Page 80 -
P. 80
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ เฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
อาตมาจึงพูดกับคนบางคนว่า คนฐานเล็กนี่มันลำาบาก พอฐาน
เล็กข้างบนมันใหญ่โตขึ้นไปมันก็พังเท่านั้นเอง เพราะฐานมันเล็กจะอยู่
ได้อย่างไร ใครเป็นใหญ่เป็นโตถ้าฐานเล็กอยู่ไม่ได้ แต่ถ้าฐานใหญ่อยู่ได้
เพราะสิ่งใหญ่ๆ เช่น พระปรางค์วัดแจ้ง เจดีย์ภูเขาทอง เราไปสังเกตดู
ฐานมันใหญ่ เขาลงรากไว้กว้างๆ ทำาฐานใหญ่ๆ แล้วก็ค่อยๆ สูงๆ ขึ้น
ไปจนถึงยอดเล็กที่สุดมันอยู่ได้ ถ้าทีนี้ ถ้าว่าฐานมันกลับกันเสียเอายอด
ลงล่างเอาฐานขึ้นบนมันอยู่ไม่ได้ คนเราก็เหมือนกัน ถ้าเอายอดลง
เอาฐานขึ้นมันอยู่ไม่ได้ เพราะฉะนั้น คนที่ทำาอะไรแผลงๆ ไม่เข้าท่า
อะไรอย่างนั้นอาตมาเรียกว่า “คนฐานเล็ก” มันอยู่ไม่ได้เพราะฐานมัน
เล็กมันก็พังกันเท่านั้นเอง ที่เป็นเช่นนี้ก็เพราะอะไร เพราะขาดธรรมะ
เป็นพื้นฐานทางจิตใจ แล้วไปทำาอะไรมันก็เสีย เราจึงต้องตั้งฐานไว้ในใจ
อันนี้เป็นเรื่องสำาคัญในชีวิตประจำาวันของมนุษย์ ขอให้เราช่วย
กันหน่อย พบปะสมาคมกับใครๆ เราก็ช่วยพูดช่วยแนะช่วยชี้ให้เห็นว่า
ฐานทางจิตใจเป็นเรื่องสำาคัญ ถ้าไม่มีฐานแล้วอะไรมันตั้งอยู่ไม่ได้
เพราะสิ่งทั้งหลายตั้งอยู่บนรากฐานของสิ่งเหล่านั้น ทีนี้ชีวิตการทำางาน
ของมนุษย์มันต้องมีฐาน ฐานนั้นก็คือความมีคุณธรรมในจิตใจ ถ้ามี
คุณธรรมเป็นพื้นฐานแล้ว เราก็อยู่ด้วยความเรียบร้อย ฐานที่ควรจะตั้ง
ไว้ทั่วๆ ไปนั้น เราก็ควรมีหลักสักอย่างไว้ในจิตใจ เช่นในเบื้องต้นก็มีหลัก
เกี่ยวกับชาติ เกี่ยวกับประเทศ เกี่ยวกับศาสนา เกี่ยวกับสิ่งที่เราเรียก
ปาฐกถาธรรม 79
