Page 81 -
P. 81
โครงการรวบรวมและจัดทําเอกสารวารสารอิเล็กทรอนิกส์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
70 วารสารมนุษยศาสตร์
เข้ามาร่วมด้วย โดยพรรคประชาธิปัตย์ก่อตั้งขึ้นอย่างเป็นทางการในเดือนเมษายน
พ.ศ. 2489 โดยมีนายควง อภัยวงศ์เป็นหัวหน้าพรรค และหม่อมราชวงศ์คึกฤทธิ์
เป็นเลขาธิการพรรค พรรคประชาธิปัตย์ถือเป็นพรรคของกลุ่มอนุรักษนิยมเพราะ
“เป็นการรวมตัวกันของพรรคก้าวหน้ากับผู้แทนฯ ที่มีแนวทางอนุรักษนิยมแต่ยัง
ไม่ได้สังกัดพรรคการเมืองเข้าร่วมด้วย ทั้งได้รับความสนับสนุนจากเจ้าและขุนนาง
เก่า รวมทั้งผู้ที่มีที่ดินและทรัพย์สมบัติเก่ามาก่อน” (ชาญวิทย์ เกษตรศิริ, 2538: 385)
พรรคประชาธิปัตย์มีเป้าหมายที่จะโจมตีนายปรีดี พนมยงค์ผู้เป็นนายกรัฐมนตรี
ณ ขณะนั้น โดยประเด็นหนึ่งที่น ามาโจมตีคือการกล่าวหาว่านายปรีดีมีส่วน
เกี่ยวข้องกับเหตุการณ์ที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวอานันทมหิดลเสด็จสวรรคต
ด้วยพระแสงปืน ซึ่งประเด็นนี้ท าให้นายปรีดีถูกโจมตีไปในวงกว้าง อาทิ “การตั้ง
กระทู้ถาม และการเปิดอภิปรายทั่วไปไม่ไว้วางใจรัฐบาลของฝ่ายค้าน ไปจนถึงการ
วิพากษ์วิจารณ์ของนักหนังสือพิมพ์ ส่งผลให้ประชาชนเสื่อมความนิยมในรัฐบาล”
(กิตติ ตันไทย, 2550: 238) ด้วยเหตุนี้นายปรีดีจึงประกาศลาออกจากต าแหน่งนายก
รัฐมนตรี ต่อมาสภามีมติให้พลตรีหลวงธ ารงนาวาสวัสดิ์ด ารงต าแหน่งนายกรัฐมนตรี
ในระยะที่พลตรีหลวงธ ารงนาวาสวัสดิ์ด ารงต าแหน่งนายกรัฐมนตรี (พ.ศ.
2489-2490) นั้น รัฐบาลต้องเผชิญกับความยุ่งยาก 2 ประการ คือ “ประการแรก
การเร่งคลี่คลายกรณีการสวรรคตของรัชกาลที่ 8 ประการที่สอง ประเทศก าลัง
ประสบภาวะเศรษฐกิจตกต่ าอันเป็นผลมาจากเศรษฐกิจเสื่อมโทรมในสมัยหลัง
สงครามโลกครั้งที่ 2 ทั้ง 2 กรณี รัฐบาลไม่สามารถแก้ไขให้ส าเร็จลุล่วงไปได้”
(กิตติ ตันไทย, 2550: 238) ความยุ่งยากดังกล่าวกลายมาเป็นเงื่อนไขให้พลโทผิน
ชุณหะวัณ และคณะท ารัฐประหารรัฐบาลในเดือนพฤศจิกายน พ.ศ. 2490 กล่าวได้
ว่าการท ารัฐประหารในครั้งนี้เป็นผลมาจากการคืนสู่อ านาจทางการเมืองของกลุ่ม
อนุรักษนิยม ดังที่ สุธาชัย ยิ้มประเสริฐ (2551: 65) กล่าวถึงการท ารัฐประหารครั้งนี้
ว่า “ถือเป็นจุดสิ้นสุดแห่งประชาธิปไตยของคณะราษฎรเป็นผลมาจากการพยายาม
ในการฟื้นอิทธิพลของกลุ่มอนุรักษนิยมฟื้นฟูเจ้า ซึ่งมีเป้าหมายที่จะฟื้นฐานะอัน
ตกต่ าของสถาบันพระมหากษัตริย์และต่อต้านคณะราษฎร และกลุ่มอนุรักษนิยม
ประสบความส าเร็จเกินคาดในการโฆษณาท าลายความชอบธรรมของรัฐบาลพล
