Page 13 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ เฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี

4 บทที่ 1

1.3 อิทธิพลที่มีผลตออัตราการเกิดปฏิกิริยา (Influences on Reaction Rate)

โดยทั่วไปอัตราการเกิดปฏิกิริยาขึ้นกับปจจัยตางๆ คือ

1. ชนิดของสารตั้งตน (nature of reactants)
2. ชนิดของตัวทําละลาย (nature of solvents)

3. ความเขมขน (concentration) หรือ ความดัน (pressure) ในกรณีที่มีสถานะเปนแกส

4. อุณหภูมิ (temperature)
5. ตัวเรงปฏิกิริยา (catalysts)

6. ขนาดของอนุภาคในกรณีที่เปนปฏิกิริยาวิวิธพันธุ (heterogeneous reactions)

หรือ พื้นที่ผิวสัมผัสระหวางวัฏภาค (phases) ที่ตางกัน
ปจจัยตางๆ เหลานี้ จะอยูในรูปของคาคงที่อัตรา (ยกเวนความเขมขนของสาร) ในสมการ

อัตราที่แสดงความสัมพันธระหวางอัตราการเกิดปฏิกิริยาและความเขมขนของสาร

1.4 สมการอัตราแบบเอมพิริคัล (Empirical Rate Equations)

สมการอัตราแบบเอมพิริคัล คือ สมการที่แสดงใหเห็นวาอัตราการเกิดปฏิกิริยา (R) ขึ้นกับ
ผลคูณของความเขมขนของสารตั้งตนยกกําลังดวยตัวเลขใดๆ ที่ไดจากการทดลอง ดังนั้นสมการ

อัตราแบบเอมพิริคัลจึงแสดงอิทธิพลของความเขมขนที่มีตออัตราการเกิดปฏิกิริยา

ตัวอยางปฏิกิริยาตอไปนี้

a A + b B + ... ⎯ →⎯ e E + f F + ...

มีกฎอัตรา (rate law) หรือ สมการอัตรา (rate equation) ดังนี้
q
p
R ∝ [A] [B] ...

q
p
R = k [A] [B] …