Page 45 -
P. 45
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
2.4 ง�นวิจัยที่เกี่ยวข้อง
สำาหรับการประเมินผลประโยชน์ทางเศรษฐศาสตร์ของงานวิจัยที่
มีผลต่อสังคมนั้น กัมปนาท วิจิตรศรีกมล (2553) ระบุว่าสามารถพิจารณา
ผลประโยชน์ดังกล่าวได้จากมูลค่าของ “ส่วนเกินทางเศรษฐกิจ” ประกอบ
ด้วยส่วนเกินทั้งของผู้บริโภคและผู้ผลิต โดยส่วนเกินทางเศรษฐกิจนี้จะ
คำานวณในรูปของผลประโยชน์สุทธิซึ่งควรมีค่าเป็นบวกหรือมีผลดีต่อสังคม
โดยรวมเสมอ ผลประโยชน์ที่ได้รับจากงานวิจัยมีส่วนทำาให้เกิดการ
เปลี่ยนแปลงของเส้นอุปสงค์และเส้นอุปทานของระบบเศรษฐกิจ
การเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นนี้ถือว่าเป็นปัจจัยสำาคัญในการขับเคลื่อนให้สังคม
ได้รับส่วนเกินทางเศรษฐกิจที่เพิ่มขึ้นถึงแม้ว่าบางส่วนของสังคมอาจจะมีการ
สูญเสียผลประโยชน์ไปบ้าง แต่โดยรวมแล้วสังคมได้รับประโยชน์เพิ่มขึ้น
นอกจากนี้ การประเมินผลประโยชน์ทางเศรษฐศาสตร์จากงานวิจัยนั้น อาจ
เกี่ยวข้องกับการประเมินมูลค่าที่ราคาไม่ปรากฏในตลาด ส่วนใหญ่เป็นงาน
วิจัยที่มีผลกระทบต่อด้านสังคม วัฒนธรรม และสิ่งแวดล้อม การประเมิน
มูลค่าจึงต้องอาศัยวิธีการประเมินทางอ้อมเพื่อประมาณมูลค่านั้นๆ
ให้สามารถเปรียบเทียบเป็นมูลค่าทางการเงินได้ อย่างไรก็ตาม ไม่ว่างาน
วิจัยนั้นจะนำาไปสู่การได้มาซึ่งผลประโยชน์ที่สามารถคำานวณเป็นมูลค่า
ทางการเงินได้โดยทางตรงหรือทางอ้อม การประเมินมูลค่าผลประโยชน์ทาง
เศรษฐศาสตร์โดยสรุปก็คือการประเมินมูลค่าผลประโยชน์สุทธิที่สังคมโดย
รวมได้รับหลังจากหักมูลค่าการลงทุนในงานวิจัยและมูลค่าที่สังคมอาจต้อง
สูญเสียประโยชน์ไปบางส่วนแล้ว
ทั้งนี้ มีงานวิจัยจำานวนไม่มากในประเทศไทยที่ได้ประเมินผล
ประโยชน์ทางเศรษฐศาสตร์ของงานวิจัยด้านเกษตร เช่น สมพร
อิศวิลานนท์และคณะ (2548) ได้ศึกษาผลสำาเร็จของงานวิจัยเกษตรที่สูง
โครงการหลวงในการพัฒนาเทคโนโลยีซึ่งพบว่า ผลลัพธ์หลักของงานวิจัยจะ
30
