Page 76 -

58 59

ิ
์
ิ
ิ
ิ
โครงการหนังสออเล็กทรอนกสด้านการเกษตร เฉลมพระเกียรตพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
ื
้
ุ
จังหวัดเพชรบุรี รอยละ 32.55 จังหวัดสมทรสงคราม ร้อยละ 12.23 จังหวัดชลบุรี ร้อยละ 1.39
โครงการดังกล่าวได้คัดเลือกพนที่เป้าหมายในการติดตั้งโรงงานผลิตน้ำจืดจากน้ำทะเล 2 แห่งได้แก่ จังหวัดปัตตานี ร้อยละ 0.92 จังหวัดฉะเชิงเทรา ร้อยละ 0.87 และจังหวัดจันทบุรี ร้อยละ 0.48 โดยมี
ื้
ี
ั
บรเวณนอกเขตนคมอุตสาหกรรมมาบตาพุด จงหวัดระยอง และเมองพทยา จงหวัดชลบุร โดยใช้ ผลผลิตเฉลี่ย 14.78 ตันต่อไร่ และมีต้นทุนการผลิต 0.87 บาทต่อกิโลกรัม ซึ่งส่วนใหญ่เป็นค่าจ้าง
ิ
ั
ั
ิ
ื
ระบบรีเวอร์สออสโมซีส เน่องจากประหยดพลงงาน สามารถใช้ร่วมกับพลังงานทางเลือกได้ มีความ แรงงานในการทำนาเกลือ (สำนักงานเลขานุการคณะกรรมการพัฒนาเกลือทะเลไทย, 2565ข)
ื
ั
ั
่
ุ
์
ื
ื่
ยั่งยืนมากกว่าเทคโนโลยีอน และมตนทนตำกว่ากระบวนการอน และคาดการณว่าในปี พ.ศ. 2580 ขั้นตอนการทำนาเกลือมีทั้งหมด 7 ขั้นตอน ได้แก่
้
่
ี
ั
จะจำเป็นต้องผลิตน้ำจืดจากน้ำทะเล ไม่น้อยกว่า 300,000 ลูกบาศก์เมตร เพ่อรองรบความต้องการ 1) การขุดคลองส่งน้ำทะเลหรือการสร้างระบบท่อสูบน้ำทะเล
ื
ใช้น้ำจากการขยายตัวของเมืองในอนาคต (ยุพิน พงษ์ทอง, 2564; ประชาชาติธุรกิจ, 2565) 2) การปรับพื้นที่นาเกลือและคันนาให้พื้นดินราบเรียบโดยใช้รถบดจนพื้นอัดแน่น
ั
3) การปล่อยน้ำทะเลเข้า “นาวัง” เพื่อตกตะกอนที่ปนเปื้อนมากบน้ำทะเล
8. การทำนาเกลือ 4) การถ่ายน้ำไปยัง “นาตาก” เพื่อพักน้ำทะเล
เกลือ เป็นอาหารที่มีความสำคัญและมีบทบาทอย่างมากในการดำรงชีวิตของมนุษย์ มนุษย์นำ 5) การถ่ายน้ำไปยัง “นาเชื้อ” เพื่อพักน้ำทะเลรอให้เกลือตกผลึก
ี
ี
เกลือมาใช้บริโภค ปรุงอาหาร ถนอมอาหาร และใช้เป็นยารักษาโรค นอกจากน้ยงมการนำมาใช้ใน 6) การถ่ายน้ำไปยัง “นาปลง” เป็นนาสุดท้ายเอาไว้สำหรับให้น้ำทะเลระเหยจนสารละลาย
ั
ิ่
โรงงานอตสาหกรรมแปรรปอาหาร โดยเฉพาะ ไสกรอก และอาหารกระป๋อง โดยเกลือมี 2 ประเภท เริ่มอมตัว เกลือตกผลึกเป็นชั้นหนาประมาณ 3-20 เซนติเมตร กลายเป็นเม็ดเกลือ ขั้นตอนนี้ใช้เวลา
ุ
้
ู
่
แบ่งตามแหล่งที่มาของเกลือ ได้แก เกลือบก และเกลือทะเล ประมาณ 10-15 วัน
ื
้
์
ั
ื
ื
ี
น้ำทะเลมีรสชาติเค็มเนื่องจากมีเกลือเป็นองค์ประกอบสำคัญ โดยในน้ำทะเล 1,000 กรัม 7) การเก็บเกี่ยวผลผลิต เรยกว่าการ “รอเกลอ” โดยใช้อุปกรณโกยเกลอมารวมกนเป็นกอง
