Page 87 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ เฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี

78 บทที่ 3

ในทํานองเดียวกัน ถาอัตราเร็วของขั้นเริ่มตนต่ํา (โดยมีความเขมขนของตัวเริ่มตน I ต่ําและคาคงที่
อัตราของขั้นกําหนดอัตราในขั้นเริ่มตน k นอย) จะทําใหความยาวของสายโซทางจลนพลศาสตร
i
(η) สูง และมวลโมเลกุล (molar mass) ของพอลิเมอรจะมีคาสูงดวย

3.3 ปฏิกิริยาระเบิด (Explosion)

ปฏิกิริยาระเบิดมี 2 แบบคือ

3.3.1 ปฏิกิริยาระเบิดทางความรอน (Thermal Explosion)

ปฏิกิริยาระเบิดทางความรอน คือ ปฏิกิริยาที่มีอัตราการเกิดปฏิกิริยาเพิ่มขึ้นอยางรวดเร็ว

ตามการเพิ่มของอุณหภูมิ ในปฏิกิริยาคายความรอน ถาพลังงานความรอนของปฏิกิริยาไมสามารถ
ปลดปลอยออกมา จะมีผลทําใหอุณหภูมิเพิ่มขึ้น และสงผลใหปฏิกิริยาเกิดเร็วขึ้น ดังนั้นการเรงของ

อัตราเร็วจะสงผลใหอุณหภูมิเพิ่มเร็วขึ้น และกอใหเกิดปฏิกิริยาเร็วขึ้นอยางตอเนื่องจนถึงขั้นรุนแรง

3.3.2 ปฏิกิริยาระเบิดแบบสาขาลูกโซ (Chain-branching Explosion)

ปฏิกิริยาระเบิดแบบสาขาลูกโซเกิดขึ้นได ตอเมื่อในปฏิกิริยาลูกโซมีขั้นตอนสาขา และตัว
นําพาลูกโซจะเพิ่มขึ้นอยางเอกซโพเนนเชียล (exponentially) ทําใหอัตราการเกิดปฏิกิริยามีคาสูง

มากจนกลายเปนปฏิกิริยาระเบิดได

ตัวอยางของปฏิกิริยาระเบิดทั้งสองแบบนี้ เชน ปฏิกิริยาระหวางแกสไฮโดรเจนและ

ออกซิเจน ดังสมการตอไปนี้

H (g) + O (g) ⎯ →⎯ 2 H O (g) (3.45)
2
2
2
.
ตัวนําพาลูกโซของปฏิกิริยา คือ .H, .O. , OH และ .O H และมีกลไกซับซอนอยู 2 แบบตามสภาวะ
2
ของระบบ ดังตอไปนี้

กลไกแบบที่ 1 (แสดงบางขั้นตอน)

k
ขั้นเริ่มตน H + .(O ). ⎯⎯⎯ → 2 .OH (3.46)
1
2
2
ขั้นแพรขยาย H + .OH ⎯⎯⎯ → .H + H O (3.47)
k
2
2
2
k
ขั้นตอนสาขา .(O ). + .H ⎯⎯⎯ → .O. + .OH (3.48)
3
2
k
.O. + H ⎯⎯⎯ → .OH + .H (3.49)
4
2