Page 33 -
P. 33
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ เฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
เครื่องมือพัฒนาเศรษฐกิจและสังคม
การที่ต้องบังคับออมในลักษณะนี้ เนื่องจากพบว่าถ้าปล่อยให้ออมเองตาม
ความสมัครใจมักไม่ประสบความสำาเร็จ สหกรณ์จึงเปลี่ยนแนวคิดเรื่องเงินออม
สหกรณ์ออมทรัพย์ : ใหม่จาก “เงินออม = รายได้ – รายจ่าย” ซึ่งมีนัยว่าเมื่อมีรายได้แล้วจะนำาไปใช้
จ่ายก่อน ถ้าเหลือก็จะเป็นเงินออม ซึ่งปรากฏว่าตามแนวคิดนี้เงินออมที่ได้จะน้อย
มาก (บางครั้งไม่มีเลย) และไม่ต่อเนื่อง มาเป็น “รายจ่าย = รายได้ – เงินออม”
บริกำรหลักเพื่อสมำชิก คือมีรายได้เข้ามาแล้วจะต้องหักส่วนหนึ่งเป็นเงินออมก่อน ส่วนที่เหลือจึงเอาไป
ใช้จ่าย ซึ่งตามแนวความคิดใหม่นี้จะทำาให้สามารถออมเงินได้
เพื่อให้การออมในรูปของหุ้นมีความต่อเนื่องมั่นคง โดยทั่วไปจึงกำาหนด
เกริ่นกันก่อน ให้มีการออมอย่างสมำ่าเสมอ (ปกติคือเดือนละ 1 ครั้ง) และไม่สามารถถอนได้
ประเทศไทยแบ่งสหกรณ์ออกเป็น 7 ประเภท ได้แก่ สหกรณ์การเกษตร จนกว่าจะออกจากการเป็นสมาชิก
สหกรณ์นิคม สหกรณ์ประมง สหกรณ์ออมทรัพย์ สหกรณ์ร้านค้า สหกรณ์บริการ 2) การออมในรูปเงินฝาก ในกรณีที่สมาชิกมีเงินเหลือหลังจากออมใน
และสหกรณ์เครดิตยูเนี่ยน อย่างไรก็ตามในที่นี้จะขอกล่าวถึงเฉพาะสหกรณ์ รูปของหุ้น และใช้จ่ายไปแล้ว สมาชิกอาจนำาเงินที่เหลือดังกล่าวไปซื้อหุ้นเพิ่มเติม
ออมทรัพย์เท่านั้น ได้ อย่างไรก็ตามสมาชิกบางคนอาจไม่ต้องการออมเพิ่มในรูปของหุ้น เนื่องจากไม่
“สหกรณ์ออมทรัพย์” เป็นสหกรณ์ที่จัดตั้งขึ้นโดยคนที่มีปัญหาหรือความ สามารถถอนออกมาใช้ตามความต้องการได้ เพื่อส่งเสริมให้สมาชิกมีช่องทางการ
ต้องการบริการทางการเงิน โดยคนเหล่านี้ทำางานอยู่ในหน่วยงานเดียวกัน ดังนั้น ออมที่ยืดหยุ่นมากขึ้น (สามารถถอนออกไปใช้ได้) สหกรณ์ทั่วไปจึงเปิดบริการรับ
ภารกิจหลักของสหกรณ์ออมทรัพย์คือการให้บริการทางการเงินแก่สมาชิก ได้แก่ ฝากเงินจากสมาชิกด้วย โดยทั่วไปแบ่งเงินรับฝากออกเป็น 3 ประเภท คือ ออม
การส่งเสริมการออม และการให้ความช่วยเหลือทางการเงิน ซึ่งมีเนื้อหาโดยสังเขป ทรัพย์ ออมทรัพย์พิเศษ และประจำา
ดังนี้
กรณีเงินฝากออมทรัพย์บางครั้งเรียกว่า “เงินฝากเผื่อเรียก” คือเงินฝาก
ประเภทที่ผู้ฝากสามารถถอนคืนเมื่อไหร่ก็ได้ ทำาให้การบริหารเงินฝากประเภทนี้
การส่งเสริมการออม
โดยทั่วไปสหกรณ์ออมทรัพย์ส่งเสริมให้สมาชิกออมใน 2 รูปแบบ ดังนี้ ทำาได้ยาก ดังนั้นสหกรณ์จะจ่ายดอกเบี้ยให้กับเงินฝากประเภทนี้ในอัตราตำ่ากว่า
1) การออมในรูปของหุ้น กรณีนี้เป็นการบังคับออม คือสมาชิกทุกคน เงินฝากประเภทอื่น ส่วนเงินฝากออมทรัพย์พิเศษ มีลักษณะโดยทั่วไปเหมือนเงิน
ต้องออมเป็นประจำาทุกเดือน โดยสหกรณ์จะกำาหนดจำานวนออมขั้นตำ่าของแต่ละ ฝากออมทรัพย์ แต่จะมีข้อกำาหนดพิเศษบางประการ เช่น ต้องคงยอดเงินฝากขั้น
ระดับเงินเดือนไว้ ใครมีเงินเดือนระดับใดก็จะต้องออมในรูปของหุ้นเป็นรายเดือน ตำ่าไว้ในบัญชี จำานวนหนึ่ง กำาหนดจำานวนครั้งที่สามารถถอนเงินได้ในแต่ละเดือน
อย่างน้อยตามอัตราที่กำาหนด ซึ่งในทางปฏิบัติจะถูกหักจากเงินเดือน ณ ที่จ่ายโดย เป็นต้น การกำาหนดดังกล่าวทำาให้สหกรณ์สามารถบริหารเงินฝากดังกล่าวได้ง่าย
หน่วยงานที่ทำาหน้าที่จ่ายเงินเดือน ขึ้น เงินฝากประเภทนี้จึงได้รับดอกเบี้ยในอัตราที่สูงกว่าเงินฝากออมทรัพย์ทั่วไป
22 23
