Page 78 -
P. 78
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
พ.ศ. 2493 พ.ศ. 2493 พ.ศ. 2494 พ.ศ. 2494
จัดโครงการอบรมวิชาชีพสำาหรับประชาชนเป็นครั้งแรก เริ่มมีนิสิตหญิงเป็นรุ่นแรก รวมห้องสมุดมหาวิทยาลัยกับห้องสมุดของสถานีทดลองเกษตร FAO ส่ง Dr. F. M. Fronda ผู้เชี่ยวชาญการเลี้ยงไก่
โดยสำานักส่งเสริมและฝึกอบรม ของกรมกสิกรรม และใช้ชื่อว่า หอสมุดกลาง จากฟิลิปปินส์มาช่วยแนะนำาการเลี้ยงไก่
แรกมีนิสิตหญิง โรงเรียนไก่ทางวิทยุ
นโยบายเปิดรับนิสิตหญิงมีที่มาจากการที่หลวงสุวรรณวาจกกสิกิจ� ราวปี� พ.ศ.� 2492� หลวงสุวรรณวาจกกสิกิจได้จัดรายการ
ซึ่งเป็นอธิการบดีได้เล็งเห็นว่า� ผู้หญิงสามารถศึกษาวิชาเกษตรขั้นสูง บรรยายความรู้ด้านการเลี้ยงไก่ผ่านวิทยุกระจายเสียง� เพื่อเผยแพร่
ได้เช่นกัน�ดังนั้นในเดือนเมษายน�พ.ศ.�2493�มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ความรู้และส่งเสริมให้คนไทยเลี้ยงไก่ทั้งแบบอุตสาหกรรมและพึ่งพาตนเอง�
จึงมีนิสิตหญิงสอบเข้ามาสองคน� (สมัคร� 2� คน� สอบผ่านทั้ง� 2� คน)� การบรรยายทางวิทยุนี้ผ่านสถานีวิทยุกระจายเสียงของกรมโฆษณาการ�
คือ�น.ส.ดานา�โทรางกูร�(Dr.�Dana�Lee)�และ�น.ส.วารุณี�รัศมีทัต� (กรมประชาสัมพันธ์)�และที่สถานีวิทยุ�1�ปณ.�เป็นครั้งคราว
(ผศ.วารุณี� วงษา)� นิสิตหญิงจะต้องเข้าฝึกปฏิบัติงานไม่ต่างจาก หลวงสุวรรณฯ��ได้พูดไว้ตอนหนึ่งว่า�“…การที่ข้าพเจ้าลองเปิดแผนก
นิสิตชาย� ทั้งการขุดดินหรือตีเหล็ก� การทำ�แปลงเกษตร� งานไม้� แม้แต่ โรงเรียนไก่ทางวิทยุกระจายเสียงขึ้นนี้�ข้าพเจ้าไม่ได้หวังเลยว่าจะสามารถ
69
การปฐมพยาบาลหรือทำาคลอด� นิสิตหญิงทั้งหมดพักอาศัยและ ให้ความรู้แก่ผู้ฟังในเรื่องไก่ได้มากมายกว้างขวางดังที่ท่านอยากรู้�ทั้งนี้
อยู่ภายใต้การดูแลของศาสตราจารย์ชวนชม� จันทระเปารยะ� (ผู้ก่อตั้ง เพราะความรู้อันจำ�กัดของข้าพเจ้าเองและเวลาอันจำ�กัดของกรมโฆษณาการ
ภาควิชาคหกรรมศาสตร์�คณะเกษตร�ในปัจจุบัน) เป็นอุปสรรคสำ�คัญที่คอยขัดขวางอยู่�แม้กระนั้นก็ตามข้าพเจ้ามาคิดว่า
ในปี� พ.ศ.� 2495� มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์มีนิสิตหญิงรวม ถ้าหากข้าพเจ้าจะสามารถชี้ช่องให้บางท่านรู้ถึงวิธีที่จะหาความรู้หรือ
