Page 66 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

56

ขอมูลผลการวิเคราะหคุณคาทางอาหารของ อาหารหยาบ และ อาหารขน แบบ Proximate

Analysis และ ถาทราบเยื่อใยในรูปของ ADF และ NDF ก็จะมีประโยชนมาก สวนคา
พลังงานในรูปของยอดโภชนะที่ยอยได ( TDN ) ถาไมไดแสดงไวสามารถคํานวณไดโดยใชคาโภชนะจาก

ผลการวิเคราะหอาหารแบบ Proximate Analysis มาคํานวณก็ได

2. การคํานวณและจัดสัดสวนอาหารโดยใชโปรแกรมสําเร็จรูป
การคํานวณและการจัดสัดสวนการใหอาหารโคนมในปจจุบันนิยมใชโปรแกรม ( Software )

สําเร็จรูปในการคํานวณ ซึ่งมีทั้งภาษาไทย และ ภาษาอังกฤษ ซึ่งพัฒนาขึ้นมาโดยใชพื้นฐานความ

ตองการอาหารโคนมจากตาราง NRC เนื่องจากสะดวก รวดเร็ว และคํานวณใหไดโภชนะอาหารหลาย ๆ

ชนิดใหตรงกับความตองการของโคไดมากกวาการใชเครื่องคิดเลขธรรมดา ดังนั้นการจัดสัดสวนอาหาร
จึงเปนวิธีที่ดีที่สุดในการคํานวณและการจัดการใหอาหารโคแตละระยะ แตเนื่องจากเกษตรกรรายยอย

อาจมีขอจํากัดและขาดความรูความเขาใจในการใหอาหารโคนมจึงมักใชวิธีการประมาณเชน โครุน โคสาว

ใหอาหารขน 1 – 2 กิโลกรัม ตอ วัน สวนโครีดนมใหอาหารขน 1 กิโลกรัม ตอ ผลผลิตน้ํานม 2 – 3
กิโลกรัม เปนตน ซึ่งก็ใกลเคียงสําหรับคุณภาพอาหารหยาบที่อยูในระดับดี เทานั้น สวนอาหารหยาบที่

มีคุณภาพปานกลาง ถึง ต่ํา โคจะไดรับโภชนะอาหารต่ํากวาความตองการสงผลใหโคมีการเจริญเติบโตชา

ใหผลผลิตน้ํานมต่ํา มีปญหาระบบสืบพันธุ เปนตน
สําหรับการใหอาหารโคทดแทนระยะที่สําคัญไดแก โคระยะหยานม ถึง 6 เดือน และ โคระยะ 6

- 10 เดือน ซึ่งมีการพัฒนาและเติบโตทั้งรางกายและระบบเตานมอยางรวดเร็ว แตเกษตรกรมักใหอาหาร

คุณภาพต่ําทําใหโครุนระยะนี้ชงักการเจริญเติบโตเติบโต

ในครั้งนี้ขอแนะนําโปรแกรมการคํานวณและจัดสัดสวนอาหารโคนม ที่เปนภาษาอังกฤษชื่อวา

DART version 5.0 ของ Dairy Records Processing Center , Raleigh , North Carolina , USA ซึ่ง
ใชไดงาย มีความยืดหยุนในการใชงาน ไดทดลองใชจัดสัดสวนอาหารโคนมโครงการ ไทย – แคนาดา

ซึ่งเลี้ยงอยูที่ศูนยวิจัยและบํารุงพันธุสัตวเชียงใหมตั้งแตป 2533 ตลอดจนฟารมเอกชนหลาย ๆ แหงใน

ประเทศไทย ซึ่งไดผลเปนที่นาพอใจ สําหรับตัวอยางการจัดสัดสวนการใหอาหารโคนมทดแทนตาม
ตารางที่ 5 – 3 ถึง 5 – 7 สําหรับเกษตรกร หรือ ผูสนใจที่ไมสามารถคํานวณไดเอง สําหรับไวเปน

แนวทางในการปฏิบัติ โดยจัดสัดสวนอาหารโคนมทดแทนที่อายุตาง ๆ ตามคุณภาพอาหารหยาบซึ่งแบง

ออกเปน 5 กลุม เสริมดวยอาหารขน ชนิดตาง ๆ ที่มีจําหนาย หรือ เกษตรกรสามารถผสมไดเอง ดังนี้
ตารางที่ 5 – 3 เมื่อใชอาหารหยาบคุณภาพดีมาก

ตารางที่ 5 – 4 เมื่อใชอาหารหยาบคุณภาพดี
ตารางที่ 5 – 5 เมื่อใชอาหารหยาบคุณภาพปานกลาง

ตารางที่ 5 – 6 เมื่อใชอาหารหยาบคุณภาพต่ํา
ตารางที่ 5 – 7 เมื่อใชอาหารหยาบคุณภาพต่ํา ( ฟางขาว )

ตารางที่ 5 – 2 ความตองการโภชนะสําหรับอาหาร ( Diets )โคนมทดแทนระยะตาง ๆ ( ตอน้ําหนักแหง )