Page 113 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ เฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี

104 บทที่ 5

กลไกของปฏิกิริยาที่มีเอนไซมเปนตัวเรงที่เสนอโดยไมเคิลลิสและเมนเทน (Michaelis and
Menten) คือ

k
E + S k 1 ES ⎯⎯⎯ → P + E (5.56)
2
k -1
เมื่อ S = สารตั้งตน (substrate)
E = เอนไซม (enzyme) ทําหนาที่เปนตัวเรงปฏิกิริยา

P = ผลิตภัณฑ (product)

ES = สารมัธยันตร (intermediate) เปนสารประกอบระหวางสารตั้งตนและเอนไซม
k , k , k = คาคงที่อัตรา (rate constant) ของขั้นตอนตาง ๆ
1 -1 2

กลไกดังกลาวคือกลไกของปฏิกิริยาที่มีสมดุลกอน (pre-equilibrium) คือ ขั้นตอนแรกเปนปฏิกิริยา

ที่ยอนกลับได (reversible) และในที่นี้ใหขั้นตอนที่สองเปนขั้นกําหนดอัตรา โดยมีกฎอัตราดังนี้
d [P]
R = = k [ES] (5.57)
2
dt
d [ES]
จากปฏิกิริยา (5.56); = k [E][S] – k [ES] – k [ES] (5.58)
-1
1
2
dt

ในการหาความเขมขนของ ES ที่เปนสารมัธยันตร จากระเบียบวิธีประมาณสภาวะคงตัว (steady-
d [ES]
state approximation method) คือ ~ 0 (5.59)
dt
จากสมการ (5.58) และ (5.59) จะได k [E][S] – k [ES] – k [ES] ~ 0
-1
1
2
k [E] [S]
[ES] = 1
k + k 2
1 -
[E] [S]
จัดรูปใหมจะได [ES] = (5.60)
(k + k 2 ) k 1
1 -

k 1 - k +
เมื่อคาคงที่ไมเคิลลิส (Michaelis constant) K M = 2 (5.61)
k 1

แทนคา K จากสมการ (5.61) ในสมการ (5.60) จะได
M
[E] [S]
[ES] = (5.62)
K M