Page 13 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

ความสูงวันเก็บเกี่ยว
ความสูง ณ วันเก็บเกี่ยวของข้าวไร่พันธุ์พื้นเมืองที่ปลูก ณ แปลงเกษตรกรอำเภอปายและอำเภอเมือง จังหวัด
แม่ฮ่องสอนด้วยกรรมวิธีทดลองต่าง ๆ พบว่า ทุกกรรมวิธีทดลองของแปลงทดลองที่ 1 (อำเภอปาย) ข้าวไร่พันธุ์พื้นเมืองมี

ความสูงสูงกว่าแปลงทดลองที่ 2 (อำเภอเมือง) และทุกกรรมวิธีทดลองมีความแตกต่างกันทางสถิติ (ตารางที่ 2) นอกจากนี้
ยังพบว่า ในแปลงทดลองที่ 1 อำเภอปาย กรรมวิธีที่ 5 AT1 ร่วมกับปุ๋ยเคมีอัตรา 6-3-3 กิโลกรัม N-P 2O 5-K 2O ต่อไร่ ข้าว
ไร่พันธุ์พื้นเมืองมีความสูงสูงที่สุด คือ 130.6 เซนติเมตร แต่ไม่แตกต่างทางสถิติกับกรรมวิธีที่ 2 ใส่ปุ๋ยเคมีใส่ปุ๋ยเคมี 6-3-3
กิโลกรัม N-P 2O 5-K 2O ต่อไร่ (อัตราแนะนำตามค่าวิเคราะห์ดิน) และกรรมวิธีที่ 4 AP1 ร่วมกับปุ๋ยเคมีอัตรา 6-3-3
กิโลกรัม N-P 2O 5-K 2O ต่อไร่ ข้าวไร่พันธุ์พื้นเมืองมีความสูง 128.7 และ 122.7 เซนติเมตร ตามลำดับ ดังแสดงในตารางที่ 2
ส่วนในแปลงทดลองที่ 2 อำเภอเมือง พบว่า ข้าวไร่พันธุ์พื้นเมืองที่ปลูกด้วยกรรมวิธีที่ 3 DASF04005 + ปุ๋ยเคมีอัตรา
3-3-3 กิโลกรัม N-P 2O 5-K 2O ต่อไร่ ข้าวไร่พันธุ์พื้นเมืองมีความสูงวันเก็บเกี่ยวสูงที่สุด คือ 112.7 เซนติเมตร และแตกต่าง
กับกรรมวิธีทดลองอื่นอย่างมีนัยสำคัญยิ่งทางสถิติ (ตารางที่ 2)
ผลผลิตและองค์ประกอบผลผลิต
- ผลผลิต

จากรายงานข้อมูลภาวการณ์ผลิตพืชระดับตำบล (รต.) กรมส่งเสริมการเกษตร (2560) รายงานว่า ค่าเฉลี่ยข้าวนา
ปีการปลูกข้าวไร่พันธุ์พื้นเมืองอื่น ๆ ปี 2559/2560 ของจังหวัดแม่ฮ่องสอนมีผลผลิตเฉลี่ย/เนื้อที่ให้ผลผลิต เท่ากับ 392
กิโลกรัม และจากผลการทดลองในแปลงทดลองที่ 1 อำเภอปาย พบว่า กรรมวิธีที่ 5 AT1 ร่วมกับปุ๋ยเคมีอัตรา 6-3-3
กิโลกรัม N-P 2O 5-K 2O ต่อไร่ ให้ผลผลิตข้าวสูงที่สุด คือ 395 กิโลกรัมต่อไร่ ซึ่งสูงกว่าที่กรมส่งเสริมการเกษตร (2560)
รายงาน แต่ไม่แตกต่างทางสถิติกับกรรมวิธีที่ 2 ใส่ปุ๋ยเคมีใส่ปุ๋ยเคมี 6-3-3 กิโลกรัม N-P 2O 5-K 2O ต่อไร่ (อัตราแนะนำตาม
ค่าวิเคราะห์ดิน) ที่ให้ผลผลิต 337 กิโลกรัมต่อไร่ นอกจากนี้ทุกกรรมวิธีทดลองยังแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญยิ่งทางสถิติ
(ตารางที่ 2) ส่วนในแปลงทดลองที่ 2 อำเภอเมือง พบว่า ทุกกรรมวิธีทดลองให้ผลผลิตข้าวต่ำกว่าแปลงทดลองที่ 1 และ
ไม่มีความแตกต่างกันทางสถิติ โดยกรรมวิธีที่ 5 AT1 ร่วมกับปุ๋ยเคมีอัตรา 3-3-3 กิโลกรัม N-P 2O 5-K 2O ต่อไร่ ให้ผลผลิต
ข้าวสูงที่สุด คือ 207 กิโลกรัมต่อไร่ ส่วนกรรมวิธีที่ 4 AP1 ร่วมกับปุ๋ยเคมีอัตรา 3-3-3 กิโลกรัม N-P 2O 5-K 2O ต่อไร่ ข้าวไร่
พันธุ์พื้นเมืองมีผลผลิตต่ำที่สุด คือ 75 กิโลกรัมต่อไร่ ดังแสดงในตารางที่ 2
- จำนวนต้นต่อกอ
จำนวนต้นต่อกอเป็นหนึ่งในองค์ประกอบผลผลิตที่จะชี้ให้เห็นถึงปัจจัยที่ใส่ลงไปในการทดลองว่ามีผลต่อผลผลิต
ข้าวอย่างไร จากตารางที่ 2 ชี้ให้เห็นว่า ในแปลงทดลองที่ 1 อำเภอปาย กรรมวิธีที่ 1 ไม่ใส่ปุ๋ย (control) ทำให้ข้าวไร่พันธุ์
พื้นเมืองมีจำนวนต้นต่อกอสูงที่สุด คือ 14 ต้น แต่ไม่แตกต่างกับกรรมวิธีที่ 2 ปุ๋ยเคมีอัตรา 6-3-3 กิโลกรัม N-P 2O 5-K 2O

