Page 24 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ เฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี

การวิเคราะหทางจลนพลศาสตร 15

2.1 กฎอัตราดิฟเฟอเรนเชียล (Differential Rate Law)

จากปฏิกิริยา aA + bB ⎯ →⎯ eE + f F

p
q
และกฎอัตราคือ R = k [A] [B]

เมื่อ R = อัตราการเกิดปฏิกิริยาในรูปดิฟเฟอเรนเชียลของความเขมขนของสารตั้งตนหรือ

ผลิตภัณฑ
1 d[A] 1 d[B] 1 d[E] 1 d[F]
= – = – = =
a dt b dt e dt f dt

p, q = อันดับของสาร A, B ตามลําดับ และ p + q = อันดับรวมของปฏิกิริยา = n

1-n
k = คาคงที่อัตรา ซึ่งมีหนวยเปน [ความเขมขน] [เวลา] -1

ดังนั้นกฎอัตราดิฟเฟอเรนเชียลในรูปการเปลี่ยนแปลงความเขมขนของสารใดสารหนึ่ง โดยเฉพาะ

สารตั้งตนที่มีผลตออัตราการเกิดปฏิกิริยา คือ

1 d[A]
p
– = k [A] [B] q
a dt

หรือ – 1 [B]d = k [A] [B] q
p
b dt

_____________________________________________________________________
k
ตัวอยาง 2.1 จากปฏิกิริยา A + 2 B ⎯ →⎯ C
จงหาอันดับรวมและเขียนกฎอัตราดิฟเฟอเรนเชียลในรูปการเปลี่ยนแปลงความเขมขนของสารตั้ง

ตนตางๆ ของขอยอยตางๆ ตอไปนี้

ก. เปนปฏิกิริยาอันดับสองเทียบกับสาร A

ข. เปนปฏิกิริยาอันดับหนึ่งของสาร A และ อันดับหนึ่งของสาร B