Page 130 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ เฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี

112 ความชื้นและเสถียรภาพของอากาศ

ลดลง การลดลงของความดันไอน ้าท าให้อุณหภูมิจุดน ้าค้างลดลงตามความสูงที่เพิ่มขึ้นในอัตรา 2
องศาเซลเซียสต่อกิโลเมตร

อัตราการลดลงของอุณหภูมิจุดน ้าค้าง (dew point lapse rate for unsturated air) = -

0
2 C/1000 m

ความชื้นจ าเพาะ (specific humidity, q) หมายถึง อัตราส่วนระหว่างมวลของไอน ้า
ในอากาศชื้นต่อมวลของอากาศชื้น (อากาศแห้ง+ไอน ้า)

q = m v =  v
m  m 
v d
 R ( R / e )
= v = d v
   R d
d v p  ( 1 e )
R
v
R d e
= ( )( ) . . . (5.16)
R p
v
ในกรณีที่อากาศมีไอน ้าอิ่มตัว ค่าของสัดส่วนผสมอิ่มตัวและความชื้นจ าเพาะ
อิ่มตัว (q ) เขียนได้ดังนี้
s

R e
w = ( d )( s ) . . . (5.17)
s
R p  e
v s
q = R ( d R / v e ) s . . . (5.18)
s
p  ( 1 R d e )
s
R
v
เมื่อพิจารณาอุณหภูมิของอากาศชื้นที่ลอยขึ้นไปในระดับความสูงต่างๆ เพื่อ

เปรียบเทียบเป็นอุณหภูมิของอากาศแห้งที่มีความหนาแน่นเท่ากันและมีความดันเดียวกัน

อุณหภูมิของอากาศแห้งนี้ไม่ใช่อุณหภูมิจริงแต่เป็นอุณหภูมิเสมือน (virtual temperature, T ) ของ
v
อากาศชื้นเมื่อคิดเป็นอากาศแห้ง ถ้าอากาศชื้นมีปริมาตร V มีความดันรวม p และมีความดันไอน ้า
e จะสามารถเขียนความสัมพันธ์ระหว่าง p และสัดส่วนผสม (w) และเขียนความสัมพันธ์ระหว่าง T
v
และ w ได้ดังนี้

p = p + e
d

=  R T +  R T
v v
d d