Page 246 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
คุณภาพดินเพื่อการเกษตร

1) ใช้ปุ๋ยเคมีอย่�งเดียว มีวิธีก�รปฏิบัติ 2 แนวท�ง คือ
แนวท�งที่ 1 นำ�ผลก�รวิเคร�ะห์ดินท�งเคมีของดินก่อนปลูกพืช ม�เทียบเคียงกับคำ�แนะนำ�

ก�รใช้ปุ๋ยไนโตรเจน ปุ๋ยฟอสเฟตและปุ๋ยโพแทช สำ�หรับแต่ละพืชของกรมวิช�ก�รเกษตร ซึ่งมีคำ�แนะนำ�
สำ�หรับพืชเศรษฐกิจ 4 กลุ่ม คือ (1) ข้�วและพืชไร่ต่�งๆ (2) ผักกินใบ กินต้น กินผล และกินหัว (3) ไม้ผล

และ (4) พืชยืนต้นอื่นๆ
แนวท�งที่ 2 ดำ�เนินก�รด้วยเทคโนโลยีปุ๋ยสั่งตัด โดยนำ�ตัวอย่�งดินก่อนปลูกพืชที่ทร�บชื่อ
ชุดดินม�ตรวจสอบไนโตรเจน ฟอสฟอรัส และโพแทสเซียมในดินด้วยชุดตรวจดินแบบรวดเร็ว ซึ่งพัฒน�

โดยศ�สตร�จ�รย์ ดร.ทัศนีย์ อัตตะนันทน์ ก็มีคำ�แนะนำ�ก�รใช้ปุ๋ยเคมีสำ�หรับข้�วและข้�วโพดที่จะปลูกใน
ชุดดินนั้นๆ

2) ใช้ปุ๋ยเคมีร่วมกับปุ๋ยอินทรีย์ ในกรณีนี้ปริม�ณธ�ตุหลักที่จะใส่ในดินม�จ�ก 2 แหล่งคือปุ๋ยเคมี
และปุ๋ยอินทรีย์ จึงแนะนำ�ให้ปฏิบัติดังนี้คือ คำ�นวณปริม�ณธ�ตุไนโตรเจน ฟอสฟอรัส และโพแทสเซียม
ซึ่งมีในปุ๋ยอินทรีย์ที่จะใส่ ม�หักออกจ�กปริม�ณไนโตรเจน ฟอสฟอรัส และโพแทสเซียมทั้งหมดที่ต้องใช้

(ต�มวิธีก�รในข้อ 1) เสียก่อน ผลต่�งคือปริม�ณธ�ตุหลักที่ม�จ�กปุ๋ยเคมี
ในกรณีที่เกษตรกรปลูกพืชหมุนเวียนและได้ปลูกพืชตระกูลถั่วในฤดูก�ลที่ผ่�นม�ในแปลงนั้น

และประสงค์จะพรวนกลบซ�กพืชตระกูลถั่วลงไปในดินในขั้นตอนก�รเตรียมดิน ซึ่งจะได้ไนโตรเจน (รวม
ทั้งธ�ตุอื่นๆ) จ�กก�รสล�ยของซ�กถั่วด้วย ให้นำ�ปริม�ณไนโตรเจนที่ได้จ�กก�รพรวนกลบซ�กถั่วนี้ม�ลบ
ออกจ�กปริม�ณไนโตรเจนในปุ๋ยที่ต้องใช้ จะทำ�ให้ปริม�ณไนโตรเจนจ�กปุ๋ยเคมีลดลงไปอีก และปริม�ณ

ธ�ตุอ�ห�รจ�กแหล่งต่�งๆ ที่ดินได้รับ ใกล้เคียงกับคว�มต้องก�รของพืชที่ปลูก
3.6 วิธีก�รใส่ปุ๋ยเคมี

สำ�หรับวิธีก�รใส่ปุ๋ยเคมีที่ให้ผลดี ซึ่งสถ�บันธ�ตุอ�ห�รพืชน�น�ช�ติ (International Plant
Nutrition Institute, IPNI) แนะนำ� ประกอบด้วยหลักก�ร 4 ประก�ร ดังภ�พที่ 10.15 คือ

ภ�พที่ 1.15 สัญลักษณ์ 4R ที่ใช้ส่งเสริมก�รใช้ปุ๋ยเคมีอย่�งมีประสิทธิภ�พ

242 สมาคมดินและปุ๋ยแห่งประเทศไทย