ว่า ค่า  b มีค่าน้อยกว่าค่า  s และเมื่อปริมาตรช่องมีขนาด