ื
ื
ื่
+
ี
-
ั
ประกอบด้วยน้ำจืด 965 กรัม และเกลือ 35 กรัม ได้แก่ คลอไรด์ (Cl) 18.980 กรม โซเดยม (Na ) เหมือนเจดีย์ทรายเพอให้เกลือแห้งน้ำ ดังภาพที่ 2.18 และสุดท้ายหาบเกลอไปไว้ในโรงเก็บเกลอ
2+
ั
2+
ี
2-
ั
10.556 กรัม ซัลเฟต (SO 4 ) 2.649 กรม แมกนเซยม (Mg ) 1.272 กรม แคลเซียม (Ca ) 0.400 เรียกว่า “ฉาง” เพื่อรอจำหน่ายต่อไป
ี
ิ
2+
ั
-
กรัม โพแทสเซียม (K ) 0.380 กรม ไบคารบอเนต (HCO 3 ) 0.140 กรัม และไอออนชนดอน ๆ
์
่
ื
ุ
ั
ั
0.623 กรม (สำนกงานเลขานการคณะกรรมการพฒนาเกลอทะเลไทย, 2565ก; Garrison, 1999)
ื
ั
การทำนาเกลือ เป็นการนำทรัพยากรน้ำทะเลมาตากแห้งให้น้ำจืดระเหยไปเหลือแต่ผลึกเกลือตกอยู่
(solar evaporation system) วิธีการดังกล่าวเป็นการสกัดนำเกลือทะเลมาใช้ประโยชน์ที่มีมาตั้งแต่
โบราณกาลจนถึงปัจจุบัน ถือเป็นอาชีพเก่าแก่หนึ่งที่เก่าแก่ของโลกและของคนไทย (คณะอนุกรรมการ
จัดการความรู้เพื่อผลประโยชน์แห่งชาติทางทะเล, 2562)
การทำนาเกลือต้องใช้น้ำทะเลปรมาณมากเป็นวัตถุดิบ ดังนั้นเพอลดต้นทุนในการขนส่งน้ำ
ิ
ื่
ื้
ทะเลจึงพบนาเกลือในจังหวัดที่มีพนที่ติดชายฝั่งทะเลเท่านั้น โดยสภาพพนที่ที่เหมาะสมในการทำนา
ื้
เกลือ คือ ลกษณะทางภูมิประเทศเปนพืนที่ราบเรียบ เนื้อดินมีดินเหนียวเป็นองค์ประกอบหลัก
็
้
ั
สามารถอุ้มน้ำได้ดีลดโอกาสที่น้ำเค็มซึมลงไปใต้ดินและป้องกันไม่ให้น้ำจืดซึมขึ้นมาบนผิวดิน ข้อจำกัด
ในการเลือกพนที่ดังกล่าวส่งผลให้ประเทศไทยมแหล่งผลิตเกลือทะเลเพยง 7 จังหวัดเท่านั้น (จาก
ี
ี
ื้
พื้นที่ชายฝั่งทะเลทั้งหมด 23 จังหวัด) โดยกำลังการผลิตร้อยละ 90 ของประเทศ อยู่ที่จังหวัดเพชรบุรี
ุ
ื้
ุ
จังหวัดสมทรสาคร และจังหวัดสมทรสงคราม ส่วนที่เหลือเป็นพนที่ที่มีกำลังการผลิตน้อย พบใน
จังหวัดชลบุรี จังหวัดจันทบุรี จังหวัดปัตตานี และจังหวัดฉะเชิงเทรา พื้นที่ทำนาเกลือของประเทศไทย ภาพที่ 2.18 การเก็บเกี่ยวผลผลิตเกลือทะเล
ั
้
ิ
รวมท้งหมด 47,210 ไร่ (75.54 ตารางกโลเมตร) แบ่งออกเป็น จังหวัดสมุทรสาคร รอยละ 51.56 ที่มา: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการเสริมสร้างสุขภาพ (สสส.) (2559)
58 การจััดการทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่่�ง
���������������������������������� �.�������� ���������.indd 58 8/8/2567 10:48:52
���������������������������������� �.�������� ���������.indd 58
8/8/2567 10:48:52