Page 60 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

4-7

ใหคณะกรรมการลุมน้ํามิไดเปนองคกรหลักในการบริหารจัดการที่เชื่อมโยงกับคณะกรรมการทรัพยากรน้ํา
แหงชาติโดยแทจริง ทั้งๆที่เปนการสรางความรวมมือของภาคประชาชนในการบริหารจัดการทรัพยากรน้ํา
ตอเนื่องจากคณะกรรมการลุมน้ํา คือ คณะกรรมการลุมน้ําสาขาที่มีการเสนอโดยผูมีสวนไดเสียกลุมตางๆ
และใน (ราง) พระราชบัญญัติการบริหารจัดการทรัพยากรน้ํา พ.ศ. .... ที่เสนอโดยสภาปฏิรูปแหงชาตินั้น
ควรจะเปนองคกรการบริหารจัดการทรัพยากรน้ําที่มีความสําคัญในการสรางความมีสวนรวมในการบริหาร

จัดการของภาคประชาชนในพื้นที่ลุมน้ําสาขาที่ครอบคลุมพื้นที่ทั่วประเทศ จะมีผลตอการคัดคานโครงการ
พัฒนาแหลงน้ําใหลดลง การเพิ่มอํานาจหนาที่และขีดความสามารถทั้งของคณะกรรมการลุมน้ําและ
คณะอนุกรรมการลุมน้ํา จึงเปนประเด็นนโยบายที่ควรดําเนินการในอนาคต

4.1.2 กฎหมายที่เกี่ยวของกับการบริหารจัดการทรัพยากรน้ําไทย
(1) กฎหมายที่เกี่ยวของกับการบริหารจัดการทรัพยากรน้ําไทยในปจจุบัน
กฎหมายที่เกี่ยวของกับการบริหารจัดการทรัพยากรน้ําไทยที่มีผลบังคับใชอยูในปจจุบันมี

จํานวน 32 ฉบับ ซึ่งมีการตรามาอยางตอเนื่องตั้งแต พ.ศ. 2445 จนถึง พ.ศ. 2558 ดังรายละเอียด ในตารางที่
4-3 ที่มีผูรักษาการ ซึ่งมีทั้งนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีวาการกระทรวงตางๆ โดยมีวัตถุประสงคที่กํากับดูแล
การใชน้ําเพื่อการเกษตร การอุปโภคบริโภค การอุตสาหกรรม การพลังงาน การคมนาคม การอนุรักษ การ
ควบคุมมลพิษ (ตารางที่ 4-4) จากการวิเคราะหพบวากฎหมายที่มีอยูในปจจุบันมีปญหาตอการบริหารจัดการ
หลายประการ เชน

(1) การขาดกฎหมายแมบท หรือพระราชบัญญัติทรัพยากรน้ําแหงชาติ
(2) ปญหาความไมครอบคลุมของกฎหมาย ถึงแมวาบทบัญญัติที่เกี่ยวของกับการใช
ทรัพยากรน้ํามีแฝงอยูในกฎหมายหลายฉบับ แตมีเนื้อหาสาระไมครอบคลุมเบ็ดเสร็จทําใหการบังคับใชยังไม

ครอบคลุมทุกกรณี
(3) ปญหาความซ้ําซอนของกฎหมาย สวนใหญเปนความซ้ําซอนกันในการบังคับใช
กฎหมายโดยเฉพาะในสวนที่เกี่ยวกับบทลงโทษ
(4) ปญหาความลาสมัยและมีชองวางของกฎหมาย กฎหมายเกี่ยวของกับน้ํา

ที่บังคับใชอยูในปจจุบัน บางฉบับไดประกาศใชมาเปนเวลานาน โดยมิไดมีการปรับปรุงแกไขเนื้อหาของ
กฎหมายใหมีความเหมาะสมกับสภาพปจจุบันแตอยางใด จึงกอใหเกิดปญหาในการใชบังคับ
(5) การขาดความเปนเอกภาพ สภาพของกฎหมายที่ใช ยังขาดความเปนเอกภาพ
เนื่องจากกฎหมายที่บังคับใชในเรื่องเดียวกันมีจํานวนมาก

จากการขาดกฎหมายแมบททรัพยากรน้ํา สงผลใหโครงสรางการบริหารไมมี
ประสิทธิภาพเทาที่ควร เพราะไมมีกฎหมายที่ใชในการบริหารโดยตรง จะเห็นไดจากการปฏิบัติงานหนวยงาน
ตางๆ เปนไปตามกฎหมาย ซึ่งมีการเปลี่ยนแปลงอํานาจหนาที่ไดคอนขางยาก แตคณะกรรมการทรัพยากรน้ํา
แหงชาติ แตงตั้งโดยระเบียบสํานักนายกรัฐมนตรีวาดวยการบริหารทรัพยากรน้ําแหงชาติ และการแตงตั้งตัว

บุคคลจะเปนคําสั่งสํานักนายกรัฐมนตรี ซึ่งสามารถเปลี่ยนแปลงไดไมยากนักตามที่พบจากการศึกษาครั้งนี้ เมื่อ
ขาดกฎหมายแมบททรัพยากรน้ําดังกลาวก็ทําใหขาดองคประกอบที่สําคัญในโครงสรางการบริหารที่ตองอาศัย
อํานาจที่บัญญัติไวในกฎหมาย เชน หนวยงานที่ทําหนาที่เปนสํานักงานเลขานุการคณะกรรมการทรัพยากรน้ํา

แหงชาติ และศูนยขอมูลน้ําแหงชาติที่ตองเปนหนวยงานที่เปนกลาง รวมทั้งการใหอํานาจแกภาคประชาชน
และภาคเอกชนเขามารวมบริหารจัดการทรัพยากรน้ําทั้งในรูปคณะกรรมการลุมน้ํา และคณะอนุกรรมการลุมน้ํา
ตลอดจนกําหนดสิทธิการใชน้ําเพื่อความ เปนธรรม มีประสิทธิภาพและยั่งยืน เปนตน