Page 10 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

การใช้แบคทีเรียส่งเสริมการเจริญเติบโตของพืชเพื่อเพิ่มผลผลิตข้าวในพื้นที่ได้รับ

ผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศบริเวณลุ่มน้ำปาย
Use of plant growth promoting bacteria to increase rice yield

in areas affected by climate change in Pai River Basin
กัลยกร โปร่งจันทึก อำนาจ เอี่ยมวิจารณ์ สุริยนต์ ดีดเหล็ก
1
Kunlayakorn Prongjunthuek Amnat Eamvijarn Suriyon Deedlek
1
กลุ่มวิจัยปฐพีวิทยา กองวิจัยพัฒนาปัจจัยการผลิตทางการเกษตร

ABSTRACT
Agriculture is one of the most directly affected by climate change that reducing production
potential because climate is a factor that influences the physiological processes of plants. This

experiment aims to study the process of using bacteria to promote plant growth for increasing the
production of local rice varieties of communities affected by climate change in the Pai River Basin, Mae
Hong Son province. The results showed that use of plant growth promoting bacteria in both genera,
Azospirillum sp. and Azotobacter sp. isolated from the Pai River Basin in the cultivation of native rice
cultivars gave no significant difference. Also, found that the use of bacteria to promote growth in both
genes together with the application of chemical fertilizer can increase the productivity and product
quality of native rice varieties and should have further study in the long term to get more clear results.
Key words : Pai river basin, Plant growth promoting bacteria, rice, climate change

บทคัดย่อ
ภาคการเกษตรเป็นส่วนหนึ่งที่ได้รับผลกระทบโดยตรงจากการเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศ ทำให้ศักยภาพ
ในการผลิตลดลงเนื่องจากสภาพภูมิอากาศเป็นปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อกระบวนการทางสรีระวิทยาของพืช การทดลองนี้
มุ่งเน้นเพื่อศึกษากระบวนการในการใช้แบคทีเรียส่งเสริมการเจริญเติบโตของพืชในการเพิ่มผลผลิตข้าวไร่พันธุ์พื้นเมือง
ในพื้นที่ชุมชนที่ได้รับผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศบริเวณลุ่มน้ำปาย จังหวัดแม่ฮ่องสอน ผลการทดลอง
พบว่า การใช้แบคทีเรียส่งเสริมการเจริญเติบโตทั้งสองสกุล คือ Azospirillum sp. และ Azotobacter sp. ที่แยกได้จาก
พื้นที่บริเวณลุ่มน้ำปายในการปลูกข้าวไร่พันธุ์พื้นเมืองให้ผลไม่แตกต่างกัน และยังพบว่าการใช้แบคทีเรียส่งเสริมการ

เจริญเติบโตทั้งสองสกุล ร่วมกับการใส่ปุ๋ยเคมีสามารถช่วยเพิ่มผลผลิตและคุณภาพผลผลิตของข้าวไร่พันธุ์พื้นเมืองได้
และควรมีการศึกษาต่อในระยะยาวเพื่อให้ได้ผลที่ชัดเจนมากขึ้น
คำสำคัญ : ลุ่มน้ำปาย, แบคทีเรียส่งเสริมการเจริญเติบโตของพืช, ข้าว, การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ

1 ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรแม่ฮ่องสอน
1 Mae Hong Son agricultural research and development center

2