Page 108 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

4.3.5 กำรเปลี่ยนแปลงกำรผลิตและช่องทำงกำรจัดจ ำหน่ำยที่ผ่ำนมำ

ตำรำงที่ 4.3.12 สรุปกำรเปลี่ยนแปลงแต่ละปีของพื้นที่เพำะปลูก ผลผลิต และสัดส่วนช่องทำงกำร

จ ำหน่ำยผลผลิตของเกษตรกรผู้ปลูกทุเรียน มังคุด และล ำไย ในระหว่ำงปี พ.ศ. 2559–2562 จำกตำรำงจะ
เห็นว่ำพื้นที่กำรเพำะปลูกของเกษตรกรผู้ปลูกผลไม้แต่ละประเภทไม่มีกำรเปลี่ยนแปลงมำกนักในปี พ.ศ. 2562

พื้นที่เฉลี่ยกำรเพำะปลูกทุเรียนและมังคุดเพิ่มขึ้นประมำณ 1 ไร่ จำกปี พ.ศ. 2561 ในขณะที่พื้นที่เพำะปลูก

ล ำไยนั้นลดลงประมำณ 2 ไร่ สอดคล้องกับผลผลิตทุเรียนและมังคุดเพิ่มขึ้น ในขณะที่ผลผลิตล ำไยลดลง

เมื่อพิจำรณำกำรเปลี่ยนแปลงสัดส่วนช่องทำงกำรจ ำหน่ำยผลผลิตของเกษตรกร จะเห็นได้ว่ำในปีช่วง

ปีที่ผ่ำนมำคือปี พ.ศ. 2561 ถึง 2562 กำรขำยผลผลิตของเกษตรกรผู้ปลูกทุเรียนและมังคุดผ่ำนล้งจีน มี

สัดส่วนที่เพิ่มขึ้น ในขณะที่มีกำรขำยผลผลิตผ่ำนล้งไทย เกษตรกรผู้ปลูกทุเรียนมีสัดส่วนที่ลดลงเล็กน้อย แต่ผู้

ปลูกมังคุดมีกำรขำยผ่ำนช่องทำงนี้เพิ่มขึ้นเช่นเดียวกัน ในขณะที่กำรขำยผ่ำนพ่อค้ำคนกลำงรำยย่อยของผลไม้

ทั้งสองชนิดมีสัดส่วนที่ลดลงอย่ำงชัดเจน ซึ่งอำจกล่ำวได้ว่ำในปีที่ผ่ำนมำ เกษตรกรผู้ปลูกทุเรียนและมังคุดมี

กำรเปลี่ยนช่องทำงกำรผลผลิตจำกผู้รับซื้อรำยย่อยไปเป็นรำยใหญ่มำกขึ้น

แตกต่ำงจำกกำรเปลี่ยนแปลงของช่องทำงกำรขำยผลผลิตของเกษตรกรผู้ปลูกล ำไย ที่พบว่ำผู้ปลูก

ล ำไยมีสัดส่วนกำรขำยผ่ำนผ่ำนล้งจีนลดลงมำกแต่มีสัดส่วนกำรขำยผลผลิตผ่ำนล้งไทยเพิ่มขึ้น และยังพบว่ำผู้

ปลูกล ำไยมีกำรขำยผ่ำนพ่อค้ำคนกลำงรำยย่อยที่เพิ่มขึ้นมำกเช่นเดียวกัน ซึ่งอำจกล่ำวได้ว่ำในปีที่ผ่ำนมำ

เกษตรกรผู้ปลูกล ำไยได้ลดกำรพึ่งพำช่องทำงกำรจ ำหน่ำยผ่ำนผลผลิตล้งจีนลง

เป็นที่สังเกตว่ำกำรขำยปลีกด้วยตนเองของเกษตรกร ได้มีสัดส่วนที่เพิ่มของผลไม้ทั้งสำมประเภทในปี

ที่ผ่ำนมำ นอกจำกนั้น ในปีก่อนหน้ำกำรขำยผลผลิตผ่ำนช่องทำงต่ำงๆ มีกำรเปลี่ยนแปลงทั้งเพิ่มขึ้นและลดลง

ไม่พบว่ำมีช่องทำงใดที่เพิ่มขึ้นหรือลดลงอย่ำงต่อเนื่องทุกปี ซึ่งแสดงว่ำเกษตรกรผู้ปลูกผลไม้มีทำงเลือกในกำร

ขำยผลผลิตไม่ได้พึ่งพำช่องทำงใดช่องทำงหนึ่งเพียงช่องทำงเดียว

ส ำนักงำนกองทุนสนับสนุนกำรวิจัย 96 สถำบันบัณฑิตพัฒนบริหำรศำสตร์
ฝ่ำยเกษตร