Page 78 -

โครงการรวบรวมและจัดทําวารสารอิเล็กทรอนิกส์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
88 Thai J. For. 35 (1) : 86-97 (2016)

และเข้าใจถึงปัญหาในท้องถิ่น จึงจะท�าให้การแก้ไข ในการศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา
ปัญหาได้ตรงและใกล้เคียงกับความต้องการมากที่สุด ข้อมูลทางด้านเศรษฐกิจและสังคม ข้อมูลทั่วไป ปริมาณ
เช่นเดียวกับการด�าเนินการจัดการป่าชุมชน Chanpakdee การพึ่งพิงทรัพยากรป่าไม้ และปัจจัยที่มีผลต่อการพึ่งพิง
(2008) กล่าวว่า ควรยึดหลักให้คนอยู่ร่วมกับป่าอย่าง ทรัพยากรป่าไม้ของราษฎรใน ป่าชุมชนบ้านหนองผักไร
พึ่งพิงและใช้ประโยชน์อย่างยั่งยืนด้วยการสนับสนุน อ�าเภอปักธงชัย จังหวัดนครราชสีมา
ให้คนมีส่วนร่วมในการดูแลรักษาโดยการสร้างความ กรอบแนวคิดในกำรวิจัย
ร่วมมือระหว่างภาคประชาชนในชุมชนกับภาครัฐให้ 1. ตัวแปรอิสระได้แก่ อาชีพหลัก อาชีพรอง
มากขึ้นซึ่งชุมชนย่อมทราบปัญหาและความต้องการ ขนาดพื้นที่ถือครอง จ�านวนแรงงานในครัวเรือน ระยะ
ของชุมชนในการด�าเนินชีวิตที่เกื้อกูลกันระหว่างป่า เวลาในการตั้งถิ่นฐาน รายได้ของครัวเรือน การเป็น

และชุมชนท้องถิ่นได้เป็นอย่างดี ดังเช่นกับราษฎรจาก สมาชิกกลุ่มทางสังคม การรับรู้ข้อมูลข่าวสารในการ
บ้านหนองผักไร หมู่ 10 และบ้านโกรกหว้า หมู่ 11 อนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้ ความรู้ในการอนุรักษ์ทรัพยากร
ต�าบลดอน อ�าเภอปักธงชัย จังหวัดนครราชสีมา ได้จัด ป่าไม้ การเข้าร่วมกิจกรรมในการอนุรักษ์ทรัพยากร
ตั้งป่าชุมชนเมื่อปี พ.ศ. 2551 และได้รับการจัดตั้งเป็น ป่าไม้ และการได้เข้ารับการฝึกอบรม
ป่าชุมชนจากกรมป่าไม้ กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติ 2. ตัวแปรตาม ได้แก่ การพึ่งพิงทรัพยากร
และสิ่งแวดล้อม ชื่อป่าชุมชนบ้านหนองผักไร มีพื้นที่ ป่าไม้ของราษฎรในป่าชุมชนบ้านหนองผักไร อ�าเภอ
ด�าเนินการทั้งหมด 822 ไร่ เป็นตัวอย่างของโครงการป่า ปักธงชัย จังหวัดนครราชสีมา

ชุมชนที่เกิดจากความต้องการของราษฎรในพื้นที่ของ
ชุมชนบ้านหนองผักไร และบ้านโกรกหว้าได้เข้ามาใช้ สมมติฐำนกำรวิจัย
ประโยชน์จากทรัพยากรป่าไม้โดยอาศัยพึ่งพิงทรัพยากร อาชีพหลัก อาชีพรอง ขนาดพื้นที่ถือครอง
ป่าไม้ เพื่อใช้ประโยชน์ในการด�ารงชีวิตหลายด้าน จ�านวนแรงงานในครัวเรือน ระยะเวลาในการตั้งถิ่นฐาน
ทั้งประกอบพิธีกรรม เป็นแหล่งอาหารและสมุนไพร รายได้ของครัวเรือน การเป็นสมาชิกกลุ่มทางสังคม การ
ในชุมชน เป็นสถานที่เลี้ยงสัตว์ รวมถึงเป็นแหล่ง รับรู้ข้อมูลข่าวสารในการอนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้ ความรู้
ในการอนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้ การเข้าร่วมกิจกรรม
พักผ่อนหย่อนใจและน�าผลผลิตเนื้อไม้มาใช้สอยใน ในการอนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้ และการได้เข้ารับการ
ชุมชน รวมทั้งเก็บหาของป่าเพื่อจ�าหน่ายซึ่งเป็นการสร้าง ฝึกอบรมต่างกันมีผลท�าให้การพึ่งพิงทรัพยากรป่าไม้
รายได้เสริมให้กับครอบครัว (Royal Forest Department, ของราษฎรในป่าชุมชนบ้านหนองผักไร อ�าเภอปักธงชัย

2008) การศึกษาข้อมูลทางด้านเศรษฐกิจและสังคม จังหวัดนครราชสีมาแตกต่างกัน
ปริมาณการพึ่งพิงทรัพยากรป่าไม้ และปัจจัยที่มีผลต่อ
การพึ่งพิงทรัพยากรป่าไม้ ของราษฎรในป่าชุมชนเพื่อ อุปกรณ์ และวิธีกำร
ใช้เป็นแนวทางในการจัดการพื้นที่ป่าชุมชนให้มีการใช้
ทรัพยากรป่าไม้อย่างมีประสิทธิภาพ มีทรัพยากรป่าไม้ พื้นที่ศึกษำ
ไว้ใช้อย่างยั่งยืน และสามารถน�าไปประยุกต์ ใช้ในการ ด�าเนินการเก็บข้อมูล จ�านวน 2 หมู่บ้าน ได้แก่
แก้ปัญหา ส�าหรับชุมชน พื้นที่อื่นที่มีปัญหา และสภาพ บ้านหนองผักไร หมู่ที่ 10 และบ้านโกรกหว้า หมู่ที่ 11

พื้นที่ป่าที่ใกล้เคียงกันตลอดจนหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ต�าบลดอน อ�าเภอปักธงชัย จังหวัดนครราชสีมา โดย
จะได้น�าผลการศึกษาไปใช้เป็นแนวทางในการวางแผน ท�าการศึกษาตั้งแต่เดือนมิถุนายน พ.ศ. 2556 ถึงเดือน
ปฏิบัติงานตลอดจนแก้ไขปรับปรุงการบริหารและ มีนาคม พ.ศ. 2557 รวมระยะเวลา ในการศึกษาวิจัย
จัดการด้านการอนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้ของชาติ ต่อไป จ�านวน 10 เดือน