Page 31 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

บทที่ 2 การทบทวนเอกสารและวรรณกรรม

ผูวิจัยไดทบทวนเอกสารและวรรณกรรม เพื่อสกัดแนวคิดทฤษฎีที่เกี่ยวของกับการวิจัย สรุปไดเปน 3

กลุม ดังนี้
2.1 แนวคิดทฤษฎีที่เกี่ยวกับภูมิปญญาทองถิ่น

2.2 แนวคิดทฤษฎีที่เกี่ยวกับผลิตภัณฑทองถิ่น

2.3 งานวิจัยที่เกี่ยวของ

2.1 แนวคิดทฤษฎีที่เกี่ยวกับภูมิปญญาทองถิ่น

ภูมิปญญาทองถิ่นเปนทุนทางสังคมและวัฒนธรรมที่ทรงคุณคาของไทย แมจะถูกมองขามมาเปน

เวลานานในยุคของการกาวเขาสูความทันสมัย หากแตเมื่อประเทศประสบปญหาก็ตองหวนกลับมามอง
ภูมิปญญาทองถิ่นอีกครั้ง เพราะภูมิปญญาเกิดและพัฒนาในพื้นที่นั้น จึงเหมาะจะนํามาใชในการแกไขปญหา

และพัฒนาทองถิ่นนั้น ตรงตามบริบทปญหา สิ่งแวดลอมและวัฒนธรรม (เทิดชาย ชวยบํารุง, 2554: 36)
เรื่องของภูมิปญญาทองถิ่นเปนสิ่งที่เกิดขึ้นและดํารงอยูกับสังคมมนุษยมาชานานและเปนการดํารงอยู

ในชีวิตที่เกี่ยวพันกับธรรมชาติของแตละทองถิ่น โดยมีการปรับสภาพการดําเนินชีวิตใหเหมาะสมกับ

สภาพแวดลอมตามกาลเวลา ภูมิปญญาทองถิ่นมีเอกลักษณที่สําคัญอยางหนึ่ง คือ เปนองคความรูที่มีการ
เชื่อมโยงกัน ไมวาจะเปนเรื่องอาชีพ เศรษฐกิจ ความเปนอยูและวัฒนธรรม (ประเวศ วะสี, 2530: 6)

ภูมิปญญา หรือภูมิปญญาทองถิ่น เปนคําที่ใชกันแพรหลายทั่วไปในสังคมและในวงการตางๆ ทั้งของ

รัฐ องคกรพัฒนาเอกชน นักวิชาการ และสื่อมวลชน นอกจากนั้นยังเปนคําที่คาบเกี่ยวกับคําอื่นๆ อีกจํานวน
หนึ่ง เชน ความรูทองถิ่น ความรูชาวบาน ภูมิปญญาชาวบาน ความรูพื้นบาน คําเหลานี้อาจจะเริ่มใชแพรหลาย

ในชวงเวลากวายี่สิบปที่ผานมา และไดรับแรงสงเสริมผลักดันจากกระแสสังคมที่เปนปฏิกิริยาตอตาน

โลกาภิวัตน เกิดการหันมาเนนความสําคัญของทองถิ่นและยกยองความรูและวิถีชีวิตแบบทองถิ่น มองเห็น
ความงดงามและลุมลึกของวิถีชีวิตของคนธรรมดาสามัญ ชาวบานที่หางไกลความกาวหนาทางวัตถุและ

เทคโนโลยี (โกวิทย พวงงาม, 2553: 397)
ภูมิปญญาทองถิ่นจึงเปนความรูที่ไดมีการสั่งสมมาเปนเวลานานและมีการถายทอดจากคนรุนหนึ่งไปสู

คนอีกรุนหนึ่งในทองถิ่นนั้น เพื่อใชในการดํารงชีวิต การอยูรวมกันของสังคมในทองถิ่น และอาจหมายถึง
ประสบการณของชาวบานที่นํามาใชประโยชนในการดําเนินชีวิต ความรู ความคิดสรางสรรค แบบแผนของการ

ดํารงชีวิตที่ปฏิบัติสืบทอดตอกันมา การประกอบอาชีพที่ยึดหลักการพึ่งตนเอง และการประกอบอาชีพที่เกิด

จากการผสมผสานความรูเดิมกับแนวคิด หลักปฏิบัติและเทคโนโลยีสมัยใหม (ยศศักดิ์ โกไศยกานนท, 2559:
28)

2 - 12