Page 37 -
P. 37
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ เฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
สหกรณ์ออมทรัพย์ เครื่องมือพัฒนาเศรษฐกิจและสังคม
หากมีกำาไรสุทธิเป็นบวก กฎหมายกำาหนดให้ต้องจัดสรรจำานวนไม่น้อย
กว่าร้อยละ 10 ของกำาไรสุทธิดังกล่าวเป็นทุนสำารองหรือเงินกองกลางของสหกรณ์
ยิ่งกว่านั้นยังกำาหนดให้ต้องจ่ายเป็นค่าบำารุงสันนิบาตแห่งประเทศไทย เป็นเงินไม่
เกินร้อยละ 5 ของกำาไรสุทธิแต่ไม่เกิน 10,000 บาท กำาไรส่วนที่เหลือ สหกรณ์
โดยที่ประชุมใหญ่สามารถจัดสรรเป็นเงินปันผลแก่ทุนเรือนหุ้น (ในอัตราไม่เกิน
ร้อยละ 10 ของทุนเรือนหุ้น) เงินเฉลี่ยคืนหรือเงินจ่ายคืนแก่สมาชิกตามส่วนแห่ง
การทำาธุรกิจ (ไม่ได้กำาหนดกรอบอัตราไว้ชัดเจน) เงินโบนัสหรือเงินตอบแทนพิเศษ
แก่กรรมการและเจ้าหน้าที่ (ไม่เกินร้อยละ 10 ของกำาไรสุทธิ) นอกจากนั้นก็ยัง
อาจจัดสรรเป็นทุนสาธารณประโยชน์ ทุนสวัสดิการ และทุนอื่นๆ ได้ตามที่เห็น
สมควร อีกด้วย
หากมาพิจารณาถึงแหล่งที่ไปของเงินที่ถูกจัดสรรนี้จะพบว่ามีการจัดสรร
ให้กับผู้เกี่ยวข้องทุกฝ่าย รวมถึงตัวสหกรณ์และสัมคมส่วนรวม โดยเงินปันผล เงิน
เฉลี่ยคืน และสวัสดิการถูกจัดสรรโดยตรงให้แก่สมาชิก เงินโบนัสถูกจัดสรรให้แก่
กรรมการและเจ้าหน้าที่ ทุนสำารองถูกจัดสรรเป็นส่วนกลางของสหกรณ์ และทุน
ภาพที่ 2 วิธีการทำางานของสหกรณ์ออมทรัพย์ อื่นๆ ถูกจัดสรรเพื่อวัตถุประสงค์เฉพาะ อย่างไรก็ตามเงินก้อนนี้ยังคงอยู่ในสหกรณ์
สหกรณ์สามารถนำาไปบริหารหาผลประโยชน์ได้ (แต่ไม่ได้ถูกตัดออกไปจากบัญชี
จนกว่าจะมีการใช้ตามเงื่อนไขของทุน) ส่วนเงินค่าบำารุงสันนิบาตถูกจัดสรรให้แก่
หลายช่องทาง เช่น ฝากไว้กับสถาบันการเงินอื่น ให้สหกรณ์อื่นกู้ หรือลงทุนใน ส่วนกลางของขบวนการสหกรณ์ไทย
ตราสารหนี้ตราสารทุนตามที่คณะกรรมการพัฒนาการสหกรณ์แห่งชาติอนุญาต
เป็นต้น ส่งท้ายก่อนจาก
เป็นที่ทราบกันดีอยู่แล้วว่า เมื่อสหกรณ์รับเงินฝากจากสมาชิก หรือกู้ยืม ที่กล่าวมา คงพอทำาให้ท่านผู้อ่านเห็นภาพรวมการทำางานของสหกรณ์บ้าง
เงินจากภายนอกเข้ามาสหกรณ์ต้องเสียดอกเบี้ย ซึ่งเป็นต้นทุนของสหกรณ์ เมื่อ แล้วนะครับ จากนี้ไปเราจะคุยกันถึงเรื่องของการพัฒนาสหกรณ์ออมทรัพย์สู่การ
นำามาให้สมาชิกกู้ รวมถึงนำาไปหาผลประโยชน์จากช่องทางอื่น สหกรณ์ก็จะมีรายได้ เป็นศูนย์กลางทางการเงินและสวัสดิการของสมาชิก
เมื่อนำารายได้มาหักต้นทุนดอกเบี้ยต่างๆ รวมถึงค่าใช้จ่ายในการดำาเนินงานทั้งหมด
ออกไป ส่วนที่เหลือก็คือกำาไร (ขาดทุน) สุทธิ
26 27
