Page 56 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

การศึกษาพฤติกรรมการใชเมล็ดพันธุขาวและการประมาณการความตองการเมล็ดพันธุขาวสําหรับศูนยขาวชุมชน

อัตราเฉลี่ยการใชเมล็ดพันธุขาวในฤดูแลงในปเพาะปลูก 2561/62 ในภาพรวมเทากับ 27.58

กิโลกรัม/ไร ซึ่งอัตราเฉลี่ยการใชเมล็ดพันธุขาวของแตละพื้นที่มีความแตกตางกันบาง ขึ้นอยูกับปริมาณเมล็ด
พันธุขาวที่ใชในแตละวิธีการเพาะปลูกในแตละพื้นที่ ซึ่งถาแยกตามลักษณะวิธีการปลูก พบวา อัตราการใชเมล็ด

พันธุขาวสําหรับนาหวานน้ําตม เทากับ 28.20 กิโลกรัม/ไร ซึ่งใกลเคียงกันในทุกพื้นที่ และอัตราการใชเมล็ด

พันธุขาวของวิธีปกดําดวยเครื่อง และ นาโยนเทากับ 16.54 , และ 13.32 กิโลกรัม/ไร ตามลําดับ (ตารางที่ 3.9)
2) การเพาะปลูกขาวในฤดูฝน ปเพาะปลูก 2561/62

สําหรับการเพาะปลูกขาวในฤดูฝน ปเพาะปลูก 2562 พบวา พื้นที่ปลูกขาวแบบนาหวานน้ํา
ตมในพื้นที่ศึกษาทั้งหมดเทากับ 22,617.173 ไร คิดเปนรอยละ 91.7 ของพื้นที่ปลูกขาวในฤดูฝนทั้งหมด ที่

เหลือเปนพื้นที่ปลูกขาวดวยการปกดําดวยเครื่อง รอยละ 3.3 ปลูกแบบนาโยน รอยละ 1.4 และนาหวานแบบ

ไถแหง รอยละ 3.5 (ตารางที่ 3.9) เหตุผลสําคัญของการใชวิธีนาหวานน้ําตมในการปลูกขาว คือ เปนวิธีที่
คาใชจายกวาวิธีปกดํา หรือทํานาโยน เนื่องจากในปจจุบัน เกษตรกรใชเครื่องพนเมล็ดพันธุแทนการใชคนหวาน

เพราะจะเร็วกวา
สําหรับอัตราการใชเมล็ดพันธุขาวในฤดูฝนในปเพาะปลูก 2562 ในภาพรวมเทากับ 25.96

กิโลกรัม/ไร และถาแยกพิจารณาตามลักษณะวิธีการปลูก พบวา อัตราการใชเมล็ดพันธุขาวสําหรับนาหวานน้ํา

ตมเทากับ 27.62 กิโลกรัม/ไร ซึ่งต่ํากวาของกรณีฤดูแลงเล็กนอยเทานั้น สวนอัตราการใชเมล็ดพันธุขาวของวิธี
ปกดําดวยเครื่อง ปกดําดวยคน นาโยนเทากับ 16.33 , 15.00 กิโลกรัม/ไร ตามลําดับ ใกลเคียงกับของกรณีฤดู

แลง และอัตราการใชเมล็ดพันธุขาวของวิธีหวานแบบไถแหงเทากับ 15.11 และ 25.96 กิโลกรัม/ไร ตามลําดับ

(ตารางที่ 3.9)

3.3 การใชเมล็ดพันธุขาวในการเพาะปลูกขาว ปเพาะปลูก 2561/62
3.3.1 แหลงที่มาของเมล็ดพันธุขาว

1) ปริมาณเมล็ดพันธุขาวที่ใชในแลง ปเพาะปลูก 2562 แยกตามแหลงที่มา

เมล็ดพันธุขาวที่เกษตรกรในพื้นที่ศึกษาใชสําหรับการปลูกขาวในฤดูแลง ปเพาะปลูก
2561/2562 มีรวมเทากับ 572,750.5 กิโลกรัม หรือ 572.75 ตัน ซึ่งอัตราการใชเฉลี่ยรวมไดเทากับ 27.65

กิโลกรัมตอไร ใกลเคียงกับของฤดูฝน แหลงที่มาของเมล็ดพันธุขาวที่ใชมาเปนแหลงเดียวกับของฤดูฝน คือ
เกษตรกรใชเมล็ดพันธุขาวของตนเอง ซื้อจากแปลงปลูกเมล็ดพันธุของเกษตรกรในพื้นที่ขางเคียง จากศูนยขาว

ชุมชนในพื้นที่ จากสหกรณการเกษตร จากรานคาและซื้อจากศูนยเมล็ดพันธุขาวหรือศูนยวิจัยขาวในจังหวัด คิด

เปนรอยละ 28.4 , 9.5 ,16.3, 6.1 ,36.2 และ 3.5 ของเมล็ดพันธุรวมที่ใช ตามลําดับ (ตารางที่ 3.10)
2) ปริมาณเมล็ดพันธุขาวที่ใชในฤดูฝน ปเพาะปลูก 2562 แยกตามแหลงที่มา

เมล็ดพันธุขาวที่เกษตรกรในพื้นที่ศึกษาใชสําหรับการปลูกขาวในฤดูฝน ปเพาะปลูก 2562 มี

รวมเทากับ 673,546.5 กิโลกรัม หรือ 673.55 ตัน ซึ่งอัตราการใชเฉลี่ยรวมไดเทากับ 27.32 กิโลกรัมตอไร ซึ่ง
เมล็ดพันธุขาวเหลานี้เกษตรกรไดมาจากหลายแหลง ไดแก เกษตรกรใชเมล็ดพันธุขาวของตนเอง เมล็ดพันธุขาว

มาจากการซื้อจากแปลงปลูกเมล็ดพันธุของเกษตรกรในพื้นที่ขางเคียง ซื้อจากรานคา ซื้อจากศูนยขาวชุมชนใน

- 36 -