Page 12 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

ทำการเก็บเกี่ยวเมื่ออายุประมาณ 115–130 วัน ในพื้นที่ 4X3 เมตร หลังเก็บเกี่ยวหาน้ำหนักผลผลิต และอัตราการตรึง
ไนโตรเจน โดยวางแผนการทดลองแบบ RCB จำนวน 5 กรรมวิธี 4 ซ้ำ ดังนี้
แปลงที่ 1 แปลงเกษตรกร อำเภอปาย จังหวัดแม่ฮ่องสอน

กรรมวิธีที่ 1 ไม่ใส่ปุ๋ย (control)
กรรมวิธีที่ 2 ใส่ปุ๋ยเคมี 6-3-3 กิโลกรัม N-P 2O 5-K 2O ต่อไร่ (อัตราแนะนำตามค่าวิเคราะห์ดิน)
กรรมวิธีที่ 3 แบคทีเรียที่ใช้ในการผลิตปุ๋ยชีวภาพพีจีพีอาร์ Azospirillum brasilense (DASF04005) +
ปุ๋ยเคมีอัตรา 6-3-3 กิโลกรัม N-P 2O 5-K 2O ต่อไร่
กรรมวิธีที่ 4 แบคทีเรีย Azospirillum (AP1) + ปุ๋ยเคมีอัตรา 6-3-3 กิโลกรัม N-P 2O 5-K 2O ต่อไร่
กรรมวิธีที่ 5 แบคทีเรีย Azotobacter (AT1) + ปุ๋ยเคมีอัตรา 6-3-3 กิโลกรัม N-P 2O 5-K 2O ต่อไร่
ทำการปลูกและใส่ปุ๋ยรองพื้น เมื่อวันที่ 2 สิงหาคม 2562 ใส่ปุ๋ยยูเรียเป็นปุ๋ยแต่งหน้า เมื่ออายุ 30 วัน และทำการ
เก็บเกี่ยวเมื่อวันที่ 25 พฤศจิกายน 2562 รวมอายุ 113 วัน
แปลงที่ 2 แปลงเกษตรกร อำเภอเมือง จังหวัดแม่ฮ่องสอน
กรรมวิธีที่ 1 ไม่ใส่ปุ๋ย (control)
กรรมวิธีที่ 2 ใส่ปุ๋ยเคมี 3-3-3 กิโลกรัม N-P 2O 5-K 2O ต่อไร่ (อัตราแนะนำตามค่าวิเคราะห์ดิน)
กรรมวิธีที่ 3 แบคทีเรียที่ใช้ในการผลิตปุ๋ยชีวภาพพีจีพีอาร์ Azospirillum brasilense (DASF04005) +
ปุ๋ยเคมีอัตรา 3-3-3 กิโลกรัม N-P 2O 5-K 2O ต่อไร่
กรรมวิธีที่ 4 แบคทีเรีย Azospirillum (AP1) + ปุ๋ยเคมีอัตรา 3-3-3 กิโลกรัม N-P 2O 5-K 2O ต่อไร่
กรรมวิธีที่ 5 แบคทีเรีย Azotobacter (AT1) + ปุ๋ยเคมีอัตรา 3-3-3 กิโลกรัม N-P 2O 5-K 2O ต่อไร่

ทำการปลูกและใส่ปุ๋ยรองพื้น เมื่อวันที่ 11 กรกฎาคม 2562 ใส่ปุ๋ยยูเรียเป็นปุ๋ยแต่งหน้า เมื่ออายุ 30 วัน และทำ
การเก็บเกี่ยวเมื่อวันที่ 25 พฤศจิกายน 2562 รวมอายุ 134 วัน
* ทำการเลี้ยงเชื้อเหลวในอาหารเฉพาะของแต่ละสกุล โดยบ่มที่อุณหภูมิ 30 องศาเซลเซียส เป็นเวลา 48 ชั่วโมง
และฉีดลงบนวัสดุพานึ่งฆ่าเชื้อ โดย DASF04005 มีปริมาณ 6.73 Log 10 CFU/ml แบคทีเรีย Azospirillum (AP1) มี
ปริมาณ 6.43 Log 10 CFU/ml และแบคทีเรีย Azotobacter (AT1) มีปริมาณ 6.11 Log 10 CFU/ml
ระยะเวลา ตุลาคม 2561 - กันยายน 2562
สถานที่ทำการทดลอง ณ กลุ่มงานวิจัยจุลินทรีย์ดิน กลุ่มวิจัยปฐพีวิทยา กองวิจัยพัฒนาปัจจัยการผลิตทาง
การเกษตร กรมวิชาการเกษตร
ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรแม่ฮ่องสอน จังหวัดแม่ฮ่องสอน

ผลการทดลองและวิจารณ์
ความอุดมสมบูรณ์ของดิน
ผลวิเคราะห์ดินที่ระดับ 0–20 ซม. ในแปลงเกษตรกร อำเภอปาย เนื้อดินเป็นดินร่วนปนทราย (sandy loam)
มีความอุดมสมบูรณ์ต่ำ ประกอบด้วย อินทรียวัตถุ 1.00% ความเป็นกรด-ด่าง 7.21 ฟอสฟอรัสที่เป็นประโยชน์ (Bray-II)
60 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม โพแทสเซียมที่แลกเปลี่ยนได้ 210 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม (ตารางที่ 1) อัตราปุ๋ยตามค่าวิเคราะห์ดิน

ที่ใช้ในการทดลองนี้ อัตรา 6-3-3 กิโลกรัม N-P 2O 5-K 2O/ไร่ (กรมวิชาการเกษตร, 2552) และในแปลงเกษตรกร อำเภอ
เมือง จังหวัดแม่ฮ่องสอน เนื้อดินเป็นดินร่วนเหนียวปนทราย (sandy clay loam) มีความอุดมสมบูรณ์ปานกลาง
ประกอบด้วย อินทรียวัตถุ 2.20% ความเป็นกรด-ด่าง 6.81 ฟอสฟอรัส (Bray-II) 30 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม โพแทสเซียม
285 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม (ตารางที่ 1) อัตราปุ๋ยตามค่าวิเคราะห์ดิน ที่ใช้ในการทดลองนี้ อัตรา 3-3-3 กิโลกรัม N-P 2O 5-
K 2O/ไร่ (กรมวิชาการเกษตร, 2552)

4