Page 147 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ เฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี

อุตุนิยมวิทยา 129

, 1  000  k p
จะได้ T = T  . . . (5.28)
p
 p 

เมื่อ k = ค่าคงที่
p
จากสมการที่ (5.28) เขียนการเปลี่ยนแปลงของ T ต่อความสูง (ที่ 1,000 มิลลิบาร์) ได้ดังนี้
p

1  T p = 1  T  k P  = (DALR – ELR) . . . (5.29)
1
T z  T z  z  T
p
เมื่อพิจารณาร่วมกับสมการอุทกศาสตร์สถิตย์ (hydrostatic equation) และสมการ
การเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิตามความสูงของอากาศแห้ง สามารถแบ่งเกณฑ์เสถียรภาพได้ดังนี้

 T
p  0 อากาศมีเสถียรภาพ (stable)
z 
 T
p = 0 อากาศเป็นกลาง (neutral)
z 

 T
p  0 อากาศไม่เสถียรภาพ (unstable)
z 
การพิจารณาเสถียรภาพของอากาศจากควันไฟที่ลอยไปตามกระแสลม

เสถียรภาพของอากาศสามารถพิจารณาได้จากการแผ่กระจายของควันไฟที่ลอยไป

ตามกระแสลม โดยเฉพาะอย่างยิ่งควันไฟจากปล่องควัน ทั้งนี้พิจารณาจากอากาศที่ออกมาจาก
ปล่องควันเป็นอากาศแห้ง จึงมีการลดอุณหภูมิตามความสูงแบบอะเดียแบติกแห้ง เมื่อต้องการ

ทราบสภาวะเสถียรภาพของอากาศโดยรอบอากาศร้อนที่ปล่อยออกมาจากปล่องควันและลอยไป
ตามกระแสลมจะสังเกตได้จากการแผ่กระจายของอากาศร้อนซึ่งมีการพิจารณาได้ดังนี้

1. สภาวะอากาศเสถียรภาพ (stable condition) เมื่ออากาศมีเสถียรภาพจะสังเกตได้

จากควันไฟจะไม่ลอยขึ้นและไม่จมลง แต่จะแผ่กระจายไปตามลมออกไปในแนวระดับ ทั้งนี้

เนื่องจากอัตราการลดอุณหภูมิตามความสูงของควันไฟสูงกว่าอากาศโดยรอบลักษณะเช่นนี้เรียกว่า
ควันไฟแผ่กระจายรูปพัด (Fanning) ดังแสดงในภาพที่ 5.12