ต่อไร่ และกรรมวิธีที่ 3 DASF04005 ร่วมกับปุ๋ยเคมีอัตรา 6-3-3 กิโลกรัม N-P 2O 5-K 2O ต่อไร่ ที่ข้าวไร่พันธุ์พื้นเมืองมี
จำนวนต้นต่อกอ 12 และ 13 ต้น ตามลำดับ นอกจากนี้ยังพบว่ากรรมวิธีที่ 3 DASF04005 ร่วมกับปุ๋ยเคมีอัตรา 6-3-3
กิโลกรัม N-P 2O 5-K 2O ต่อไร่ และกรรมวิธีที่ 4 AP1 ร่วมกับปุ๋ยเคมีอัตรา 6-3-3 กิโลกรัม N-P 2O 5-K 2O ต่อไร่ ซึ่งใช้เชื้อสกุล
Azospirillum เหมือนกัน มีจำนวนต้นต่อกอเท่ากัน คือ 11 ต้น (ตารางที่ 2) ส่วนในแปลงทดลองที่ 2 อำเภอเมือง พบว่า
ข้าวไร่พันธุ์พื้นเมืองที่ปลูกในทุกกรรมวิธีมีจำนวนต้นต่อกอสูงกว่าแปลงทดลองที่ 1 แต่ไม่แตกต่างกันทางสถิติ โดยกรรมวิธี
ที่ 4 AP1 ร่วมกับปุ๋ยเคมีอัตรา 3-3-3 กิโลกรัม N-P 2O 5-K 2O ต่อไร่ ทำให้ข้าวไร่พันธุ์พื้นเมืองมีจำนวนต้นต่อกอสูงที่สุด คือ
35 ต้น รองลงมา คือ กรรมวิธีที่ 2 ปุ๋ยเคมีอัตรา 3-3-3 กิโลกรัม N-P 2O 5-K 2O ต่อไร่ และกรรมวิธีที่ 3 DASF04005 ร่วมกับ
ปุ๋ยเคมีอัตรา 3-3-3 กิโลกรัม N-P 2O 5-K 2O ต่อไร่ ที่มีจำนวนต้นต่อกอเท่ากัน คือ 28 ต้น ดังแสดงในตารางที่ 2
- จำนวนรวงต่อกอ
จากตารางที่ 2 พบว่า ข้าวไร่พันธุ์พื้นเมืองที่ปลูกในแปลงทดลองที่ 1 อำเภอปาย ทุกกรรมวิธีมีปริมาณจำนวนรวง
ต่อกอแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญยิ่งทางสถิติ โดยกรรมวิธีที่ 1 ไม่ใส่ปุ๋ย (control) มีจำนวนรวงต่อกอสูงที่สุด คือ 14 รวง
ต่อกอ แต่ไม่แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ กับกรรมวิธีที่ 2 ปุ๋ยเคมีอัตรา 6-3-3 กิโลกรัม N-P 2O 5-K 2O ต่อไร่ และ
กรรมวิธีที่ 3 DASF04005 ร่วมกับปุ๋ยเคมีอัตรา 6-3-3 กิโลกรัม N-P 2O 5-K 2O ต่อไร่ ที่มีจำนวนรวงต่อกอ เท่ากับ 12 และ

5