Page 22 -
P. 22
4 5
ิ
ื
โครงการหนังสออเล็กทรอนกสด้านการเกษตร เฉลมพระเกียรตพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
ิ
ิ
ิ
์
ี
จัดการทรัพยากรธรรมชาตอย่างเหมาะสม และแนวทางการใช้ทรัพยากรอย่างยั่งยืน เพออนุรักษ์ ร่วมกัน ความสามคคในการทำงาน การสร้างภาคเครอขาย และการบรณาการนำหลากหลายศาสตร ์
ิ
ี
ั
ื่
ู
ื
่
่
ิ
ทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่งให้มนุษยชาติได้ใช้ประโยชน์สืบไป โดยใช้บุคคลและทรัพยากรอน ๆ มาดำเนนงานเพอให้บรรลุเป้าหมายอย่างมีประสิทธิภาพและเกิด
ื
ื่
ประสิทธิผลสูงสุด
ทรัพยากรธรรมชาต (natural resources) หมายถึง สิ่งที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ มี
ิ
ประโยชน์ สามารถตอบสนองความต้องการของมนุษย์ได้ หรือมนุษย์สามารถนำมาใช้ประโยชน์ได้ เช่น
บรรยากาศ ดิน น้ำ ป่าไม้ ทุ่งหญ้า สัตว์ป่า แร่ธาตุ พลังงาน รวมทั้งกำลังงานจากมนุษย์ (นิวัติ
(ก) เรืองพานิช, 2556) ทรัพยากรธรรมชาติสามารถแบ่งออกเป็น 3 ประเภทดังต่อไปนี้
- ทรัพยากรธรรมชาติที่ไม่หมดสิ้น (inexhaustible natural resources) หมายถึง
ทรัพยากรที่มีปริมาณมากในธรรมชาติ ไม่ว่าใช้ปริมาณเท่าไรก็ยากแก่การสูญหายไป ได้แก่ บรรยากาศ
ลม แสงอาทิตย์ และน้ำในวัฏจักร
- ทรัพยากรธรรมชาติที่ทดแทนได้ (renewable natural resources) หมายถึง ทรัพยากรที่
(ข)
สามารถเกิดขึ้นใหม่ และหมุนเวียนกลับมาใช้ได้ใหม่ ได้แก่ ป่าไม้ สัตว์ป่า ประมง และกำลังงานมนุษย์
- ทรัพยากรธรรมชาติที่ใช้แล้วหมดไป (exhaustible natural resources) หมายถึง
ทรัพยากรที่เมื่อนำไปใช้ประโยชน์แล้วไม่สามารถสร้างขึ้นใหม่ทดแทนได้ มีอยู่อย่างจำกัด ได้แก่ แร่
ธาตุ น้ำมันปิโตรเลียม ก๊าซธรรมชาติ และถ่านหิน
(ค)
ั
ดังนั้น การจดการทรพยากรธรรมชาติ หมายถึง วิธีการดำเนนงาน แนวทางการปฏิบัติงาน
ั
ิ
ด้านต่าง ๆ ของกลุ่มบุคคล หน่วยงาน หรือองค์กรที่ทำงานร่วมกันเพอบรรลุเป้าหมายเดียวกัน คือ
ื่
่
ื
ู
ิ่
การดำรงรักษาให้ทรัพยากรธรรมชาติที่ยังคงอยู่ มปริมาณเพมขึ้น ไมถกทำลาย ไมว่าทางตรงหรอ
ี
่
้
ทางออม รวมถึงการป้องกันใช้แนวทางการอนุรักษ์เข้าร่วมการแก้ไขปัญหาความเสื่อมโทรมของ
(ง) ทรัพยากรธรรมชาติ
ทะเลและชายฝั่ง เป็นส่วนหนึ่งของทรัพยากรธรรมชาติ โดย ทะเล (sea) หมายถึง ห้วงน้ำเค็ม
ภาพที่ 1.1 การแยกออกจากกันของแผ่นเปลือกโลก (ก) การเกิดใหม่ของมหาสมุทร (ข) การขยายตัว ขนาดใหญ่ที่ล้อมรอบด้วยพนดินทั้งหมดหรือบางส่วน (“พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.
ื้
ของมหาสมุทร (ค) และการเกิดสันเขากลางมหาสมุทร (mid-ocean ridge) (ง) 2554”, 2554) ตัวอย่างเช่น ทะเลเหนือ และทะเลจีนใต้ มีแผ่นดินหรือหมู่เกาะเป็นแนวกั้นอาณาเขต
ที่มา: ดัดแปลงจาก Sverdrup et al. (2005) ทะเลเมดิเตอร์เรเนียน ถูกแผ่นดินบางส่วนปิดล้อมอยู่ แต่มีช่องทางติดต่อกับน้ำในมหาสมุทรได้ ทะเล
แคสเปียน ทะเลอารัล และทะเลเดดซี เป็นแหล่งน้ำเค็มขนาดใหญ่ที่ถกแนวดินปิดล้อม ไม่มทางติดต่อ
ี
ู
2. นิยามและความหมายของการจัดการทรัพยากรธรรมชาติ กับมวลน้ำในมหาสมุทร ทั้งนี้เกิดจากเปลือกโลกใต้ทะเลยกตัวขึ้นเกิดเป็นที่สูง และภูเขาปิดล้อมน้ำ
ื่
ี
ุ
ั
การจัดการ (management) หมายถง วิธีการปฏิบัติงานต่าง ๆ ซึ่งรวมถึงกระบวนการการ ทะเลมิให้มีทางออกสู่ทะเลอน มหาสมทร (ocean) เป็นห้วงน้ำเค็มขนาดใหญ่บนผิวโลกเช่นเดยวกบ
ึ
ั
ั่
ทำงานทั้งหมด ตั้งแต่การกำหนดนโยบาย ยุทธศาสตร์ กลยุทธ์ แผนปฏิบัติงาน จนกระทงถึงการลงมือ ทะเล แต่แตกต่างกนตรงที่ มหาสมุทร มีขนาดกว้างใหญ่กว่า ไม่มีขอบเขตหรือถูกปิดล้อมโดยแผ่นดิน
ื้
ปฏิบัติให้เป็นรูปธรรม ของกลุ่มบุคคลหรือองค์กรที่ทำงานร่วมกันเพอบรรลุเป้าหมายเดยวกน (จักร มีพนที่ต่อเนื่องถึงกันและมวลน้ำไหลถ่ายเทถึงกันและกัน โดยมหาสมุทรแต่ละแห่งมีแผ่นดินหรือทวีป
ั
ื่
ี
พนธุ์ ปัญจะสุวรรณ, 2545; สุวลักษณ์ สาธุมนัสพนธุ์, 2561) โดยการจัดการที่มีประสิทธิภาพต้อง คั่นอยู่ ส่วนคำว่า marine เป็นคำศัพท์ที่แสดงถึง สิ่งที่พบในทะเล หรือผลผลิตที่ได้จากทะเล
ั
ั
์
ุ
ั
่
ั
อาศยการทำงานรวมกน การออกแบบนโยบายและวัตถประสงครวมกน การวางแผนการทำงาน
ั
่
4 การจััดการทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่่�ง
���������������������������������� �.�������� ���������.indd 4 8/8/2567 10:48:41
���������������������������������� �.�������� ���������.indd 4
8/8/2567 10:48:41
