Page 231 -
P. 231
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
3. การคัดเลือกแอคติโนมัยสีทที่มีสมบัติไม่เป็นเชื้อปฏิปักษ์ (non-antagonistic) ต่อไรโซเบียม
การคัดเลือกแอคติโนมัยสีทที่มีสมบัติไม่เป็นเชื้อปฏิปักษ์ (non-antagonistic) ต่อไรโซเบียม พบว่า
Streptomyces sp. WF 3-1, WF 4-1, WF 10-1, RF 12-4 และ RF 23-1 ไม่เป็นปฏิปักษ์ต่อเชื้อไรโซเบียมทั้ง 3 ชนิด
คือ Bradyrhizobium japonicum DASA 02006, B. liaoningense DASA 03018 และ B. daqingense DASA 03084
(Table 7, Figure 4) ในขณะที่ Streptomyces sp. WA 21-3 ไม่เป็นปฏิปักษ์กับ B. japonicum DASA 02006 และ
B. daqingense DASA 03084 ส่วน Streptomyces sp. RF 10-1 ไม่เป็นปฏิปักษ์กับ B. liaoningense DASA 03018
และ B. daqingense DASA 03084 ดังนั้นจึงสามารถใช้แอคติโนมัยสีทไอโซเลทดังกล่าวร่วมกับการปลูกเชื้อไรโซเบียมได้
ซึ่งสอดคล้องกับรายงานเกี่ยวกับการเพิ่มความถี่ของการเกิดปมรากจากเชื้อ Rhizobium sp. ในการปลูกเชื้อร่วมกับ
แอคติโนมัยสีท Streptomyces lydicus พบว่า S. lydicus เข้าสู่รากและสร้างสปอร์ภายในชั้นผิวของปมราก (Mukerji
et al., 2006) การเข้าสู่รากถั่วของแอคติโนมัยสีทตามธรรมชาติ ทำให้ขนาดของปมรากโดยเฉลี่ยใหญ่ขึ้น และเพิ่มความ
แข็งแรงของแบคทีเรียในปมรากโดยการเสริมการดูดใช้ธาตุเหล็กและสารอาหารอื่น ๆ ในดิน (Tokala et al., 2002)
Table 7 Average rhizobium growth inhibition of selected Streptomyces spp. *
Isolates B. japonicum B. liaoningense B. daqingense
DASA 02006 DASA 03018 DASA 03084
WF 3-1 0.00 a 0.00 a 0.00 a
WF 4-1 0.00 a 0.00 a 0.00 a
WF 10-1 0.00 a 0.00 a 0.00 a
WA 20-3 1.94 c 2.07 c 1.70 d
WA 21-3 0.00 a 1.27 b 0.00 a
WA 22-3 1.38 b 1.40 b 1.36 c
RF 10-1 1.34 b 0.00 a 0.00 a
RF 12-4 0.00 a 0.00 a 0.00 a
RF 22-1 1.22 b 1.91 c 1.17 b
RF 23-1 0.00 a 0.00 a 0.00 a
CV. (%) 15.17 19.05 12.94
* Average rhizobium inhibition within the same rhizobium species, means followed by the same letter are not
significantly different at α = 0.05 by Tukey’s post hoc multiple mean comparison tests.
Figure 4 Antagonistic test of actinomycetes with rhizobium: A) control, rhizobium inhibition of
Streptomyces sp. B) WA 20-3, C) WA 22-3, D) WF 3-1, E) WF 4-1, F) WF 10-1, G) RF 12-4, and H) RF 23-1
223
