Page 68 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

ข้าวไทย
ในปี พ.ศ. 2459 ทางราชการได้จัดตั้งสถานีทดลองข้าวรังสิตหรือนาทดลองคลองรังสิตขึ้น นับเป็นสถานีทดลองข้าวแห่งแรกของประเทศไทย การจัดตั้งนาทดลอง
คลองรังสิต (ศูนย์วิจัยข้าวปทุมธานีในปัจจุบัน) นั้น เป็นพระราชประสงค์ของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวมาช้านานแล้ว แต่มีหลายสาเหตุทำ ให้จัดตั้งไม่ได้
กระทั่งจัดตั้งสำ เร็จในรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว
งานด้านการปรับปรุงพันธุ์ในระยะแรกมีแต่การคัดพันธุ์โดยปลูกคัดเลือกแบบรวงต่อแถว (head to Row Selection) จากผลการดำ เนินงานของพระยาโภชากร
(ตรี มิลินทสูต) ในปี พ.ศ. 2476 ข้าวไทยชนะเลิศในการประกวดพันธุ์ข้าวทั่วโลก (World’s Grain Exhibition Conference) ที่เมืองเรจินา (Regina) ประเทศแคนาดา
พันธุ์ข้าวไทยที่ชนะเลิศเป็นที่หนึ่งของโลกคือ พันธุ์ปิ่นแก้ว ซึ่งเป็นข้าวเจ้านาสวนเมล็ดยาว ใส แกร่ง เลื่อมมัน ไม่เป็นท้องไข่ เปลือกและเยื่อหุ้มเมล็ดบาง เมล็ดไม่บิดโค้ง
ไม่มีเมล็ดแดงปน และนำ้าหนักเมล็ดดี และได้รางวัลอื่นๆ อีกรวม 11 รางวัล จึงทำ ให้ข้าวไทยเป็นที่รู้จักไปทั่วโลก

วังสระปทุม 59
บริเวณที่ดินบนถนนพระรามที่ 1 และถนนพญาไท กรุงเทพฯ เป็นที่ตั้งของวังสระปทุม
ซึ่งพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พระราชทานที่ดินให้เป็นที่สร้างวังของ
สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้ามหิดลอดุลยเดช กรมขุนสงขลานครินทร์ พระราชโอรส
ในพระองค์ที่ประสูติแต่สมเด็จพระศรีสวรินทิราบรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า แต่
ระยะนั้นยังมิได้ก่อสร้างพระตำ หนัก เนื่องจากสมเด็จฯ เจ้าฟ้ากรมขุนสงขลานครินทร์
ได้เสด็จไปศึกษาต่อยังต่างประเทศ
วังสระปทุมเคยเป็นที่ตั้งของ “โรงเรียนเกษตราธิการ” ซึ่งเกิดจากการรวมโรงเรียน
วิชาการเพาะปลูก โรงเรียนกรมคลอง และโรงเรียนแผนที่เข้าไว้ด้วยกัน โรงเรียนแห่งนี้ 72 ปี เกษตรศาสตร์ พิพัฒน์แผ่นดินไทย ก่อนจะถึงทศวรรษที่ 1
มีวัตถุประสงค์เพื่อผลิตบุคลากรเข้าสู่ระบบราชการของกระทรวงเกษตราธิการ
วังสระปทุมอยู่ห่างไกลความเจริญมาก การคมนาคมลำ บาก บริเวณโดยรอบวัง
เป็นสวน แต่มีดินอุดมสมบูรณ์เหมาะแก่การเพาะปลูก หลังการเสด็จสวรรคตของพระบาท-
สมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว สมเด็จพระศรีสวรินทิราบรมราชเทวี พระพันวัสสา-
อัยยิกาเจ้า ได้เสด็จออกมาประทับภายนอกพระบรมมหาราชวัง พระองค์โปรดให้สร้าง วังสระปทุมในสมัยก่อน
พระตำ หนักขึ้นเป็นการถาวรหลายองค์และประทับอยู่ตลอดพระชนม์ชีพ

ศาสตราจารย์ ดร.ประเสริฐ ณ นคร เริ่มต้นชีวิตอาจารย์กับมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์มาตั้งแต่ปี พ.ศ. 2482
ในยุคที่ยังเป็น “วิทยาลัยเกษตรศาสตร์” และเป็นผู้ริเริ่มหลักสูตรการเรียนการสอนหลายสาขา โดยเฉพาะด้านสังคมศาสตร์
“แต่ทุกสาขาก็ตั้งขึ้นมาเพื่อสัมพันธ์กับการเกษตรทั้งนั้น”
ศาสตราจารย์ ดร.ประเสริฐกล่าวถึงจิตวิญญาณความเป็นเกษตรศาสตร์ไว้ว่า “เราชาวเกษตรมีความสามัคคีกลมเกลียว
กันดี เรามีมิตรสหายที่ปรับทุกข์กันได้ และช่วยกันทำางานให้กับประเทศชาติ
“อยากให้เกษตรศาสตร์ทำางานวิจัยค้นคว้าให้นำาหน้าผู้อื่น เป็นที่ 1 หรือที่ 2 ผมเชื่อว่าพวกเรานักเกษตร เป็นนักวิจัย
ค้นคว้า”

ศาสตราจารย์ ดร.ประเสริฐ ณ นคร
นายกสภามหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ (พ.ศ. 2529 - 2531)