Page 27 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

23

3.3 โครงสรางของอารเอ็นเอ (structure of RNA)

กรดริโบนิวคลีอิคหรืออารเอ็นเอมีโครงสรางและหนาที่คลายคลึงกับดีเอ็นเอ แตดีเอ็นเอ
และอารเอ็นเอแตกตางกันตรงองคประกอบของน้ําตาลเพนโตส โดยน้ําตาลเพนโตสของอารเอ็นเอจะ

เปนไรโบส (ribose) แทนที่จะเปนดีออกซีไรโบสเชนในดีเอ็นเอ นอกจากนี้อารเอ็นเอจะไมมีเบสชนิด

ไทมีนแตจะมีเบสชนิดยูราซิล (uracil) แทนในกลุมของเบสประเภทไพริมิดีน

ตรงกันขามกับดีเอ็นเอโมเลกุลของอารเอ็นเอประกอบดวยสายโพลีนิวคลีโอไทดสายเดี่ยว

(single strand) อารเอ็นเอเปนองคประกอบที่สําคัญของสารพันธุกรรมในสิ่งมีชีวิตพวกไวรัส ในไวรัส
ดีเอ็นเอจะถูกทดแทนโดยอารเอ็นเอ หนาที่หลักของอารเอ็นเอในเซลลสิ่งมีชีวิตทั่ว ๆ ไปจะเกี่ยวของ

กับขบวนการสังเคราะหโปรตีนของดีเอ็นเอ โดยมีอารเอ็นเอชนิดหนึ่งทําหนาที่ถอดรหัสดีเอ็นเอ

(transcription) เรียกวา เมสเซนเจอร อารเอ็นเอ (messenger RNA) หรือ เอม-อารเอ็นเอ (m RNA) และ
อารเอ็นเอที่ทําหนาที่แปลรหัสของเอม-อารเอ็นเอ (translation) เพื่อนํากรดอะมิโน (amino acid) ชนิด

ตาง ๆ มาเรียงตัวกันตามลําดับบนสายเอม-อารเอ็นเอ เพื่อประกอบกันเปนโมเลกุลของโปรตีน เรา

เรียกอารเอ็นเอชนิดนี้วา ทรานสเฟอร อารเอ็นเอ (transfer RNA) หรือ ที-อารเอ็นเอ (t RNA)

นอกจากนี้ยังมีอารเอ็นเออีกชนิดหนึ่งคือ ไรโบโซมอล อารเอ็นเอ (ribosomal RNA) หรือ อาร-อาร
เอ็นเอ (r RNA) เปนองคประกอบที่สําคัญของไรโบโซมซึ่งเปนออรกาเนลล (organelle) ที่อยูในไซ

โตพลาสซึม การสังเคราะหโปรตีนเกิดขึ้นที่ไรโบโซม

3.4 โครงสรางโมเลกุลของโครโมโซม

ดังที่ไดกลาวไวแลวในตอนตนวาโครโมโซมของสิ่งมีชีวิตชั้นสูง ประกอบดวยดีเอ็นเอและ

โปรตีนอยางละประมาณ 50 เปอรเซ็นต โปรตีนที่เกี่ยวของกับดีเอ็นเอในนิวเคลียสก็คือ ฮิสโตน

(histone) ซึ่งเปนโปรตีนขนาดเล็กประกอบดวยกรดอะมิโน 100-200 ตัว และแตกตางจากโปรตีนสวน
ใหญตรงที่ 20-30 % ของกรดอะมิโนเปนชนิด lysine และ arginine ทําใหฮิสโตนมีประจุเปนบวก จึง

จับกับโมเลกุลของดีเอ็นเอไดอยางเหนียวแนน นอกจากนี้อาจมีอารเอ็นเอเปนองคประกอบรวมอยูดวย

มีแคลเซียมและแมกนีเซียมเปนตัวชวยทําใหโครโมโซมคงรูปรางเปนเสนตรงอยูได ในสิ่งมีชีวิตชั้น

สูงดีเอ็นเอจะอยูรวมกับโปรตีนอยางสลับซับซอน เพื่อประกอบกันขึ้นเปนสายใยนิวคลีโอโปรตีน
(nucleoprotein) หรือที่เรียกกันวาสายใยโครมาติน (chromatin fiber) (Watson, 1976) สายใยโครมาติน

นี้พบเกิดขึ้นในระยะโปรเฟส (prophase) ของการแบงเซลล ยอมติดสีไดทําใหมองเห็นมีลักษณะเปน

เสนสายที่มีความยาวผันแปรระหวาง 10-100 นาโมเมตรจนถึงหลายเซนติเมตร เราสามารถสกัดสายใย

โครมาตินออกมาจากนิวเคลียสของเซลลได จากการศึกษาดวยเครื่องอิเลคตรอนไมโครกราฟพบวา
สายใยโครมาตินนี้ประกอบดวยปมคลายลูกปดเรียงกันไปตลอดความยาวเสน ปมเหลานี้เรียกวานิวคลี