Page 126 -

โครงการพัฒนาหนังสืออิเล็กทรอนิกส์เฉลิมพระเกียรติ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี

สัทวิทยา : การวิเคราะหระบบเสียงในภาษา บทที่ 10 พจนสัทวิทยา 119

บทที่ 10
พจนสัทวิทยา

10.1 ความสัมพันธระหวางระบบคําและระบบเสียง

ที่มาของพจนสัทวิทยา เริ่มจากขอสังเกตที่วากฎการแปรเสียงมี 2 ประเภท คือประเภท

ที่มีหนวยคําหรือคําเปนบริบท โดยมีการแปรเสียงในลักษณะการแปรรูปหนวยคํา (morphophonemic
alternation) และประเภทที่ไมเกี่ยวของกับหนวยคํา แปรเสียงโดยมีเสียงเปนบริบท

10.1.1 การแปรเสียงโดยมีหนวยคําหรือคําเปนบริบท เชน การแปรเสียงสระในการตอ
ปจจัย (suffixation) ในภาษาอังกฤษ ตัวอยางคลาสสิคจากเอสพีอี ไดแก
Trisyllabic laxing rule ในภาษาอังกฤษ

(1) divine [aj] divinity [+]
serene [ij] serenity [ε]
profane [ej] profanity [æ]

(2) v v / cv. cv] w
[-tense]

ตามดวย vowel shift ซึ่ง กฎขอ (2) จําเปนตองอางถึงทายคํา ] w เปนบริบท ซึ่งเกิดจาก
การสรางคําใหมโดยการเติม –ity ตอทายรากศัพทเดิม ดังเชน

[[divine] ity] w [divinity] w

10.1.2 การแปรเสียงที่มีเสียงเปนบริบท ไมเกี่ยวของกับหนวยคํา หรือคํา เชน การ

แปรเสียงกักปุมเหงือก (alveolar stop) เปนเสียงกระดกลิ้น (flap) ที่เรียกวา
flapping rule ในภาษาอังกฤษ (Kenstowic< 1995)

(3) atom [4], atomic
meet meetinI [4]
what what is wronI [4]

(4) t 4 / v" v

การแปรเสียงโดยกฎขอที่ (4) นี้ ไมเกี่ยวของกับหนวยคําหรือคํา flapping rule นี้จะแปร

เสียง /t/ เปน [4] ในทุกกรณี รวมทั้งในระดับประโยคดวย เมื่อมีสระเนนและสระไมเนนเปนบริบทขาง
ซายและขางขวา ตามลําดับ ดังเชน (3)