Page 81 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

3-25

3.3.3 ผลกระทบจากการชะลางพังทลายของดิน
การชะลางพังทลายของดินนอกจากจะเปนสาเหตุที่สําคัญของความเสื่อมโทรมของดินแลว ยังมี

ผลกระทบตอทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม รวมทั้งมีผลกระทบตอเกษตรกร ชุมชน และประชาชน
โดยรวม ดังนี้
(1) หนาดินเดิมที่สูญเสียไปนั้น มีอินทรียวัตถุในดินรวมอยูดวย อินทรียวัตถุดังกลาวมี
คุณสมบัติชวยซับน้ําฝนและชวยใหน้ําซึมลงสูดินชั้นลางหรือลงสูชั้นน้ําใตดิน เมื่อขาดอินทรียวัตถุที่ชวยซึมซับ

น้ําฝนไวจึงทําใหน้ําไหลผานลงสูพื้นที่ตอนลางอยางรวดเร็วเกิดเปนภาวะน้ําทวม สรางความเสียหายตอ
ทรัพยสินตางๆ นอกจากนี้ ในพื้นที่ที่หนาดินถูกชะลางไปจะขาดความชื้นของดินในฤดูแลงทําใหเกิดความ
แหงแลงโดยทั่วไป
(2) หนาดินที่ถูกชะลางจะถูกพัดพาไปเปนตะกอนดินในพื้นที่ตอนลางทับถมตามแหลงน้ําตางๆ

ทําใหเกิดการตื้นเขินของทางน้ํา และอางเก็บน้ํา ทําใหไมสามารถเก็บกักน้ําไดตามศักยภาพและไมเหมาะตอ
การอุปโภค บริโภค
(3) ตะกอนจากการชะลางพังทลายของดินที่ไหลมาทับถมในแหลงน้ําตางๆ อาจปนเปอน
สารพิษตางๆ จากสารฆาแมลงและสารปราบวัชพืชตางๆ อาจกอใหเกิดอันตรายตอสุขภาพของผูอาศัยใน

พื้นที่ตอนลาง
(4) ผลกระทบตอเศรษฐกิจและสังคม เนื่องจากการชะลางพังทลายทําใหหนาดินซึ่งเปนสวน
ที่อุดมสมบูรณสําหรับการเพาะปลูกเนื่องจากเปนแหลงอาหารสําหรับการเจริญเติบโตของพืชสูญเสียไปเมื่อใน

พื้นที่ที่มีการชะลางพังทลายของดินโดยทั่วไปในพื้นที่ปลูกขาวโพดผลผลิตจะลดลงประมาณรอยละ 25 ในแตละป
จะมีดินสูญเสียไปประมาณปละ 27 ลานตัน หรือสูญเสียธาตุอาหารในดินไปมีมูลคาสูงถึง 3,774.37 ลานบาท
ในขณะเดียวกันกรมพัฒนาที่ดิน (2542) รายงานวาระบบอนุรักษดินและน้ําที่จัดทําขึ้นสามารถเพิ่มผลผลิต
โดยทั่วไปประมาณรอยละ 10 ปองกันการสูญเสียดินไดโดยประมาณ 3.66 ตัน/ไร/ป ซึ่งมีคํานวณเปนผลเสีย
ความอุดมสมบูรณเปนตัวเงินจะมีคาไมนอยกวา 90 บาท/ไร