Page 10 -
P. 10
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
คุณภาพดินเพื่อการเกษตร
คำ�นำ�
ในบรรด�ทรัพย�กรที่สำ�คัญสำ�หรับมนุษย์ 5 อย่�ง คือ ดิน นำ้�
อ�ก�ศ พืช และสัตว์นั้น ดินมีคว�มสัมพันธ์อย่�งแนบแน่นกับทรัพย�กรอีก 4
อย่�ง และสภ�พดินอ�จส่งผลกระทบด้�นบวกหรือด้�นลบต่อทรัพย�กรอีก 4
อย่�งด้วย เช่น ถ้�ดินมีสมบัติที่ยอมให้นำ้�ซึมผ่�นได้พอเหม�ะ ก็ลดก�รกร่อน
ดินและเพิ่มก�รกักเก็บนำ้�ไว้ในดินสำ�หรับพืช เพียงแต่ดินทำ�หน้�ที่เช่นนี้ก็มี
ผลกระทบต่อคุณภ�พนำ้� ก�รเจริญเติบโตของพืชและสุขภ�พของสัตว์แล้ว
ยิ่งกว่�นั้นถ้�ดินมีพืชและเศษซ�กพืชปกคลุม ก็จะลดก�รฟุ้งของฝุ่นละออง
และทำ�ให้อ�ก�ศสะอ�ดซึ่งดีต่อสิ่งมีชีวิต ดังนั้น “คุณภ�พดิน” ซึ่งสัมพันธ์
กับ “คว�มส�ม�รถในก�รทำ�หน้�ที่ของดิน” จึงเป็นประเด็นหลักที่ต้องคำ�นึง
ถึงในก�รจัดก�รทรัพย�กรธรรมช�ติ ก�รปกป้องดินไม่ให้เสื่อมและส่งเสริม
ให้ “ดินมีคุณภ�พดี” จึงเป็นกุญแจสำ�คัญที่นำ�ไปสู่คว�มสำ�เร็จในก�รจัดก�ร
ทรัพย�กรทุกอย่�ง เพื่อคว�มอยู่รอดของมนุษยช�ติ
ดินเป็นส่วนของธรณีภ�คซึ่งเชื่อมโยงอยู่กับอุทกภ�คและบรรย�ก�ศ
ขณะเดียวกันดินก็เป็นองค์ประกอบสำ�คัญของระบบนิเวศบนบกซึ่งระบบ
นิเวศเกษตรเป็นส่วนหนึ่ง ห�กมีคว�มเข้�ใจเป็นอย่�งดีในเรื่องคว�มเชื่อมโยง
ระหว่�งภ�คทั้งส�ม และห�กทร�บบทบ�ทของดินต่อคว�มเชื่อมโยงดังกล่�ว
ย่อมนำ�ไปสู่แนวคิดใหม่ในก�รศึกษ�เรื่องดิน ในปัจจุบันก�รประเมินดินเพื่อ
ห�ศักยภ�พในก�รใช้ประโยชน์ ได้คำ�นึงถึงลักษณะดินที่สะท้อนองค์รวมของ
ดินม�กยิ่งขึ้นกว่�แต่ก่อน และยังคำ�นึงถึงผลกระทบของก�รจัดก�รดินต�ม
นัยด้�นสิ่งแวดล้อมและผลิตภ�พเชิงเศรษฐกิจพร้อมกันไปด้วย สำ�หรับองค์
คว�มรู้ด้�น “คุณภ�พดิน” มิได้ม�จ�กปฐพีวิทย�เท่�นั้น แต่ได้จ�กก�ร
ประมวลคว�มรู้ของนักวิทย�ศ�สตร์ส�ข�อื่นๆ ด้วย เช่น ธรณีวิทย� ชีววิทย�
ฟิสิกส์ เคมี นิเวศวิทย� เศรษฐศ�สตร์ พืชศ�สตร์และอื่นๆ แล้วนำ�ม�ผสม
ผส�นกันอย่�งลงตัว กล�ยเป็นหลักก�รและแนวปฏิบัติใหม่ที่ใช้ประโยชน์ใน
ก�รศึกษ�คุณภ�พดินได้ดีม�ก
6 สมาคมดินและปุ๋ยแห่งประเทศไทย