ทั้งหมด�10�คน�จึงต้องมีการกำ�หนดระเบียบเครื่องแบบขึ้น�จากเดิมที่ใส่ เปิดกรุวิชาเรื่องไก่เอาเองได้บ้างก็ดี� หรือถ่ายทอดความรู้เล็กๆ� น้อยๆ�
เสื้อสีสุภาพมีแขนและกระโปรงสีเข้มแบบใดก็ได้� เป็นเสื้อสีขาวปกฮาวาย� ที่ข้าพเจ้ามี� และที่ข้าพเจ้าจะศึกษาต่อไปให้แก่ท่านผู้ฟังได้บ้างก็ดี� ก็นับว่า
ผ่าอกตลอด�มีแขนไม่พับปลาย�แขนยาวถึงเหนือข้อศอก�ส่วนกระโปรงยัง ได้ประโยชน์ด้วยกันทั้งสองฝ่าย� คือข้าพเจ้าได้รับความสุขกายสบายใจ 72�ปี�เกษตรศาสตร์�พิพัฒน์แผ่นดินไทย��������ทศวรรษที่�1
เป็นสีดำ�หรือกรมท่า� ยังไม่กำ�หนดทรง� เช่นเดียวกับกระดุมและเข็มขัด� ที่ได้ตอบแทนบุญคุณส่วนหนึ่งของชาติ� และในเวลาเดียวกันได้กระทำ �
ต่อมาชุดนิสิตหญิงมีการเปลี่ยนแปลงไปอีกหลายครั้งจนกลายเป็น ส่วนหนึ่งของหน้าที่คือเผยแพร่ความรู้เพื่อสาธารณประโยชน์�…ข้าพเจ้า
ระเบียบข้อกำ�หนดเช่นในปัจจุบัน มีความเชื่ออย่างแน่วแน่ว่าการเลี้ยงไก่เป็นอาชีพจะทำาได้และเกิดขึ้น
ระยะแรกนิสิตหญิงเข้าเรียนในคณะเกษตรศาสตร์� ต่อมามีในคณะ ในเมืองไทย�ดังที่เป็นอยู่แล้วในประเทศอื่นๆ...”
ประมง�คณะเศรษฐศาสตร์สหกรณ์�คณะวนศาสตร์�(ที่เคยมีข้อแม้ว่า หลวงสุวรรณฯ�เป็นอธิการบดีมหาวิทยาลัยเพียงคนเดียวขณะนั้น
รับแต่ผู้ชาย)�จนกระทั่งมีนิสิตหญิงเรียนในทุกคณะ ที่ไปจัดรายการสดและสอนประชาชนทางวิทยุกระจายเสียงเป็นประจำ�
ทุกสัปดาห์
ทุกครั้งที่ศาสตราจารย์ ดร.บรรเจิด คติการ กลับไปเยี่ยมมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ท่านบอกว่าได้พบเห็นทุกสิ่งที่ดีขึ้น
ทั้งทางกายภาพและงานวิจัย “อยากให้ในอนาคต มหาวิทยาลัยเป็นแหล่งความรู้ มีโอกาสช่วยเหลือผู้คน ไปดูชาวบ้าน
ว่าเขาทำาอะไร ถ้าทำาไม่ถูก เราต้องกลับมาศึกษา แล้วไปสอนชาวบ้าน กลับไปเอาวิชาการไปให้
“ในวาระที่มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์มีอายุครบ 72 ปี รู้สึกยินดีที่มหาวิทยาลัยดำาเนินการเป็นประโยชน์ต่อเกษตรกร
ซึ่งเป็นคนส่วนใหญ่ของประเทศไทย เพราะอาชีพเกษตรกรเป็นงานที่หนักและสำาคัญ”
ศาสตราจารย์ ดร.บรรเจิด คติการ
ลูกศิษย์ผู้ใกล้ชิดที่ได้รับการปลูกฝังแนวคิด
และสืบทอดเจตนารมณ์ของหลวงสุวรรณวาจกกสิกิจ
