Page 187 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

2-54

1. สถานการณทั่วไป
จากการสํารวจพื้นที่ปาชายเลนของประเทศไทยในป 2504 พบวามีพื้นที่รวมทั้งสิ้น
2,299,375 ไร หรือรอยละ 0.72 ของพื้นที่ประเทศ กระจายอยูในภาคกลาง ภาคตะวันออก และภาคใต

ครอบคลุม 22 จังหวัดชายฝงทะเลของประเทศ ซึ่งในระยะเวลาตอมาพื้นที่ปาชายเลนกลับลดลงอยาง
รวดเร็ว และมีแนวโนมอัตราการบุกรุกเพิ่มมากยิ่งขึ้น โดยในป 2536 พื้นที่ปาชายเลนคงเหลือเพียง
1,054,266 ไร หรือรอยละ 0.33 ของพื้นที่ประเทศ ซึ่งคิดเปนพื้นที่ถูกทําลาย 1,245,109 ไร หรือรอยละ 54.15
เมื่อเทียบกับป 2504

เมื่อเปรียบเทียบขอมูลรายภาคในชวงป 2518 - 2536 พบวาภาคใตมีการบุกรุกทําลาย
มากที่สุดถึง 26,711 ไรตอป รองลงมาคือ ภาคตะวันออก และภาคกลาง ซึ่งมีพื้นที่ถูกทําลายเฉลี่ยปละ
12,483 และ 10,811 ไร ตามลําดับ

2. การเปลี่ยนแปลงพื้นที่ปาชายเลน
พื้นที่ปาชายเลนที่ลดจํานวนลงมีสาเหตุจากการเขาทําประโยชนในพื้นที่ทั้งโดยการบุก
รุกและลักลอบตัดไมรวมทั้งการเขาทําประโยชนโดยไดรับอนุญาตเพื่อประกอบกิจกรรมตาง ๆ อาทิ
1) การทําเหมืองแร
2) การสรางทาเทียบเรือ

3) การสรางแหลงชุมชน และกอสรางสาธารณูปโภค
4) การเพาะเลี้ยงสัตวน้ําชายฝง
5) การจัดเปนพื้นที่ทองเที่ยวชายทะเล

หากเทียบอัตราการเปลี่ยนแปลงพื้นที่ปาชายเลนรายจังหวัดในชวงป 2518 - 2536 พบวา
จังหวัดชลบุรีมีอัตราลดลงเฉลี่ยตอปมากที่สุดถึงรอยละ 5.42 เนื่องจากการขยายตัวทางเศรษฐกิจ
โดยเฉพาะการพัฒนาพื้นที่ชายฝงทะเลและการพัฒนาแหลงทองเที่ยว สวนจังหวัดกระบี่มีอัตราการลดลง

เฉลี่ยตอปนอยที่สุด จากขอมูลการใชประโยชนที่ดินในพื้นที่ปาชายเลนดวยภาพถายดาวเทียม ป 2536
พบวา ประเทศไทยมีพื้นที่ปาชายเลนเหลืออยูเพียง 1,054,266 ไร โดยมีการใชประโยชนในพื้นที่ปาชายเลน
ในเขตที่มีการจําแนก ไดแก นากุง 406,198.50 ไร แหลงชุมชน 31,007.00 ไร และพื้นที่ที่ใชทําประโยชน
อื่น ๆ ที่ไมสามารถจําแนกไดโดยใชภาพถายดาวเทียมอีกจํานวน 836,328.50 ไร
นอกจากนี้ คณะรัฐมนตรีเห็นชอบแผนการจัดการปาชายเลนของประเทศในสวนที่

กระทรวงวิทยาศาสตร เทคโนโลยีและสิ่งแวดลอมเสนอ ระยะเวลาดําเนินการ 5 ป (พ.ศ. 2542 - 2546)
วงเงินงบประมาณ 342,258,540 บาท โดยใหจังหวัดเปนผูดําเนินการโดยการมีสวนรวมขององคการบริหาร
สวนตําบล (อบต.) และใหจัดตั้งงบประมาณภายใตแผนปฏิบัติการเพื่อการจัดการคุณภาพสิ่งแวดลอมใน

ระดับจังหวัด โดยไดจัดกลุมเปนรายภาค ดังนี้
1. แผนการจัดการปาชายเลนของภาคกลาง ประกอบดวย 5 จังหวัด คือ
สมุทรปราการ สมุทรสาคร สมุทรสงคราม เพชรบุรี และประจวบคีรีขันธ
2. แผนการจัดการปาชายเลนของภาคตะวันออก ประกอบดวย 5 จังหวัด คือ

ตราด จันทบุรี ระยอง ชลบุรี และฉะเชิงเทรา
3. แผนการจัดการปาชายเลนของภาคใต ประกอบดวย 12 จังหวัด คือ ชุมพร
สุราษฎรธานี นครศรีธรรมราช พัทลุง สงขลา ปตตานี ระยอง พังงา ภูเก็ต กระบี่ ตรัง และสตูล